نوروپاتی چه تعریفی دارد؟

سیستم اعصاب محیطی شامل رشته های عصبی حسی و حرکتی هستند که حس اندام ها را به سیستم اعصاب مرکزی شامل مغز و نخاع می رسانند و دستورات حرکتی مغز و نخاع را به کل بدن می رسانند. نوروپاتی یعنی آسیب و ضایعه در سیستم اعصاب محیطی بدن که با علایم ضعف اندام، بی حسی یا درد در دست یا پا ظاهر می شود. نوروپاتی علل مختلفی مانند آسیب ضربه ای یا تروما، عفونت ها، بیماری های متابولیک و بیماری های ژنتیک دارد. دو نوع شایع نورپاتی ارثی شامل بیماری اس ام ای SMA  و بیماری شارکو-ماری-توث Charcot-Marie-Tooth می باشد.

بیماری شارکو-ماری-توث چیست؟

بیماری شارکو-ماری-توث شایعترین نوع نوروپاتی ارثی است که با علایم ضعف عضلانی پیشرونده در عضلات تحتانی پاها، اختلال و مشکلات خفیف تا متوسط حسی، کاهش یا از دست دادن رفلکس های وتری اندام تحتانی و افزایش گودی کف پاها یا High Arched Feet ظاهر می شود. میزان شیوع این نورپاتی ارثی ۱ در ۲۵۰۰ نفر می باشد.

از نظر توارث ژنتیک چند نوع بیماری شارکو-ماری-توث وجود دارد؟

بیماری شارکو-ماری-توث به دو روش اتوزومال و وابسته به جنس به ارث می رسد. این بیماری شامل چندین نوع با توارث اتوزومال و یک نوع با توارث جنسی می باشد.

انواع بیماری شارکو-ماری-توث را بشناسید:

بیماری شارکو-ماری-توث تیپ ۱

شایعترین نوع بیماری شارکو-ماری-توث با شیوع ۵۰% می باشد که به صورت اتوزومال غالب به ارث می رسد. ضایعه اصلی در این بیماری آسیب به غلاف میلین رشته های عصبی محیطی است. این بیماری در دوران کودکی علایم بسیار ملایمی به صورت لاغری و ضعف در عضلات جلوی ساق پا، افزایش گودی کف پاها و کاهش رفلکی تاندون آشیل دارد. یافته نوار عصب و عضله در بیماری شارکو-ماری-توث تیپ ۱، کاهش واضح در سرعت هدایت رشته های عصبی است.

بیماری شارکو-ماری-توث تیپ ۲

بیماری شارکو-ماری-توث تیپ ۲ توارث اتوزومال غالب داشته و حدود ۳۰% انواع این بیماری را شامل می شود. علایم بالینی آن مشابه تیپ ۱ بوده ولیکن شدت علایم حسی کمتر بوده و در نوار عصب و عضله کاهش در سرعت هدایت رشته های عصبی وجود ندارد.

بیماری شارکو-ماری-توث تیپ ۳

سندرم Dejerine Sottas یا ۳ شدیدترین نوع بیماری شارکو-ماری-توث با بروز علایم در دوران شیرخوارگی است. آتروفی شدید عضلات، درگیری حسی و ضعف شدید علایم عمده آن می باشد.

بیماری شارکو-ماری-توث تیپ ۴

این نوع از بیماری توارث اتوزومال مغلوب داشته و همانند تیپ ۱ ضایعه غلاف میلین رشته های عصبی علت اصلی بیماری است. در بیماری شارکو-ماری-توث تیپ ۴ به نسبت تیپ ۱ علایم زودتر و با شدت بیشتری ظاهر می شود به طوری که ضعف شدید عضلات اندام تحتانی در سال دوم زندگی بروز می کند.

بیماری شارکو-ماری-توث وابسته به جنس

بیماری شارکو-ماری-توث وابسته به جنس توارث غالب داشته و در پسران مبتلا علایم شدید و در دختران مبتلا یا علامت ندارد و یا اینکه با علایم بسیار خفیف بروز می کند. شایعترین علامت این نوع بیماری شارکو-ماری-توث افتادگی پنجه پا حین راه رفتن یا Foot Drop می باشد که در پسران مبتلا قبل از ۱۰ سالگی ظاهر می شود.

