دور سر کودکان

دور سر کودک

چه وقتی می گوییم دور سر کودکان اندازه طبیعی دارد؟

اندازه دور سر کودک به سن بارداری حین تولد بستگی دارد.اگر مادر بارداری کامل نه ماهه را طی کرده باشد، دور سر کودک حدود ۳۵ سانتی متر خواهد بود درحالیکه با بارداری پیش از موعد و تولد نوزاد نارس دور سر کودک حدود ۳۲ می باشد.

images (1)

رشد دور سر کودک در شیرخوارگی بسیار سریع رخ می دهد.در طی یکسال اول دور سر کودک ۱۲ سانتی متر رشد می کند که ۹ سانتی متر آن مربوط به ۶ ماه اول و ۳ سانتی متر آن در ۶ ماهه دوم سال اول عمر اتفاق می افتد.پس دور سر کودک باید براساس سن بارداری و سن او محاسبه شود.

آیا دور سر کودکان هم سن باید با همسالان او یکسان باشد؟

خیر، میزان رشد دور سر کودک در یکسال اول عمر عدد ثابتی است یعنی دور سر کودک در سه ماهه اول عمر باید ۶ سانتی متر رشد نماید و سپس از ۳ تا ۱۲ ماهگی دور سر کودک ۶ سانتی متر رشد می کند. ولی دور سر کودک حین تولد متناسب با میزان دور سر پدر و مادر در یک طیف محدودی می تواند متغیر باشد.پس اگر رشد دور سر کودک براساس سن طبیعی باشد و از همه مهم تر اگر تکامل حرکتی و ذهنی کودک طبیعی باشد، دور سر کودک می تواند متفاوت از کودک هم سن او باشد.

SECA212_2

علل کوچکی دور سر کودکان چه می باشند؟

عدم رشد مناسب مغز کودک بعلت آسیب های دوران بارداری یا حین زایمان، تماس جنین با اشعه ایکس، مصرف دارو توسط مادر در دوران بارداری، عفونتهای مادر در دوران بارداری و بعضی بیماریهای ژنتیک علل کوچکی دور سر کودک هستند.

علل بزرگی دور سر کودکان را می دانید؟

خونریزی یا توده داخل مغزی، تجمع مایع داخل مغزی، عفونت های مغزی، کم کاری تیرویید، کمبود ویتامین D و  بیماریهای ارثی و ژنتیک علل بزرگی دور سر کودک هستند.

آیا وقتی دور سر کودکان کوچک یا بزرگ بود، همواره غیرطبیعی است؟
خیر، گاه دور سر کودک از حین تولد بصورت ارثی بزرگتر یا کوچکتر از حد طبیعی بوده ولی میزان رشد دور سر کودک نرمال است. در این موارد اگر تکامل کودک مانند کودکان هم سن و سال باشد، نباید نگران بود. ولی اگر دور سر کودک متناسب با نمودار رشد دور سر، رشد نکرد حتما به فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان مراجعه نمایید.

دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان فلوشیپ نوروماسکولار

تیک در کودکان

تیک در کودکان

آیا می دانید تیک در کودکان چیست؟

تیک در کودکان نوعی انقباض سریع، ناگهانی و غیرارادی عضلات ماهیچه می باشد. شایع‌ترین تیک‌ها به صورت حرکتی ودر سر و گردن می‌باشند، مانند پلک زدن، بالا انداختن ابرو، چشمک‌زدن، حرکات اطراف بینی و دهان و بالا انداختن شانه ها. شایع‌ترین تیک‌های صوتی هم به صورت صاف کردن گلو و سرفه هستند.م درآوردن و سرفه کردن می‌باشد.

2

تیک در کودکان چقدر شایع است؟

حدود ۱۵ درصد کودکان مبتلا به تیک هستند. بیشترین موارد تیک در کودکان مربوط به سن ۶ تا ۱۱ سالگی است. پسرها سه برابر بیشتر از دخترها دچار تیک می شوند. اغلب موارد تیک در کودکان در طی چند هفته یا ماه ازبین می روند ولی گاه بیش از ۱۲ ماه طول کشیده که به آن تیک مزمن گفته می شود.

علل بروز تیک در کودکان کدامند؟

حدود یک سوم تیک در کودکان بعلت وجود زمینه ژنتیک در خانواده است. گاه کودک با تقلید از دیگران این حرکات را انجام می دهد. استرس و فشارهای روحی و عصبی (مثلا دعوای والدین) نیز در بروز تیک در کودکان موثر می باشد. هیجانات شدید حتی ناشی از خوشحالی یا یک اتفاق خوب هم می‌تواند باعث تشدید تیک در کودک شود.

transient-tic-disorder_thumb-590x443-1

آیا تیک در کودکان را باید جدی گرفت؟

معمولا تیک در کودکان خطر یا آسیبی برای کودک ایجاد نمی کند ولی واقعیت این است که تحمل توسط والدین کار آسانی نیست. گاه والدین کودکانشان را به دلیل این حرکات نامناسب و صداهای نابهنجار مورد تنبیه قرار می‌دهند. تیک در کودکان می تواند تاثیر مهمی بر عزت نفس کودک، پذیرش اجتماعی وی،‌ چگونگی روابط خانوادگی کودک و عملکرد تحصیلی وی بگذارد. کودک و نوجوان مبتلا به تیک به بتدریج عزت نفس وی کاهش یافته و گاه دچار افسردگی می‌شود. تیک تاثیر آن بر عملکرد تحصیلی کودک و نوجوان می‌باشد و باعث افت عملکرد وی می‌شود.

ba3286-2-1

والدین لازم است چه برخوردی با تیک در کودکان انجام دهند؟

نگران نباشید، زیرا اغلب کودکانی که تیک دارند بدون درمان کاملا بهبود می‌یابند.

