ناهنجاری لرزش در کودکان
ناهنجاری لرزش در کودکان
لرزش ها نوسانات غیر ارادی و پی در پی می باشند. اطلاعاتی در زمینه ی شیوع لرزش کودکان وجود ندارد و داده های موجود
نشان از نفوذ این بیماری بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ نفر از هر ۱۰۰۰۰۰ نفر در تمام رده های سنی دارند. احتمال ابتلا به لرزش با افزایش سن
بیشتر شده و بروز لرزش اغلب موجب نگرانی در مورد آسیب به سیستم عصبی بدن مانند تومور یا سایر بیماری های جدی تر می
گردد . اما در مورد لرزش کودکان همچنان دلایل ناشناخته وجود دارد و مربوط به عوارض جانبی مصرف دارو و یا حاصل شرایط
رشدی نادرست میباشد.
دسته بندی لرزش
لرزش با توجه به میزان تکرار، گسترش و محل لرزش، تنوع روزانه و یا اینکه در زمان استراحت رخ داده و یا هنگام فعالیت دسته
بندی می گردد. حرکات لرزش دارای قالب یکسان، تکراری و ریتمیک بوده و ۶ تا ۱۰ بار در ثانیه تکرار میگردد.
نشانه های مهم لرزش شامل نبود آن در طول خواب، نحوه ی پخش (یک طرفه یا دو طرفه)، عوامل ایجاد کننده (فعالیت، قصد و
اراده ای، یا در حالت خاصی از بدن) و ترکیب نا به هنجاری های عصبی است.
· آیا در هنگام استراحت لرزش وجود داشته یا در طول حرکت (فعالیت، اراده یا نگهداری) رخ خواهد داد؟
· آیا علائم مخچه ای همچون حرکت غیر عادی کره چشم، اشاره ی اشتباه در آزمون انگشت-بینی (قرار دادن انگشت روی نوک بینی) یا ناهماهنگی حرکتی وجود خواهد داشت؟
· آیا سابقه ی خانوادگی لرزش و یا هر نا به هنجاری حرکتی وجود داشته است؟
· آیا بیمار استرس، مصرف الکل/مواد مخدر، یا مصرف مقدار زیادی کافئین داشته اید؟
· بیمار چه دارو های دیگری مصرف می کند؟
مشخص کردن دسته بندی لرزش
· لرزش نگهداری (sustentation) زمانی اتفاق می افتد که کودک سعی کند دست های خود را رو به روی بدن نگه دارند .
· لرزش حرکتی هنگام نوشتن، نوشیدن یا ریختن چای یا کشیدن خطوط مارپیچ ایجاد می گردد.
· لرزش ارادی (intention) در طول آزمایش انگشت-بینی نمایان می گردد.
· انعطاف یا کشیدن دست ها برای لمس یک وسیله لرزش روبرال را مشخص می کنند.
علت یابی لرزش ها
لرزش فیزیولوژیک
لرزش فیزیولوژیک پیشرفته تکراری بین ۶ تا ۱۰ هرتز داشته و همانند لرزش اساسی و جزو لرزش های فعالیتی/اراده ای می باشند.
شرایط با مصرف کافئین همچون مشروب قابل تشدید شده و بهتر است از مصرف الکل و مسکن اجتناب گردد. لرزش می تواند با
استرس، ترس و خستگی پیشرفت کند که همه ناشی از افزایش میزان اندورفین می باشد. بعضی از داروها هم می تواند باعث
ایجاد لرزش شود. شواهد آزمایشگاهی نشان می دهد که این نوع از لرزش عاملی خارجی دارد.
لرزش اساسی یا لرزش خوش خیم
لرزش اساسی یا اولیه (ET) که با نام لرزش خانوادگی هم شناخته می شوند، یک لرزش حرکتی می باشند. این لرزش در انتهای
حرکات برجسته تر و حساس تر می شوند برای مثال زمانی که بیمار سعی دارد هنگام گرفتن لیوان آب حرکات خود را کنترل کنند.
این لرزش هنگام استراحت خود را نشان نمی دهد. نیمی از بیماران لرزش اساسی دارای سابقه ی این بیماری در خانواده ی خود
میباشند. لرزش اساسی در خانواده های دارای تشنج عضلانی یا ترکیب با سردرد های میگرنی دیده میشود.
لرزش اساسی در هر سنی رخ داده اما در کودکان بیشتر در دوران بلوغ اتفاق می افتد. لرزش می تواند خفیف یا حاد باشند. لرزش
اساسی می تواند روی صدا اثر گذاشته و باعث ارتعاش در صدا گردد. لرزش کودکان با حمله های شدید گزارش شده اند.
با گذشت زمان حرکات بهتر احساس می شوند. لرزش اساسی به آرامی پیشرفت می کند و دامنه ی حرکتی لرزش بیشتر و میزان
تکرار آن کاهش می یابند. در حالی که مکانیزم لرزش اساسی ناشناخته بوده به نظر می رسد که ریشه ی آن در سیستم عصبی
مرکزی می باشد. مخچه نقش مهمی در لرزش اساسی ایفا می کند. در کودکان، لرزش اساسی با اختلال مخچه ای اشتباه گرفته می
شود چرا که هر دو با فعالیت یا حرکات ارادی بد تر می شوند. لرزش مخچه ای بیشتر تمایل به اثر گذاری روی عضلات نزدیک تر دارد
و با حرکات غیر عادی کره چشم یا سایر نشانه های مخچه ای همراه است.