روش تشخیص بیماری شارکو-ماری-توث چیست؟

بر اساس علایم بیماری شارکو-ماری-توث می توان تشخیص بیماری را انجام داد. اگرچه انجام نوار عصب و عضله و بررسی ژنتیک برای تشخیص قطعی بیماری ضروری است.

هوش چیست؟

هوش یا Intelligence  به معنای توانایی و استعداد کافی برای یادگیری، هماهنگی با محیط، به کار بردن قضاوت و استدلال صحیح و پیدا کردن راه حل منطقی در مواجه با مشکلات می باشد. از نظر روانشناسان تربیتی هوش کیفیتی است که زمینه ساز موفقیت تحصیلی می‌شود و نوعی استعداد تحصیلی به شمار می‌رود. بهترین تعریف هوش را یک روان شناس به نام دیوید وکسلر پیشنهاد داده است که بیان می‌دارد: هوش، یعنی تفکر عاقلانه، عمل منطقی و رفتار موثر در محیط. هوش بالاتر نشانه‌های زیادی دارند مانند بالا بودن نمرات درسی، بالا بودن سطح تحصیلات، سلامت، عملکرد بالا در زمینه شغلی، دستمزد بالاتر و کاهش خطر چاقی.

بهره هوشی یا IQ چه تعریفی دارد؟

IQ یا بهره هوشی مخفف عبارت  Intelligence Quantity است. روانشناسان برای محاسبه بهره هوشی یا IQ از فرمولی ساده استفاده می کنند. در این فرمول سن ذهنی فرد بر سن زمانی او تقسیم و سپس در عدد ۱۰۰ ضرب می شود. اگر بخواهیم کمی این فرمول را ساده تر کنیم می توانیم بگوییم، اگر توانایی ذهنی فردی کاملا برابر با توانایی باشد که همسالان او در آن محدوده سنی دارند، بهره هوشی او مساوی با عدد ۱۰۰ خواهد بود. IQ یا بهره هوشی به وسیله یک  تست مورد آزمایش قرار می‌گیرد که در اکثر موارد این تست نمره‌ای بین ۹۰ تا ۱۱۰ هوش متوسط فرد را نشان می‌دهد و نمره بالای ۱۳۰ بیانگر هوش بالاتر و نمره زیر ۷۰ نشانگر مشکلات مغزی و عقب ماندگی ذهنی فرد است.

تفاوت میان IQ و EQ چیست؟

هوش هیجانی یا EQ به توانایی فرد در درک، کنترل، ارزیابی و بیان احساسات و استفاده از آن در زندگی روزمره گفته می شود. به همان میزان که بهره هوشی یا IQ در یادگیری فرد مهم می باشد، هوش هیجانی یا EQ  نقش مهمی در مدیریت محیط کسب و کار و موفقیت اجتماعی فرد دارد.

آیا تکلم با هوش کودک ارتباط دارد؟

تکلم یکی از مهم ترین و دقیق ترین شاخص های مهم تکامل کودک و ارزیابی هوش کودک است. کودکان در سن یک سالگی باید بتوانند تک کلمه بگویند و در سن دو سالگی باید بتوانند جملات ساده دو کلمه ای را به زبان بیاورند. جالب است بدانید درک کلام خیلی قبل تر از آنکه کودک بتواند حرف بزند اتفاق می افتد.

آیا کودکان بیش فعال هوش بیشتری دارند؟

هوش کودک با میزان فعالیت او ارتباطی ندارد یعنی این گونه نیست که اگر بچه ای فعالیت بیشتری داشت حتما خیلی باهوش است. اینکه گفته می شود بچه های بیش فعال باهوش تر هستند نیز درست نیست. البته بچه های بیش فعال کم هوش نیستند و ممکن است باهوش باشند، ولی درصد بچه های کم هوش نسبت به جمعیت عادی در بچه های بیش فعال بیشتر است. درواقع بیش فعالی یک نوع اختلال است و نمی توان آن را به هوش ارتباط داد.

آیا می توان هوش کودک را افزایش داد؟
نوزادان در حدود ۹۰ درصد از کالری بدن خود را صرف ساختن و فعال کردن مغز خود می‌کنند. مغز بزرگسالان نیز بیش از یک چهارم انرژی بدن را صرف خود می‌کند. از این رو در صورتی که در دوره کودکی و در مدت زمانی که مغز در حال ساخته شدن و کامل شدن است، رویدادی ناخواسته منجر به از دست رفتن انرژی بدن شود، مغز دچار آسیب‌دیدگی خواهد شد. ابتلا به عفونت ها یکی از اصلی‌ترین عوامل در از بین بردن بخش زیادی از انرژی بدن و اختلال در روند رشد مغز هستند.