نباید نسبت به تیک کودک واکنش غیرطبیعی نشان دهید، زیرا ممکن است اضطراب و تیک کودک را بیشتر کند.

با کودک خود مهربان باشید و سعی کنید زمینه های نگرانی و تنش عصبی اورا ازبین ببرید تا اطمینان و آرامش به کودک بازگردد.

اگر تیک در کودکتان برای مدتی بیش از شش ماه ادامه یافت حتما به پزشک اعصاب کودکان مراجعه نمایید.

دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان فلوشیپ نوروماسکولار

 

لکنت زبان در کودکان

لکنت زبان

تکلم طبیعی در کودکان چگونه است؟
اغلب کودکان در ۱۲ تا ۱۵ ماهگی شروع به صحبت کردن می‌کنند و در ۱۸ تا ۲۴ ماهگی ساختارهای دستوری را در صحبت به کار می‌گیرند و از ۲۴ ماهگی به بعد جمله می گویند.

تعریف لکنت زبان در کودکان:
لکنت زبان در کودکان اشکال در روانی گفتار کودک است که به‌صورت تکرار صداها(من‌من ، او او او)، کشش صداها(مممم ماما)، تکرار کلمات، مکث بین کلمات، جایگزین کردن واژه ها بمنظور عدم تکرار کلمات مشکل و ناهماهنگی در تکلم مشاهده می‌شود.کودکان مبتلا به لکنت زبان می دانند که چه می خواهند بگویند ولی چون به راحتی نمی توانند آن را بیان کنند دچار آشفتگی و پریشانی می شوند.

2

شیوع سنی و جنسی لکنت زبان در کودکان چگونه است؟
حدود ۵ درصد کودکان دچار لکنت زبان می شوند.پسرها چندین برابر بیشتر از دخترها لکنت زبان پیدا میکنند.کودکان بعد از ۲ سالگی بعلت استفاده از لغات جدید، به‌کارگیری جملات طولانی‌تر، صحبت در میان جمع و بیان نظرات و افکارشان و نیز در دوره پیش دبستان به دلیل هیجان ناشی از کلاس و درس، کسب مهارت‌های اجتماعی و ورود به اجتماع بیشتر لکنت زبان پیدا می کنند.

لکنت زبان در کودکان چه ضرر و زیانی برای کودک دارد؟
اگر کودک تازه لکنت زبان پیدا کرده است و پس از مدتی بهبود نیافته است، ممکن است اختلال در گفتار او موجب تنش، فشارهای عصبی، اضطراب و ناکامی او در مراحل مختلف زندگیش شده مشکلات فراوانی مانند منزوی شدن، اضطراب و افسردگی برای کودک بوجود آورد.

آیا می دانید ژنتیک در بروز لکنت زبان در کودکان نقش دارد؟
تحقیقات پژوهشگران نشان می‌دهد کودکانی که در خانواده‌ خود سابقه اختلالات گفتاری و لکنت زبان دارند، بیشتر احتمال دارد که دچار لکنت زبان شوند. براساس این پژوهش‌ها، کودک مبتلا به لکنت‌زبان از نظر ژنتیکی با شخص سالم متفاوت است.

عوامل بروز لکنت زبان کدامند؟
عوامل روانی مانند هیجانات، احساسات، استرس، ضربه‌های عاطفی و عوامل جسمانی مانند آسیب و ضربه به مغز ، آسیب‌های هنگام زایمان، نرسیدن اکسیژن به نوزاد هنگام تولد، بیماری صرع و بیماری‌های عفونی مغز می توانند موجب لکنت زبان شوند.

3

آیا می دانید با لکنت زبان کودک عزیزتان چه کنید؟
– اگر کودکی با لکنت زبان دارید، هر چه زودتر در زمینه درمان او به پزشک اعصاب کودکان مراجعه کنید.

– لکنت زبان کودک شما با ضریب هوشی او هیچ ارتباطی ندارد، پس نگران اختلال هوشی فرزندتان نباشید.

– تلاش نکنید به کودک مبتلا به لکنت زبان خود کمک کنید و هرگز جمله او را کامل نکنید.

– از دادن تذکر و فشار آوردن به کودک برای صحیح حرف زدن خودداری نمایید.

– اعتماد به نفس کودک را تقویت کنید بطوریکه او را به صحبت کردن در جمع تشویق نمایید.

– در هم صحبت شدن با کودک، سعی کنید آرام و به طور طبیعی گوش کنید تا جمله تمام شود و ابراز خستگی نکنید.

– سعی کنید با رفتار و بیان خود به کودک نشان دهید که شما گوش می‌کنید که چه می‌گوید نه چگونه می‌گوید.

– از بیان کلماتی مانند سعی کن، آهسته‌تر صحبت کنی، نفس عمیق بکش و آرام باش خودداری کنید.

– ارتباط چشمی طبیعی را با کودک دچار لکنت زبان حفظ کنید.

دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان فلوشیپ نوروماسکولار 

بیش فعالی

بیش فعالی

تاریخچه بیش فعالی را بیشتر بدانید:

در گذشته بسیاری از کودکان به دلیل بی توجهی، پرخاشگری، شیطنت و یا بازیگوشی در دوران دبستان از ادامه تحصیل کنار گذاشته می شدند. والدین و آموزگاران نمی دانستند که با مشورت با یک پزشک اعصاب کودکان می توانند به این بچه ها کمک کنند و آنها را به گروه همسالان خود بازگردانند.

بیش فعالی بیماری شایعی است:

بیش فعالی حدود هشت تا ده درصد کودکان را مبتلا می کند. این بیماری در پسران شایعتر از دختران است. ویژگی های اولیه بیش فعالی قبل از ورود به مدرسه شروع می شود.

3

علایم بیش فعالی را بشناسید:

بیش فعالی بر اساس علایم به سه دسته تقسیم می شد:

دسته اول: پرتحرکی؛ کودک پرجنب و جوش بوده لحظه ای آرام نیست و خسته نمی شود. معلم می گوید بچه روی صندلی مداوم حرکت می کند و در کلاس راه می رود. این نوع بیش فعالی در پسرها شایعتر است.

دسته دومپرخاشگری؛ کودک در یک لحظه عصبانی می شود، چیزی را پرت می کند در حالیکه احساس خطر و توجه ندارد که ممکن است به چشم شما بخورد، یا از بلندی می پرد و پایش می شکند.

دسته سوم: اشکال در توجه و تمرکز؛ این مشکل در تحصیل کودک اختلال ایجاد می کند، معلم از غلط های زیاد دیکته کودک شکایت دارد. اغلب کودک وسایلش را گم می کند. این علایم در دختران بیشتر دیده می شود.

اگر کودک عزیزتان بعضی از علایم فوق را داشت، به معنای این نیست که بیش فعال است. برای تشخیص بیش فعالی مجموعه ای از این علائم باید (حداقل در مدت شش ماه) مورد بررسی قرار بگیرد، پس باید به پزشک اعصاب کودکان مراجعه نمایید.

بیش فعالی بعلت  عوامل ژنتیکی و محیطی است:

کودکان بیش فعال در بخش های مربوط به توجه و تمرکز در مغز دچار اشکال هستند. گاه کودک این بیماری را از بعضی افراد خانواده به ارث می برد.

00

عوامل که می توانند در بروز بیش فعالی موثر باشند عبارت است:

سیگار کشیدن و یا مصرف الکل توسط مادر در دوران بار داری

مسمومیت با سرب حاصل از دود اتومبیل و آلودگی هوا

 غذاهای آماده محتوی مواد افزودنی مثل شیرین کننده های مصنوعی و یا رنگ دهنده های خوراکی

خطرات بیش فعالی برای کودک مبتلا چیست؟

در صورت بی توجهی و معالجه نشدن بیش فعالی، احتمال اینکه کودک در آینده به افسردگی مبتلا شود و یا در نوجوانی رفتارهای ضد اجتماعی مانند دزدی و دعوا داشته باشند زیاد است. بنابراین به والدین توصیه می شود که حتما در دوران کودکی برای معالجه فرزند خود اقدام کنند.

راهکارهای درمان بیش فعالی کدامند؟

درمان بیش فعالی با برنامه ها و راهکارهای متنوع امکانپذیر است و درمان این بیماری فقط با دارو موثر و مفید نیست.

درمان دارویی: داروهای متعددی برای درمان بیش فعالی در کودکان وجود دارد.تجویز دارو حتما باید با نظر و دستور پزشک اعصاب کودکان انجام شود.

4

درمان غیر دارویی: بعضی از راهکارها و رفتارهای زیر می تواند در درمان کودک موثر باشد.

صادقانه احساستان را به فرزندتان نشان دهید.شما برای فرزندتان شبیه یک آینه هستید. او احساسات و رفتار شما را بازتاب می دهد.

به کودکتان محبت و مهربانی کنید، این ابراز محبت می تواند هم به شکل بیان زبانی و هم به شکل لبخند، بغل کردن و نوازش محبت آمیز باشد.

راههایی برای افزایش عزت نفس کودکتان بیابید و سعی کنید آنها را در کلاسهایی که دوست دارند ثبت نام کنید.

موقع حرف زدن با فرزندتان آرام و شمرده صحبت کنید و هنگام صحبت با وی ارتباط چشمی برقرار نمایید.

برنامه منظمی برای خواب، استراحت و غذا خوردن کودکتان تنظیم کنید.

اگر مجبورید تغییری ناگهانی در زندگی بدهید، حتما از قبل کودکتان را برای آن آماده کنید و درباره‌ ای تغییر از قبل به او اطلاع دهید.

از استراحت کافی کودکانتان مطمئن شوید، خستگی علائم بیش فعالی را بدتر می کند.

زمانی که با کودکتان برخورد می کنید، حتی زمانیکه وی خارج از کنترل است، صبور باشید.آرامش شما می تواند به کودکتان هم در آرام شدن کمک کند.

در درمان کودک واقع بین باشید و انتظار درمان یک شبه را نداشته باشید.

دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان فلوشیپ نوروماسکولار

ضعف عضلانی

ضعف عضلانی چه تعریفی دارد؟

اگر کودک از نظر حرکتی نتواند مانند کودکان هم سن و سال خود فعالیت کند و همزمان عضلات شل داشته باشد، یعنی ضعف عضلانی دارد. مثلا وقتی شیرخوار بعد از ۵ ماهگی هنگام بغل کردن گردنش بیفتد و صاف قرار نگیرد، همچنین وقتی که کودک راه می‌افتد نتواند روی پایش بایستد همه اینها از علائم ضعف عضلانی کودک است.

