درمان سرگیجه
سرگیجه در کودکان چقدر شایع است؟
سرگیجه به معنای احساس ناخوشایند چرخش در کودکان است. در حدود ۵ درصد از کودکان دچار حمله سرگیجه می شوند. در بیش از نیمی از موارد سرگیجه کودکان علامت سردرد نیز وجود دارد. سرگیجه یعنی اینکه بیمار احساس چرخش دارد و یا اینکه احساس دوران و چرخش محیط اطراف را دارد. علائم سرگیجه کودکان از نوع خفیف که تنها احساس گیجی است تا نوع بسیار شدید که کودک نمی تواند راه برود می تواند متفاوت باشد. گاه در سرگیجه بیمار تعادل مناسب ندارد و اغلب با تهوع، استفراغ و حرکات چرخشی چشم یا نیستاگموس همراه می باشد. هرگونه حرکت سر موجب تشدید علایم سرگیجه می شود.
علت بروز سرگیجه کودک چیست؟
برای اینکه علت بروز سرگیجه کودکان را شناسایی کنیم، ابتدا باید مکانیسم حفظ و ایجاد تعادل را بشناسیم. سرگیجه ناشی از اشکال در سیستم تعادلی بدن است. در بدن انسان یک سیستم تعادلی وجود دارد که در طی فعالیت های مختلف فرد تعادل را حفظ می کند. سیستم تعادلی بدن شامل یک بخش حسی در گوش و یک بخش مغزی است. گیرنده حسی تعادلی شامل مجاری نیم دایره و وستیبول گوش هستند که بخش لابیرنتی عصب هشتم را تشکیل می دهند. هر گونه حرکت چرخشی و دورانی بدن توسط مجاری نیم دایره و هر گونه حرکت مربوط به جاذبه توسط وستیبول ثبت شده و پیام های حسی آن به مرکز تعادل در مخچه و پایه مغز ارسال می شود و تحلیل نهایی این پیام ها در سلول های خاکستری قشر مغز واقع در لوب گیجگاهی و لوب پیشانی انجام می شود. هرگونه اختلال در این تشکیلات تعادلی منجر به سرگیجه در کودکان می شود.
سرگیجه می تواند نشان دهنده اختلال در چه ارگانی باشد؟
سرگیجه می تواند نشان دهنده اختلال در گوش داخلی(لابیرنت گوش)، عصب شنوایی یا عصی ۸، مراکز ساقه مغز، مخچه، اختلال مکز تعادل مغزی و بیماری متابولیک باشد.
آیا داروها می توانند سرگیجه ایجاد کنند؟
دوز بالای داروی ضد صرع مانند فنی توئین و کاربامازپین و آنتی بیوتیک هایی مانند استرپتومایسین و آمینوگلیکوزیدهامی توانند منجر به سرگیجه کودکان شوند.
آیا سرگیجه می تواند علامت یک بیماری صرع یا میگرن باشد؟
در ۱۰ تا ۲۰ درصد از موارد صرع کودکان، سرگیجه اولین علامت پیش از بروز تشنج است. عفونت گوش و عفونت مغزی شایع ترین علل عفونی بروز سرگیجه هستند. حدود ۱۷ درصد از موارد میگرن با سرگیجه در کودکان ارتباط دارد. در ۵۰ درصد موارد ضربه به سر، طی سه روز اول سرگیجه اتفاق می افتد.
درمان سرگیجه در کودکان چیست؟
هر کودکی که به سرگیجه کودکان مبتلا باشد لازم است توسط یک پزشک اعصاب کودکان مورد معاینه دقیق قرار گیرد. در بیماری سرگیجه در کودکان متناسب با شرح حال بیماری و معاینه بالینی توسط فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان، و با توجه به علل ایجاد این علامت، اقدامات تشخیصی شامل نوار مغز و تصویربرداری مغزی به صورت ام آر آی مغزی لازم و ضروری به نظر می رسد. به منظور درمان سرگیجه کودکان ابتدا لازم است علت بروز سرگیجه را تشخیص دهیم تا با توجه به علت سرگیجه درمان هم مشخص شود. مثلاً اگر تشخیص صرع مطرح باشد و نوار مغز امواج صرعی داشته باشد، با درمان ضد تشنج علایم سرگیجه اولیه نیز بهبود می یابند.
دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان فلوشیپ نوروماسکولار