هوش کودک یک پدیده پیچیده است که حاصل تعامل محیط و زمینه ژنتیک است. افراد با میزان هوش مشخصی به دنیا می آیند و هرچه محیط در پرورش هوش آنها غنی تر باشد، عدد هوشی بالاتر می رود. منظور از محیط غنی، محیطی است که محرک های لازم برای پرورش استعداد بچه ها در آن فراهم باشد. به بیان دیگر، وسایل بازی بچه باید به گونه ای باشد که خلاقیت او را شکوفا کند. مثلا مدادرنگی یا خمیر بازی در این زمینه بسیار کمک کننده هستند. نکته مهم تر آنکه محیط نباید به گونه ای باشد که دست زدن به همه چیز ممنوع باشد و کودک به هر چیزی که دست زد یک نه بشنود.

برقراری ارتباط با بچه و داشتن عواطف مثبت، بازی با کودک و حرف زدن با او در هوش کودک بسیار موثر خواهدبود. پدیده های مختلفی در مغز کودکان خردسال فعالیت می کنند و گفته می شود در سن پنج سالگی هوش کودک به یک عدد ثابت می رسد. برای کودک خود داستان بخوانید و به سوالات بسیار زیاد او پاسخ دهید. این راهکارها موجب می شود تا کودک بتواند از ظرفیت هوشی خود بهره بیش تری ببرد و به نوعی از لحاظ عملکرد نسبت به توانایی های خود مناسب باشد. بسیار توصیه می شود که کودک هنوز به مدرسه نرفته خود را زیر بار فشار قرار ندهید بلکه تا حد امکان با او صرف وقت کنید و بر غنای محیط زندگیش بیفزایید.

صرع کوچک یا تشنج ابسنس چه بیماری است؟

صرع کوچک یا تشنج ابسنس برای اولین بار در اوایل سال‌های ۱۷۰۰ میلادی شناخته شد، و با از دست رفتن گذرای هوشیاری به صورت حملات خیرگی تشخیص داده می‌شود، با این تفاوت که از دست رفتن گذرای هوشیاری معمولا کوتاه (۵ تا ۱۵ ثانیه) است. در صرع کوچک حمله شروع سریعی نیز دارد، تا آنجا که فرد را از ادامه فعالیت‌ باز می‌دارد. حملات تشنج ابسنس ممکن است تا ۲۰۰ بار در روز رخ دهند.

علاوه بر اختلال گذرای هوشیاری، چه علایم همراه دیگری در صرع کوچک یا تشنج ابسنس وجود دارد؟

سایر تظاهرات صرع کوچک یا تشنج ابسنس عبارتند از اتوماتیسم (انجام کارهای تکراری و بی هدف)، اختلالات اتونوم (تغییر در وضعیت ضربان قلب، مردمک، تعریق)، انقباض ناگهانی و مختصر عضلات (پرش های میوکلونیک).

صرع کوچک یا تشنج ابسنس بیشتر در چه سنی اتفاق می افتد؟

تشنج ابسنس معمولا در دوران کودکی تظاهر می‌کند. بیشترین موارد آن در سنین ۵ تا ۷ سالگی تشخیص داده می‌شود، اما برخی از آنها هم در نوجوانی تظاهر می‌کنند. حدود ۷۰ درصد از مبتلایان صرع ابسنس دختر هستند. بیماران دچار تشنج ابسنس کودکی معمولا با افزایش سن یا با درمان بهبود می‌یابند، هرچند به ندرت ممکن است در یک بیمار با رسیدن به سن نوجوانی یا بلوغ به تشنج از نوع تشنج بزرگ یا ژنرالیزه تونیک- کلونیک تبدیل شوند.

گروه‌های مختلف صرع کوچک یا تشنج ابسنس چه هستند؟

بیشتر مبتلایان به صرع کوچک تیپیک در یکی از سه گروه زیر قرار می‌گیرند: ۱) صرع ابسنس دوران کودکی، ۲) صرع ابسنس جوانان، ۳) صرع میوکلونیک جوانان. صرع ابسنس کودکی: سن شروع ۴ تا ۱۰ سال است.