111

ضعف عضلانی در کودکان چه علایمی دارد؟

کودک دیر راه می افتد و وقتی هم که راه می افتد،  راه رفتن بچه شبیه به اردک است (یعنی با هر قدم تنه اش به یک سمت خم می شود).

دویدن و پریدن برای بچه مشکل است.

زیاد زمین می خورد و بالا رفتن از پله برایش مشکل است.

وقتی نشسته است بلند شدن برایش مشکل است و به طریقه خاصی بلند می شود. اول چهار دست و پا قرار می گیرند، پاها را کاملاً از هم باز کرده و باسن را بلند میکنند و سپس از دستانشان کمک میگیرند تا بتواند بایستند.

کودک زود خسته میشود.

برداشتن اجسام از بالای سر مثل برداشتن اجسام از بالای میز یا حتی شانه کردن برای کودک مشکل است.

روی پنجه پا راه می رود.

در تکلم و بلع غذا مشکل دارد.

مشکلات بینایی مانند دوبینی دارد.

حین فعالیت دچار گرفتگی یا درد در عضلات می شود.

وقتی در دفعات مکرر دچار عفونت تنفسی می شود.

علل ضعف عضلانی در کودکان را بشناسید:

ضعف عضلانی حاد: وقتی ضعف عضلانی در طی چند ساعت، روز یا هفته بروز کند، معمولا بعلت التهاب بافت عضله در اثر عفونت های ویروسی و یا بیماریهای خودایمنی، مسمومیت غذایی، بعضی داروها و یا اختلال عصب مربوط به عضله می باشد.

ضعف عضلانی مزمن و پیشرونده: اگر ضعف عضلانی طی ماهها یا سالها رخ دهد و بتدریج پیشرفت نماید، اختلالات عصبی و عضلانی که زمینه ژنتیک و ارثی دارند، علت اصلی می باشند.

11

راه های تشخیص ضعف عضلانی در کودکان:

آزمایش خون: شامل بررسی آنزیم های عضلات مثل کراتین کیناز  و یا آنتی بادی خاص در خون.

نوار عصب و عضله: با این روش مشخص می شود که  ارگان اصلی گرفتار عصبی است که به عضله می رود و یا اینکه خود عضله بیمار است.

بیوپسی عضله: اگر نوار عصب و عضله بیماری عضله را گزارش نماید، بیوپسی عضله دقیق ترین روش تشخیص علت بیماری است.

بررسی ژنتیک: اگر در خانواده کودک مورد مشابهی از بیماری عضلانی ارثی وجود داشته باشد، با آزمایش ژنتیک می توان نوع بیماری را در کودک مشخص کرد.

آیا در نزدیکان خود کودک مبتلا به ضعف عضلانی می شناسید؟

درصورتی که در نزدیکان شما کودک مبتلا به ضعف عضلانی وجود دارد، لازم است به دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان و اولین فلوشیپ نوروماسکولار کودکان کشور مراجعه نمایید. در کلینیک نوروماسکولار ایشان نوار عصب و عضله و همچنین بیوپسی عضله انجام می شود.

دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان فلوشیپ نوروماسکولار

صرع نوری

صرع نوری چیست؟
حدود سه درصد کودکان مبتلا به صرع دارای صرع نوری هستند. در این نوع تشنج که در دختران بیشتر دیده می شود انواع خاصی از محرک های بینایی موجب تحریک تشنج می شود. در صرع نوری ژنتیک و توارث در ابتلا به آن نقش دارد.

علت بروز صرع نوری چیست؟

اغلب بیماران مبتلا به حملات صرع، در اثر یک عامل تحریک کننده دچار تشنج  می شوند. وقتی بیمار مبتلا در اثر تحریکات بینایی ناشی از یک منبع نوری دچار تشنج شود به آن صرع نوری گفته می شود.

1

انواع شایع  صرع نوری چه هستند؟

چندین نوع صرع نوری وجود دارد که خفیف ترین آنها  صرع کوچک آبسانس است که کودک دچار خیرگی چند ثانیه ای می شود. شدید ترین نوع صرع نوری نیز صرع بزرگ یا تشنج ژنرالیزه تونیک- کلونیک است که بیمار دچار کاهش ناگهانی هوشیاری، انحراف چشم ها به بالا یا طرفین و بعد از آن انقباضات اندام‌های فوقانی و تحتانی و گاه حرکات لرزشی اندام ها می شود که حمله صرع بزرگ حداقل ۲ تا ۳ دقیقه طول می‌کشد هر چند ممکن است طولانی‌تر شده که حملات طولانی تر از ۱۵ دقیقه می‌تواند منجر به ضایعات مغزی شود.

