سکته مغزی در کودکان

سکته مغزی در کودکان چه بیماری است؟

وقتی در جریان خون رسانی به بافت مغز اشکال ایجاد شود، به علت کاهش اکسیژن رسانی به سلول های مغزی سکته مغزی ایجاد می شود. وقتی در عروق خونرسان مغزی انسدادی ایجاد شود و یا اگر پارگی این عروق اتفاق بیفتد، سکته مغزی بروز می کند. حدود ۱۰ تا ۲۵ درصد کودکان مبتلا به سکته مغزی می میرند. همچنین بیش از ۶۰ درصد کودکان مبتلا به سکته مغزی دچار معلولیت، تشنج، عقب ماندگی ذهنی، تأخیر تکلم، تأخیر تکامل و عوارض دیگر می شوند.

آیا سکته مغزی در کودکان شایع است؟

بیماری سکته مغزی در کودکان جزو بیماری های نادر کودکان محسوب می شود. اگرچه سکته مغزی یکی از ده بیماری عامل مرگ و ناتوانی در کودکان می باشد. میزان شیوع سکته مغزی در کودکان ۲ تا ۱۳ نفر در هر ۱۰۰ هزار کودک می باشد. سکته مغزی در کودکان پسر بیشتر از دختران اتفاق می افتد.

علت بروز سکته مغزی در کودکان چیست؟

از نظر علت بروز بیماری، سکته مغزی در کودکان به دو نوع ایسکمیک (به علت انسداد شریانی) و نوع خونریزی (به علت پارگی عروق مغزی) طبقه بندی می شود. بر خلاف بزرگسالان که بیش از ۸۰ درصد علت سکته مغزی به علت ایسکمی مغزی است، در کودکان حدود ۵۰ درصد علت سکته مغزی از نوع ایسکمی مغزی و ۵۰ درصد دیگر به علت خونریزی مغزی است. مواردی مانند فشار خون پایین، ضربه به سر،  لخته شدن خون در سرخرگ مغزی به علت جراحی های قلبی یا تومور مغزی و آبله مرغان از جمله علل دیگر سکته مغزی در کودکان هستند. همچنین بروز سکته مغزی در کودکان به دلیل بیماری کم خونی سلول داسی شکل، بیماری تاکایاسو و بیماری تالاسمی نیز رخ می دهد.

سکته مغزی مادرزادی یا فلج مغزی چیست؟

سکته مغزی مادرزادی یا بیماری فلج مغزی به علت سکته مغزی در دوران جنینی و یا حین تولد بروز می کند. فاکتورهای خطر عمده برای بروز فلج مغزی شامل ضایعات مغزی حین تولد بعلت آسفیکسی یا اشکال اکسیژن رسانی مغزی، اختلالات و آسیب های مغزی بعلت نارسی نوزاد، ناهنجاری های ساختمانی مغزی و سابقه تشنج نوزادی می باشد.

سکته مغزی در کودکان با چه علایمی ظاهر می شود؟

متناسب با سن کودک علایم سکته مغزی می تواند متفاوت باشد. مثلاً سکته مغزی در دوران قبل از تولد با تشنج نوزادی و بی حالی بعد از تولد مشخص می شود.در کودکان نوپا علایم غیر اختصاصی مانند بی قراری و پرخاشگری و تب می تواند نشان دهنده سکته مغزی باشد. در کودکان سن بالاتر علایم سکته مغزی اختصاصی تر و مشخص تر می باشد. شایع ترین علامت سکته مغزی در کودکان از نوع ایسکمیک با فلج اندام و نقص عصبی موضعی در یک اندام و تشنج می باشد. در حالی که تظاهر غالب در خونریزی داخل مغزی به صورت بروز حاد سردرد، تهوع و استفراغ و تشنج می باشد. در بیش از ۵۰ درصد از انواع سکته مغزی در کودکان تشنج تظاهر اولیه است. گاه علامت سکته مغزی کاملاً مشابه یک کودک مبتلا به میگرن است که در این شرایط وجود سابقه خانوادگی میگرن و رفع علایم بعد از ۲۴ ساعت نشان دهنده این بیماری می باشد.

اقدامات تشخیصی برای سکته مغزی در کودکان چیست؟

اولین و مهمترین اقدام تشخیصی برای سکته مغزی در کودکان انجام تصویربرداری مغزی بوده که برای تشخیص خونریزی داخل مغزی انجام CT اسکن و برای تشخیص ایسکمی داخل مغزی انجام  MRI مغزی روش تصویربرداری انتخابی می باشند.

درمان سکته مغزی در کودکان را می دانید؟

اولین اقدام درمانی سکته مغزی در کودکان از نوع ایسکمیک استفاده از داروهای ضد انعقاد و ضد ایجاد لخته خون است اگرچه میزان اثرگذاری آنها مشخص نشده است و مقدار مصرف صحیح آنها هنوز به بررسی های کنترل شده زیادی نیاز دارد. داروهای تجزیه کننده لخته نیز در کودکان به اندازه بزرگسالان موثر هستند ولی اطلاعات درباره بی خطر بودن آنها برای کودکان و زمان بندی و مقدار مصرف آنها در کودکان و نوجوانان نا کافی است. درباره آسپرین و داروهای دیگر ضد پلاکتی در کودکانی که به سکته مغزی مبتلا شده اند مطالعات و بررسی های قطعی صورت نگرفته است.

دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان فلوشیپ نوروماسکولار