صرع کوچک یا تشنج ابسنس جوانان چگونه بروز می کند؟

صرع ابسنس جوانان سن شروع حملات آن بالای ۱۰ سالگی است. گاهی شروع در سنین پایین‌تر مشاهده می‌شود. در این بیماری اختلال هوشیاری شیوع کمتری دارد. یافته مهم در صرع ابسنس جوانان این است که تا‌ یک‌سوم از بیماران انقباضات میوکلونیک دارند.

صرع میوکلونیک جوانان را بیشتر بشناسید:

در صرع میوکلونیک جوانان سن شروع ۸ تا ۲۴ سالگی است. تشنج ابسنس در یک سوم بیماران تظاهر می‌کند. اختلال هوشیاری خفیف‌تر است. انقباضات میوکلونیک شدیدتر و بیشتر هنگام هوشیاری اتفاق می‌افتد. در اغلب بیماران مبتلا به صرع میوکلونیک جوانان حملات پرشی اندام حین بیداری صبحگاهی اتفاق می افتد که گاه با بیماری تیک در کودکان اشتباه می شود.

اقدامات لازم برای تشخیص صرع کوچک یا تشنج ابسنس چه هستند؟

تشخیص صرع ابسنس تیپیک از تشنج‌های پارشیال کمپلکس دشوار است. مهم‌ترین معیارهای تشخیصی صرع ابسنس عبارتند از تناوب روزانه، دوره کوتاه (معمولا کمتر از ۲۰ ثانیه) و قابلیت القاء حملات تشنج ابسنس با هیپرونتیلاسیون. تشنج ابسنس ممکن است با رویاهای روزانه یا اختلالات رفتاری نظیر اختلال تمرکز و توجه اشتباه گرفته شوند. برای تشخیص انواع صرع کوچک یا تشنج ابسنس، انجام نوار الکتروانسفالوگرام یا نوار مغز با تنفس تند یا هیپرونتیلاسیون ضروری است.

درمان صرع کوچک یا تشنج ابسنس چیست؟

در طول تاریخ، درمان صرع ابسنس پیچیده بوده و بر سر اینکه کدام دارو بهترین است، اختلاف‌نظر وجود داشته است. از آنجا که بیشتر بیماران برای مدتی طولانی تحت درمان با داروی انتخاب شده قرار می‌گیرند، گزینش بهترین دارو برای هر بیمار بسیار اهمیت دارد. بیشتر تحقیقات روی استفاده از سه داروی ضد صرع اتوسوکسیماید، لاموتریژین و والپروئیک اسید برای درمان صرع ابسنس متمرکز شده‌اند.

چه داروهایی موجب تحریک صرع کوچک یا تشنج ابسنس می شوند؟

سایر داروهای ضد صرع ممکن است باعث تحریک وقوع حمله تشنج ابسنس شوند یا اثربخشی مختصری داشته باشند. فنی توئین، کاربامازپین، اکس‌کاربامازپین، ویگاباترین و تیاگابین در درمان صرع ابسنس ممنوع هستند. آگونیست‌های گابا (ویگاباترین و تیاگابین) ممکن است باعث القای صرع ابسنس شوند و حتی آن را تبدیل به صرع ابسنس پایدار کنند. همچنین کاربامازپین بر گیرنده‌های گابا اثر کرده و باعث احتمال بیشتر وقوع تشنج ابسنس می‌شود.

بیش فعالی کودکان و اهمیت آن را بدانید:

بیش فعالی یا ADHD یک وضعیت رفتاری عصبی است که با بی توجهی و عدم تمرکز، پرخاشگری، خستگی ناپذیری و ناآرامی کودک مشخص می شود. علایم بیش فعالی مانند پرتحرکی و پرخاشگری می تواند در زندگی روزمره کودک، روابط اجتماعی کودک با هم سن و سالان و همچنین در تحصیل او مشکلات عمده ای ایجاد نماید. در بسیاری از موارد کودک مبتلا به بیش فعالی از مدرسه اخراج می شود. گزارشات متعددی وجود دارد که کودک مبتلا به بیش فعالی در آینده احتمال بیشتری برای رانندگی خطرناک، سیگار کشیدن، ارتکاب بزهکاری اجتماعی و سوءمصرف مواد دارد.