شایع ترین محرک نوری در صرع نوری چیست؟

شایع ترین انواع محرک نوری در صرع نوری عبارت است از:

  • چراغ چشمک ‌زن
  • الگوهای متناقض تیره و روشن (مثل خطوط سفید در زمینه سیاه)
  • طرح‌های پیچیده که تمام محدوده بینایی شما را درگیر می‌کند، مانند نشستن نزدیک به تلویزیون
  • رنگ‌های خاص مثل آبی و قرمز

2

کودک مبتلا به صرع نوری چه نکاتی را باید رعایت کنند؟

  • تلویزیون را با فاصله حداقل دو و نیم متری تماشا  کنید.
  • تماشای تلویزیون و استفاده از رایانه در اتاق کاملاً روشن
  • وقتی خسته یا کم خواب هستید، از تماشای طولانی مدت تلویزیون و رایانه اجتناب نمایید.
  • حین استفاده از رایانه در فواصل مشخص استراحت نمایید.
  • درجه روشنایی رایانه و تلویزیون را کاهش دهید.
  • استفاده از عینک های زمینه سبز پلاریزه حین تماشای تلویزیون و رایانه
  • کودک را زیر نظر داشته باشید، اگر سرگیجه، تاری دید، اختلال هوشیاری اتفاق افتاد سریعا تلویزیون و رایانه را خاموش نمایید.

تشخیص صرع نوری چگونه است؟

به منظور تشخیص دقیق صرع حساس به نور ضمن پرسیدن شرح حال بیماری و یافتن عوامل محرک نوری در بروز حمله تشنج ، لازم است با گرفتن نوار مغز از بیمار هنگام تحریک او با نور(مانند نور چشمک ‌زن) امواج تشنجی تحریک شده را تشخیص داد.

epilepsy--5

صرع نوری چگونه درمان می‌شود؟

درمان خاصی برای صرع حساس به نور وجود ندارد. اگرچه مانند همه انواع دیگر صرع با داروی ضد صرع می‌توان تعداد تشنج‌ها را کمتر نمود. بیماران مبتلا به صرع حساس به نور می‌توانند تعداد تشنج‌ها را با جلوگیری از عوامل محرک تشنج که در بالا آورده شد، کمتر بکنند. اگر شما ناخواسته در برابر یک محرک قرار گرفتید، یک چشم‌تان را کاملاً بپوشانید و سرتان را از سمت ایجاد کننده اختلال، برگردانید.

دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان فلوشیپ نوروماسکولار

سردرد

سردرد در کودکان

آیا کودکان هم سردرد می گیرند؟

کودکان از زمانی که قدرت تکلم پیدا می کنند ممکن است عنوان کنند که دچار سردرد می شوند. در سنین پایین تر سردرد بصورت بی قراری، بی خوابی و بی اشتهایی اتفاق می افتد. نکته‌ای که درباره سردرد در کودکان بسیار اهمیت دارد این است که بتوانیم تشخیص دهیم که این سردردها چه زمانی کم‌ اهمیت و گذرا هستند و چه زمانی نیاز به توجه بیشتری دارند.

5

شایع ترین علل سردرد در کودکان کدامند؟

در حدود ۹۰ درصد از سردرد در کودکان ناشی از علل مهمی نیستند و نیاز به پیگیری ندارند. علل شایع تر این بیماری در کودکان شامل کم خوابی، گرسنگی یا تشنگی، ضربه های کوچک به سر، تماشای بیش از حد تلویزیون یا بازی با کامپیوتر، ضعف بینایی یا بیماری آستیگماتیسم، فشارهای عصبی، تنش، اضطراب می باشند. گاهی هم برخی از عفونت‌ها مثل سرماخوردگی، عفونت‌های گوش یا سینوس‌ها و یا عفونت‌های ادراری، می‌تواند باعث ایجاد این بیماری در کودکان شود. ۱۰ درصد باقیمانده این علل شامل تومور داخل مغزی، افزایش فشار داخل مغزی و عفونت مغزی می باشند.

میگرن کودکان چیست؟

در حدود ۵  تا ۱۰ درصد کودکان دبستانی و نوجوان مبتلا به میگرن هستند. میگرن یعنی سردرد در کودکان که تکرار شونده باشد. این اغلب یک‌طرفه بوده و کودک در سر خود احساس ضربانی شبیه کوبیدن چکش می‌کند و برخی علایم مثل سرگیجه، دل‌درد، تهوع و استفراغ، دیدن جرقه‌های نورانی و یا حساسیت به نور و بو هم ممکن است وجود داشته باشند.
میگرن حداقل یکساعت و  گاهی تا ۲ روز هم ادامه می‌یابد. در این سردردها اغلب یک عامل محرک مثل خستگی، فعالیت بیش از حد بدنی، کمبود خواب، استرس و یا حتی خوردن برخی مواد غذایی وجود دارد به طوری که هر فردی نسبت به یکی از این عوامل حساس است و وقتی در آن شرایط قرار می‌گیرد دچار سردرد می‌شود.

2

آیا سابقه فامیلی برای تشخیص علت در کودکان مهم است؟

در موارد بسیاری ابتلای کودکان به این بیماری به دلیل سابقه فامیلی است. به این ترتیب گرفتن شرح حال بیمار و دانستن سابقه فامیلی خانواده کمک بسیاری به شناسایی علت می کند. اگر یکی از والدین سابقه این بیماری یا میگرن داشته باشد، احتمال ابتلا به میگرن در کودک ۳ تا ۴ درصد است اما اگر پدر و مادر هر دو سابقه میگرن داشته باشند، احتمال بروز میگرن در کودک به ۱۰ درصد افزایش پیدا می کند.

کدام انواع سردرد در کودکان را جدی بگیریم؟

اگر کودک عزیزتان هر یک از موارد زیر را داشت، در اولین زمان ممکن به پزشک اعصاب کودکان مراجعه نمایید:

۱) اگر کودک به طور ناگهانی مبتلا به سردرد شدیدی می‌شود که با استراحت بهبود نمی‌یابد.