نشانه ها یا لرزش ثانویه
لرزش می تواند نشانه یا همراه با یک ناهنجاری سیستمی باشند. رفتار غیر عادی در میزان گلوکز، کلسیم یا منیزیوم می تواند منجر
به لرزش میشود. علاوه بر این ها مسموم شدن توسط جیوه، سرب و سایر فلزات سنگین هم می تواند منجر به لرزش شوند. اختلال
در سیستم عصبی مرکزی میتواند مشکلاتی همچون التهاب مغز و سوخت و ساز و یا آسیب مغزی به وجود آورد. در این طور موارد
معمولا لرزش به تنهایی دخیل نمی باشند.
بیماری ویلسون منجر به تجمع مس در مغز، کبد و قرنیه چشم می گردد. لرزش به آهستگی پیشرفت می کند و دامنه ی حرکتی آن
افزایش می یابد و عضلات نزدیک تر را با شدت بیشتری تحت تاثیر قرار می دهد. درمان با دارو می تواند از پیشرفت بیماری
جلوگیری کند ولی موجب از بین رفتن و بازگشت نشانه ها نمی شود. در نظر گرفتن این نکات هنگام تشخیص ضروری می باشد چرا
که گاهی اوقات لرزش اساسی با بیماری ویلسون اشتباه گرفته می شود.
لرزش پالاتال (حلقی) یک لرزش سریع همراه با آسیب های مغزی می باشد. در کودکان نوع ناشناخته ی آن شایع تر می باشد. گاهی
اوقات دندانپزشک ها قادر به دیدن این لرزش در کودکان می باشند که می تواند در حین خواب آن ها را اذیت کند.
لرزش استراحتی که معمولا نتیجه ی پارکینسون، یک سندروم نادر در بین امراض کودکان، می باشد. پارکینسون کودکان ناشی از
التهاب مغز، آسیب مغزی، تجمع مایعات یا داروها می باشد. تشخیص نشانه های پارکینسون ضروری می باشد چرا که به درمان
دارویی پاسخ می دهد. پارکینسون اولیه در کودکان بسیار نادر می باشد. داروهایی که از فعالیت دوپامین در سیستم عصبی مرکزی
جلوگیری می کنند منجر به ایجاد پارکینسون می شوند.
چگونه این لرزش را مدیریت کنیم؟
اصلاح عوامل بنیادی
مدیریت که شامل تشخیص و درمان می شود بر اساس تاریخچه و آزمایشات جسمانی صورت می گیرد. بر اساس تاریخچه و درجه
ی بیماری، سی تی اسکن یا ام آر آی صورت می گیرد و هر نوع لرزش غیر اساسی، رفتار غیر عادی عصبی و یا تاریخچه سیستم
عصبی مرکزی مشخص می شود. اغلب لرزش ها حاد نیستند و نیازی به درمان ندارند. به هر حال تیروئید پر کار، بیماری ویلسون و
اختلالات متابولیسمی نیاز به درمان دارد. لرزش فیزیولوژیک پیشرفته با تغییر شیوه ی زندگی و یا حذف عوامل ایجاد کننده پاسخ
مثبت می دهد.
علائم درمانی
علائم درمانی بیماری لرزش کودکان به نوع لرزش، شدت آن و سن کودک بستگی دارند. پیش از آغاز مدرسه یا در نوجوانی لرزش
اساسی نیاز به درمان دارند. تک درمانی بسیار ایده آل می باشد اما در صورت بالا بودن شدت بیماری چند درمانی لازم می گردد.
توپیرامیت یک داروی ضد تشنجی می باشد که در درمان لرزش اساسی قابل استفاده میباشد. عوارض جانبی کمی داشته اما می
تواند باعث کاهش آب بدن و عرق کردن و سنگ کلیه گردد.
پریمیدون می تواند در درمان لرزش اساسی موثر بوده و عوارض جانبی کم و به شکل حالت تهوع و جوش می باشند. گاباپنتین
برای خردسالان مناسب تر می باشد چرا که آثار جانبی بسیار کمتری دارد.
دارو های بتا-آدرنرژیک مانند پروپرانولول برای نوجوانان تحمل پذیر تر است. این دارو برای درمان لرزش فیزیولوژیک پیشرفته هم
مناسب است. درمان لرزش کودکان با دوز پایین شروع می شود و به صورت تدریجی افزایش می یاید. هدف لزوما درمان کامل
لرزش نیست و کنترل بیماری و بازگشت بیمار به فعالیت های روزمره راضی کننده می باشد. عوارض جانبی مانند کابوس ها، رخوت
و افت فشار می تواند روند درمانی را کم اثر تر کند.
کلینیک مغز و اعصاب کودکان دکتر بخشنده
فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان و فلوشیپ نوروماسکولار از ژاپن