بیش فعالی کودکان به چه میزان شایع است؟

بیش فعالی یکی از شایع ترین و جدی ترین مشکلات عصبی رایج در سنین کودکی و نوجوانی شناخته می شود. در حال حاضر حدود سه میلیون کودک در سراسر جهان برای مشکلات کمبود توجه و تمرکز از دارو استفاده می کنند. در ۳ تا ۴ درصد کودکان مدرسه ای و ۴ درصد بزرگسالان بیماری بیش فعالی شایع است. پسران بیش از سه برابر دختران علایم بیماری بیش فعالی را بروز می دهند. اگرچه در بعضی از بررسی ها ثابت شده است که میزان شیوع این بیماری در پسرها و دخترها مساوی است ولی دخترها علایم پرتحرکی  و پرخاشگری را از خود نشان نمی دهند و به همین علت تشخیص داده نمی شوند.

آیا ژنتیک و وراثت در ابتلا به بیش فعالی نقش دارد؟

تحقیقات نشان می دهد که بیش از ۷۶ درصد کودکان مبتلا به بیش فعالی، فرد مبتلای دیگری نیز در خانواده خود دارند. علاوه بر زمینه ژنتیک علل دیگری مانند: تولد نارس، سیگار کشیدن مادر حین بارداری، استرس زیاد مادر حین بارداری، مصرف الکل در دوران بارداری، و آسیب های تروماتیک و ضربه ای به مغز در بروز بیش فعالی نقش دارند. نوع رژیم غذایی(رنگ دهنده ها) ، محیطهای فیزیکی- اجتماعی کودک، ناهماهنگی در مواد شیمیایی طبیعی بدن(نوروترانسمیتر ها)، ناهماهنگی مغزی در مراکزی که مسئول توجه و فعالیت در فرد است(مانند لوب فرونتال و مخچه) جزو علل دیگر بیش فعالی هستند.

والدین چگونه بفهمند که کودکشان بیش فعال است؟

اغلب والدین، معلمان و مراقبین مهد کودک ها و مراکز بهداشتی با کمی دقت می توانند علایم بیش فعالی را شناسایی نمایند. بیماری بیش فعالی با کمبود توجه و تمرکز، بی توجهی، ناآرامی، کاهش بازدهی در مدرسه و مشکلات اخلاقی و رفتاری مشخص می شود. کودکان مبتلا به کمبود توجه و تمرکز از نظر تغذیه و رشد جسمی نیز دچار مشکل هستند.از جمله علایم کودکان مبتلا به کمبود توجه و تمرکز حواس پرتی، منفی گرایی، لجبازی، عدم ثبات عاطفی و هیجان پذیری است. در صورتی که این علایم به مدت ۶ ماه ادامه داشته باشد، بیماری بیش فعالی تشخیص داده می شود.

درمان بیش فعالی را بهتر بشناسید:

بررسی های مختلف نشان می دهد که برای درمان بیش فعالی، درمان دارویی باید در کنار رفتاردرمانی به کار گرفته شود. والدین و معلمان لازم است در زمینه رفتار درست با کودک مبتلا به بیش فعالی آموزش ببینند. رفتاردرمانی بصورت آموزش مهارت های ارتباطی به کودک و نیز مدیریت درست رفتارهای نامناسب کودک تعریف می شود.

داروهای مناسب برای درمان بیش فعالی چه هستند؟

درمان دارویی برای کاهش علایم بیماری بیش فعالی بسیار مؤثر می باشد اگرچه اثر این داروها مانند اثر آنتی بیوتیک ها در کنترل سریع یک عفونت نیست و بسیار آرام تر و به تدریج علایم بیماری را کاهش می دهد. گاه بیمار علاوه بر بیش فعالی به افسردگی و اضطراب هم مبتلا است که در این مواقع لازم است همزمان از داروهای ضد اضطراب و ضد افسردگی هم استفاده نمود.

داروهای مفید در درمان بیش فعالی را نام ببرید؟

داروهای درمان بیش فعالی به دو گروه داروهای محرک و داروهای غیرمحرک تقسیم می شوند. داروی محرک آمفتامین از ۷۰ سال قبل و داروی محرک متیل فنیدیت یا ریتالین نیز از ۵۰ سال پیش از این در درمان بیش فعالی استفاده شده اند. داروی غیرمحرک آتوموکستین نیز مورد تأیید FDA بوده و گاه بسیاری از پزشکان این دارو را به علت عوارض کمتر آن ترجیح می دهند.