۲) وقتی دفعات تکرار سردرد بیشتر از ۱بار در ماه است.
۳) وقتی که هنگام بیدار شدن از خواب کودک را گرفتار می‌کند و با استفراغ همراه باشد.
۴) وقتی که با تشنج همراه می‌شوند.
۵) در صورتی‌که همراه سردرد کاهش سطح هوشیاری هم در کودک وجود داشته باشد.
۶) وقتی که به همراه تب بالا است.
۷) وقتی که به همراه تغییر در بینایی است.
۸) وقتی که متعاقب ضربه به سر است.
۹) وقتی که که باعث ‌شود کودک از خواب بیدار شود.

pediatric_neurology-4

چه بررسی تشخیصی برای سردرد در کودکان لازم است؟

پزشک اعصاب کودکان پس از شنیدن شرح حال کودک و ارزیابی سابقه خانوادگی براساس معاینه بالینی بیمار درباره ضرورت انجام آزمایش خون، تصویربرداری مغزی (ام آر آی) و نوارمغزی تصمیم خواهد گرفت.

درمان سردرد در کودکان چیست؟

 خواب آرام، تغذیه مناسب و فعالیت فیزیکی مناسب درمان غیر دارویی این بیماری در کودکان هستند. در حین حمله از داروهای مسکن مانند استامینوفن، ایبوبروفن و ناپروکسن استفاده نمایید. در صورتیکه کودک بیش از ۴ حمله حاد در هر ماه دارد و یا سردرد آنقدر شدید است که با فعالیت های طبیعی کودک تداخل ایجاد می کند با تجویز پزشک اعصاب کودکان از داروهای پیشگیری کننده استفاده می شود.

دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان فلوشیپ نوروماسکولار 

صرع در کودکان

صرع چه بیماری است؟

صرع نشانه‌ای است که می‌گوید تمام یا قسمتی از مغز کار خود را بخوبی انجام نمی‌دهد و به جرقه یا طوفان الکتریکی در مغز تشبیه می شود. وقتی تشنج بدون علت خاص (تب، مننژیت، افت قند خون، کاهش کلسیم خون، ضربه به سر، تومور مغزی و غیره) بروز کند و دو بار یا بیشتر تکرار شود، به آن صرع گفته می شود. پس بروز یک حمله تشنج بدون علت خاص صرع نمی باشد و حداقل دو حمله لازم است تا بگوییم کودک بیماری صرع دارد.

seizures

 بیماری صرع تا چه اندازه شایع دارند؟

بیش از یک درصد مردم برخی از انواع صرع را دارند یا در طول زندگی خواهند داشت. شیوع این بیماری در کشور عزیزمان ایران کمی بیشتر می باشد.

افراد مشهور مبتلا به صرع را می شناسید؟

– نویسنده معروف روس به نام داستایوفسکی

– فیلسوف نامدار، سقراط

– ناپلئون بناپارت

– مخترع دینامیک، آلفرد نوبل

– نقاش فرانسوی، ون سان ون گوک

– نویسنده روس، لئو تولستوی

علل ایجاد صرع چیست؟

علت بروز صرع هنوز بطور دقیق شناخته نشده است. بسیاری از علل بروز صرع اکتسابی از دوران بارداری و یا بعد از تولد است. مغز از زمانی که جنین در داخل شکم مادر است ممکن است دچار آسیب شود. مثلاً مادری باردار است و در معرض عفونت قرار می گیرد عفونت می تواند جنین را در معرض آسیب قرار دهد. برخی از افراد هم ساختمان مغزی طبیعی دارند ولی ژن های معیوب خاصی را در نقشه ی ژنتیک خود دارند که از والدین به آنها به ارث رسیده است و این ژنها موجب بروز تشنج صرعی می شوند.

2

آیا صرع همواره به یک شکل اتفاق می افتد؟

خیر، انواع مختلفی از صرع تاکنون شناخته و تعریف شده است. صرع بزرگ یا تونیک–کلونیک، صرع کوچک یا ابسانس، صرع موضعی یا پارشیال انواع عمده صرع هستند.

صرع بزرگ شایعترین نوع صرع بوده که با اختلال ناگهانی هوشیاری، انحراف چشم ها، قطع تنفس، سفتی و حرکات لرزشی اندامها و گاه بی اختیاری ادراری ظاهر می شود.

صرع کوچک در سنین مدرسه بسیار شایع است. کودک رنگ پریده شده چشمانش به یک نقطه خیره شده و از اطراف خود بی‌خبر است. مدت آن حتی امکان دارد بسیار کوتاه بوده و قابل رویت نباشد.
در صرع موضعی هوشیاری کودک حفظ می شود و معمولا ابتدا فقط یک اندام دچار حرکات غیرارادی می شود که ممکن است به اندامهای دیگر منتشر شود.

پزشک اعصاب کودکان چه اقداماتی را برای کودک مبتلا به صرع انجام می دهد؟

پزشک اعصاب کودکان ابتدا درباره شرح حال حملات تشنجی و گذشته کودک ازجمله دوران قبل و حین زایمان و سیر تکامل او  و نیز درباره سابقه خانوادگی اعضای فامیل می پرسد. سپس معاینه عصبی شامل رشد دور سر و میزان قدرت عضلات اندامها انجام خواهد شد. انجام نوار مغزی و تصویربرداری مغزی (ام آر آی ) برای کودک مبتلا به صرع ضروری است.

4

چه انواعی از صرع نیاز به درمان دارند؟

همه انواع صرع باید تحت درمان قرار گیرند. اصلی‌ترین درمان اختلال صرع دارویی است اما چنانچه علت زمینه‌ای وجود داشته باشد اول باید آن را بررسی کنیم.درمان صرع طولانی‌مدت، مداوم و منظم است.

تا چه زمانی باید دارودرمانی صرع ادامه یابد؟

حداقل دو سال از آخرین حمله تشنج صرعی درمان ادامه می یابد و در برخی موارد با تشخیص پزشک اعصاب کودکان نیاز است که مدتهای طولانی تری یا حتی مادام العمر بیمار دارو استفاده نماید.

در یک کودک صرعی چه عواملی باعث تشدید حملات می شود؟

عواملی مانند بی خوابی، گرسنگی طولانی، استرس، نور خصوصاً نورهای چشمک زن. برخی غذاهای به اصطلاح سرد و افزایش درجه حرارت بدن می تواند حملات صرع را افزایش دهند.

آیا کودک شما مبتلا به صرع است ؟

 ۱) کودک شما تا زمانی که پزشک اعصاب کودکان دستور دهد باید داروی ضد تشنج مصرف کند.
۲) هیچ گاه دارو را خود سرانه قطع نکنید یا مقدار آن را  کاهش ندهید
۳) در زمان انجام کارهای حساس مانند شنا یا استحمام حتما از نزدیک مراقب کودکتان باشید .
۴) در صورتی که کودکتان دچار حمله تشنج شد خونسردی خود را حفظ نمایید، او را به پهلو بخوابانید اطراف کودک را خلوت کنید و لباسهای تنگ یا زیور آلات را از گردن او باز کنید تا راحت تر نفس بکشد. در زمان تشنج هیچ ماده خوراکی یا آب را وارد دهان کودک نکنید و سریعا او را به بیمارستان برسانید.

۵) به طور کلی صرع بیماری درمان‌پذیر و خوش ‌خیم می ‌باشد و ترس جامعه از این بیماری ناآگاهانه می ‌باشد و اکثر کودکان دچار صرع تا آخر عمر ممکن است هیچ مشکلی نداشته باشند.

دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان فلوشیپ نوروماسکولار

تشنج کودکان

تشنج کودکان چیست؟

یکی از شایع ترین مشکلات مغز و اعصاب کودکان که در کودکان اتفاق می افتد و نگرانی بسیار شدیدی در والدین آنان ایجاد می کند، بروز تشنج کودکان است. تشنج یعنی اختلال موقتی در مغز که در اثر تخلیه الکتریکی غیرطبیعی در سلول های عصبی مغز به صورت ناگهانی بروز می کند.

09

علایم تشنج کودکان چیست؟

تشنج در کودکان ممکن است به صورت های زیر بروز کند:

۱) اختلال هوشیاری، یعنی اطرافیان رانشناسد و متوجه زمان ومکان نباشد، به صدازدن شما پاسخ ندهد یا بی هوش روی زمین بیفتد.

۲) انحراف چشم ها (سیاهی چشم) به سمت بالا، چپ یا راست و یا اینکه کودک برای چند لحظه به نقطه ای خیره شود.

۳) حرکات غیر ارادی در اعضای بدن کودک که ممکن است قسمتی از بدن یاتمام اعضا را درگیرکند. این حرکات بصورت سفتی اندام یا دست و پازدن یا حرکات لرزشی و تکان دهنده در یک و یا چند اندام اتفاق می افتد.

۴) ممکن است کودک در زمان حمله کنترل ادرار خود را از دست بدهد.

۵) گاه کودک دچار حرکات اتوماتیک وار و تکراری می شود یا اینکه یک منظره را به صورت توهم بینایی می بیند.

۶) گاهی تشنج بصورت تغییر ناگهانی رفتاری در کودکان نمایان می شود.

آیا تشنج کودکان علت خاصی دارد؟

در بیش از نیمی از موارد تشنج کودکان علت خاصی برای تشنج وجود ندارد و در بقیه موارد کاهش یا افزایش برخی مواد در خون مانند قند، کلسیم، منیزیم و… ، تب، عفونت مغزی، تومور مغزی، سکته مغزی، ضربه به سر، مسمومیت های دارویی و…می تواند دلیل آن باشد.

1

آیا هر نوع تشنجی به معنای صرع است؟

صرع به معنای  تکرار تشنج بدون وجود عامل محرک و اولیه است. مثلا در فردی که دچار تومور مغزی می شود، امکان دارد دچار تشنج تکرار شونده شود ولی در این حالت صرع کودکان نامیده نمی شود. تعریف دقیق از بیماری صرع اینکه وقتی تشنج در کودکان بدون علت خاص (تب، مننژیت، افت قند خون، کاهش کلسیم خون، ضربه به سر، تومور مغزی و عفونت مغزی) بروز کند و دو بار یا بیشتر تکرار شود، به آن صرع گفته می شود.

 تشنج کودکان ناشی از تب چیست؟

شایع ترین نوع تشنج در کودکان تشنج ناشی از تب می باشد که حدود پنج درصد کودکان را مبتلا می کند. تشنجی که‌ به‌ دنبال‌ بروز تب در ‌ شیرخواران‌ و کودکان‌ با سن شش ماه تا شش سال به‌ وجود می آید، تشنج ناشی از تب نامیده می شود.