چه داروهایی با درمان بیش فعالی تداخل دارند؟

بعضی از داروها مانند دیفن هیدرامین موجب تشدید پرخاشگری در کودک مبتلا به بیش فعالی می شود. به همین دلیل والدین لازم است قبل از تجویز هر دارویی به پزشک معالج یادآوری نمایند که کودکشان از قبل در حال درمان بیش فعالی است.

کی انتظار داریم درمان بیش فعالی با مصرف دارو علایم را بهبود دهد؟

وقتی از دوز مناسب داروهای محرک استفاده می کنیم، اغلب بعد از ۶۰ تا ۹۰ دقیقه علایم بیش فعالی بهبود می یابد. درباره مصرف داروهای غیرمحرک مانند آتوموکستین البته اثر دارو کندتر بوده و گاه بعد از یک تا چند هفته علایم بهبود می یابد.

تعریف بیماری فلج مغزی یا CP چیست؟

فلج مغزی شامل طیفی از سندرم های نقص حرکتی است که غیر پیشرونده هستند. اغلب موارد فلج مغزی در اثر ضایعات و ناهنجاری های مغزی بوجود می آید. گاه در اوایل شیرخوارگی بعضی از بیماریهای متابولیک یا بیماریهای ژنتیک مغزی علایمی مانند فلج مغزی دارند که اشتباه تشخیصی اتفاق می افتد. البته تفاوت اصلی بیماری فلج مغزی با بیماریهای متابولیک یا بیماریهای ژنتیک مغزی ماهیت غیر پیشرونده آن است به این معنی که در بیماریهای متابولیک یا بیماریهای ژنتیک مغزی بعد از مدتی بیماری پیشرفت کرده و کودک دچار از دست دادن توانایی های حرکتی قبلی می شود و پسرفت تکاملی اتفاق می افتد.

میزان شیوع بیماری فلج مغزی چه میزان است؟

به ازائ هر ۱۰۰۰ تولد نوزاد زنده، دو نفر به بیماری فلج مغزی مبتلا می شوند. البته در نوزادان با وزن پایین حین تولد میزان شیوع فلج مغزی بیشتر و حدود ۴ تا ۱۰ درصد گزارش شده است. امروزه با پیشرفت های شگرفی که در بخش های ویژه نوزادان اتفاق افتاده است و نوزادان نارس و کم وزن بیشتری نجات پیدا می کنند، میزان ابتلا به فلج مغزی در حال افزایش می باشد.

چه عوامل خطری برای ابتلا به بیماری فلج مغزی وجود دارد؟

فاکتورهای خطر عمده برای بروز فلج مغزی شامل ضایعات مغزی حین تولد بعلت آسفیکسی یا اشکال اکسیژن رسانی مغزی، اختلالات و آسیب های مغزی بعلت نارسی نوزاد، ناهنجاری های ساختمانی مغزی و سابقه تشنج نوزادی می باشد.

درباره آسفیکسی نوزادی یا اشکال اکسیژن رسانی نوزادی بیشتر بدانید:

بر اساس گزارشات و بررسی های مختلف تا ۱۶ درصد مبتلایان فلج مغزی در سابقه قبلی آسفیکسی نوزادی داشته اند. چند علامت مهم نشان دهنده وجود آسفیکسی نوزادی هستند که شامل: پایین بودن عدد آپگار نوزاد حین تولد، تأخیر در شروع تنفس بعد از تولد، اختلال هوشیاری، شلی اندام ها، کاهش رفلکس های اندامها و کاهش رفلکس های نوزادی و بروز تشنج نوزادی در ۴۸ ساعت اول بعد از تولد.

چه نوزاد نارسی بیشتر به فلج مغزی مبتلا می شود؟

نوزادان نارس به دلیل عدم فعالیت مناسب کیسه های هوایی ریه ها و عدم اکسیژن رسانی مناسب به بافت مغزی و همچنین به علت بروز خونریزی های داخل بطنی و داخل بافت مغزی در معرض ابتلا به فلج مغزی هستند. حدود ۲/۸ درصد نوزادانی که سن بارداری ۲۲ تا ۳۲ هفته دارند، به فلج مغزی مبتلا می شوند. وقتی در نوزاد نارس ضایعات اطراف بطنی یا PVL بروز کند، تا ۷۵ درصد به فلج مغزی مبتلا می شوند.