4

در بیمار مبتلا به تشنج کودکان چه باید کرد؟

بعد از مشاهده تشنج در کودک ابتدا خونسرد باشید. کودک را به پهلو بخوابانید تا مسیر تنفسی اش باز باشد سعی نکنید چیزی در دهان شخص بگذارید. عموما مردم بر این باور اشتباه هستند که باید جسمی را در دهان بیمار گذاشت تا مانع گاز گرفتن زبان شود حال آنکه گذاشتن جسم در دهان فرد بعلت انقباض فک می تواند باعث شکستگی دندان شود. در بیشتر مواقع تشنجات بعد از چند دقیقه متوقف می‌شوند و بعد از آن یک دوره خواب و استراحت است. همزمان با پزشک یا اورژانس تماس بگیرید تا بیمار را به بیمارستان منتقل نمایند.

9

ارزیابی و تشخیص تشنج کودکان چگونه است؟

هر کودک مبتلا به تشنج باید توسط فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان معاینه شود. در معاینه اولیه شرح حال دوران بارداری و زایمان، سیر تکامل کودک و سابقه خانوادگی جهت تعیین دلایل  فامیلی و حین بارداری کسب می شود. نمونه خون جهت بررسی میزان قند، کلسیم و  منیزیم بررسی می شود. سایر روش های تشخیصی از جمله بررسی تشخیصی نوار مغز و تصویر برداری مغزی نیز طبق صلاحدید و نظر پزشک اعصاب کودکان انجام خواهد شد.

10

روش درمان تشنج کودکان کدام است؟

اگر تشنج کودکان به یک علت خاص (تب، مننژیت، افت قند خون، کاهش کلسیم خون، ضربه به سر، تومور مغزی و غیره) باشد، درمان تشنج با رفع علت اولیه می باشد. در تشنج بدون علت اولیه که دو بار یا بیشتر اتفاق بیافتد، طبق نظر پزشک اعصاب کودکان از داروی ضد تشنج مانند فنوباربیتال، سدیم والپروات، کاربامازپین و… استفاده می شود.

دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان فلوشیپ نوروماسکولار 

تشنج با تب

تشنج چه تعریفی دارد؟

تشنج به صورت کاهش هوشیاری، برگشت چشم ها (سیاهی چشم) به بالا، چپ یا راست، سفتی بدن و اندام، قطع تنفس، علائم پرش اندام ها یا صورت و دفع ناخودآگاه ادرار یا مدفوع اتفاق می افتد. مدت زمان تشنج حداقل دو دقیقه طول می کشد و بعد از پایان تشنج کودک به خواب می رود.

2

تشنج ناشی از تب را می شناسید؟

تشنج ناشی از تب یعنی بروز حمله تشنج که‌ به‌ دنبال‌ بروز تب در ‌ شیرخواران‌ و کودکان‌ با سن شش ماه تا شش سال به‌ وجود می‌آید. البته علاوه بر این تعریف تب و تشنج به عنوان یک بیماری ژنتیک خوش خیم در صورتی است که عفونت مغزی مانند مننژیت نداشته باشد، میزان قند، کلسیم و الکترولیتهای خونی طبیعی باشد و سابقه تشنج بدون تب یا تشنج نوزادی نداشته باشد.

1

 

حین بروز تشنج با تب خونسرد باشید!

اگر کودک شما که تب دار است، تشنج کرده او را به یک پهلو خوابانده و سریعاً با پزشک یا اورژانس تماس بگیرید و تا رسیدن پزشک سعی کنید خونسرد باشید و با یک اسفنج مرطوب به آب ولرم کودکتان را تن شویه نمایید .

حین وقوع تشنج با تب نگران نباشید!

تشنج ناشی از تب کوتاه مدت و یکبار در روز، معمولا خودبخود محدود می‌شوند و نیازی به درمان ندارند. اما اگر حمله تب و تشنج در این موارد که طولانی مدت بوده و بیشتر از ۱۵ دقیقه طول بکشد و یا اگر کودک کمتر از یک سال باشد، آزمایش مایع نخاعی برای بررسی وجود عفونت داخل مغزی (مننژیت) ضروری است.

8

همچنین اگر در فامیل درجه اول کودک مبتلا به تشنج ناشی از تب سابقه این مورد وجود دارد و یا اگر کودک تأخیر در تکامل کودک وجود دارد و یا  تأخیر تکلم دارد بررسی بیشتر ازجمله نوار مغز لازم است.

روش درمان و پیشگیری تشنج با تب چیست؟

برای جلوگیری از بروز تب و تشنج، در زمان بیماری تب‌دار از دیازپام خوراکی استفاده نمایید. قرص دیازپام بمدت دو روز از زمان شروع تب استفاده می شود.اگر پزشک اعصاب کودکان صلاح بداند، با مصرف روزانه داروهای فنوباربیتال و سدیم والپروآت نیز، بروز مجدد کاهش می‌یابد.

 11

آیا در آینده کودک مبتلا به تشنج با تب خطراتی وجود دارد؟

خطر اختلال رشدی یا اشکال در هوش کودک در کودکانی مبتلا به تشنج ناشی از تب بیش از همسالان آنها نیست. اکثریت کودکانی که این بیماری را دارند، در آینده هیچ مشکلی پیدا نمی‌کنند و تنها ۱ تا دو درصد ممکن است در آینده مبتلا به اختلال تشنج صرعی شوند.

دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان فلوشیپ نوروماسکولار