ناهنجاری ساختمانی مغزی یعنی چه؟

در حدود ۱۲ درصد موارد فلج مغزی به علت اشکالات ساختمانی مغزی اتفاق می افتد. شایعترین علت ناهنجاری ساختمانی مغزی نیز اشکال در شکل گیری لایه های سلول های خاکستری مغزی و ناهنجاری مهاجرت سلول های خاکستری مغزی در دوره جنینی است. علت بیش از نیمی از موارد اشکالات ساختمانی مغزی وجود زمینه اشکالات ژنتیک و بیماری متابولیک می باشند.

درباره تشنج نوزادی و عارضه فلج مغزی ناشی از آن بیشتر بدانید:

تشنج نوزادی معمولا در زمینه آسفیکسی، خونریزی داخل مغزی، عفونتهای داخل رحمی، اختلال در ساختمان مغزی نوزاد، کمبود قند و یا کلسیم بعلت عدم تغذیه مناسب و یا در زمینه بروز سکته مغزی اتفاق می افتد. البته از میان همه علت ها شایعترین دلیل برای تشنج نوزادی اشکال در اکسیژن رسانی به مغز نوزاد یا همان آسفیکسی می باشد. نوزادانی که به سکته مغزی مبتلا می شوند، اغلب تشنج دارند و گاه علامتی نداشته و بعد از یکسالگی با فلج نیمه بدن یا همی پارزی مراجعه می نمایند.

علامت های خطر بروز فلج مغزی نوزاد در یک مادر باردار چیست؟

بررسی های متعدد نشان می دهد وجود علایمی مانند تب در مادر باردار نشان دهنده التهاب و عفونت رحمی بوده که فاکتور خطر بروز فلج مغزی است. همچنین اختلالات انعقادی خونی در مادر باردار، سابقه نازائی قبلی، عفونت ادراری و انواع عفونت های ویروسی مانند ویروس هرپس یا تب خال موجب افزایش ابتلا به فلج مغزی در نوزاد می شود.

علایم بالینی فلج مغزی در یک کودک را بدانید:

شایعترین علامت فلج مغزی در دوران کودکی، تأخیر تکاملی ذهنی و حرکتی است. البته بر خلاف انواع بیماری متابولیک و ژنتیک، در فلج مغزی سیر تأخیر تکاملی پیشرونده نمی باشد. همواره اگر کودکی مبتلا به تأخیر تکاملی است و بعد از مدتی مشکلات تکاملی بیمار در حال بدتر شدن است، تشخیص فلج مغزی مطرح نمی باشد.

انواع فلج مغزی چگونه طبقه بندی می شوند؟

فلج مغزی به دو گروه عمده اسپاستیک و دیس کینتیک تقسیم می شود. فلج مغزی اسپاستیک شایعترین نوع فلج مغزی بوده و بیش از ۷۵ درصد موارد مبتلایان از این نوع هستند. در فلج مغزی اسپاستیک تون عضلات افزای یافته بوده و رفلکس های وتری به شدت برجسته تر هستند. در فلج مغزی دیس کینتیک یا آتاکسیک سفتی اندامها کمتر بوده و تون عضلات کاهش یافته اند.

بررسی های تشخیصی لازم برای بیمار مبتلا به فلج مغزی چیست؟

سونوگرافی مغزی نقش تعیین کننده ای در تشخیص ضایعات مغزی نوزادان ندارد. گزارش های متعددی نشان می دهد که حدود ۳۵ درصد مبتلایان فلج مغزی سونوگرافی مغزی سالم و نرمال داشته اند. اولین و مهمترین اقدام تشخیصی در بیمار مبتلا به فلج مغزی انجام MRI مغزی است. بررسی ها نشان می دهد که  در MRI مغزی بیش از ۸۹ درصد مبتلایان به فلج مغزی انواع ناهنجاری ها و ضایعات یافت می شود.

اقدامات درمانی برای فلج مغزی چه هستند؟

کودکی که دچار مشکلات حرکتی بوده و پزشک فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان بر اساس معاینه بالینی و تصویربرداری مغزی تشخیص فلج مغزی را برای او مطرح نموده است نیازمند روشهای تغذیه ای مناسب، کاردرمانی، فیزیوتراپی و گفتاردرمانی می باشد.

دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان فلوشیپ نوروماسکولار