شیوه های تربیتی فرزندان
پژوهشگران چهار نوع شیوه فرزند پروری را پیشنهاد داده اند ، عبارتند از :
۱-شیوه مستبدانه :در این شیوه خانواده سعی می کند کنترل بالا داشته باشد. در این خانواده محبت کمی وجود دارد . ۲-شیوه سهل گیرانه : در این شیوه خانواده اصلا کنترلی ندارد یا میزان کنترل کمی بر سایر اعضا دارد . در این خانواده محبت بسیار زیادی از خود بروز می دهند. ۳-شیوه طرد کننده : در این شیوه خانواده کنترل کمی بر اعضا دارد و میزان بروز محبت در این خانواده بسیار کم است . ۴ – شیوه مقتدرانه : در این شیوه کنترل زیادی بر اساس منطق وجود دارد . کهو میزان بروز محبت در این شیوه بسیار زیاد می باشد .
ویژگی های والدین شیوه فرزند پرور مستبدانه عبارتند از :
الف -این والدین به شدت سخت گیرند . ب-این والدین به شدت به تنبیه به عنوان ابزار تاثیر گزار در تربیت اعتقاد دارند. ج-این والدین همیشه به دنبال وضع قوانین و مقررات بسیار سخت و اجرای بی چون و چرا از طرف سایر اعضا هستند . د- انتظارات بسیار غیر منطقی و غیر واقعی از فرزندان دارند . ذ- بسیار عبوس و اکثرا بدون انعطافدر روابط خانواده و روابط اجتماعی هستند
ویژگی های والدین شیوه فرزند پرورآسان گیر
-دقیقا نقطه مقابل والدین سخت گیر والدین آسان گیر قرار دارند . این خانواده به شدت سهل گیرند به طوری که قانون در این خانواده معنی درستی ندارد و هر ج و مرج حرف اول را در این خانواده می زند . -ارتباط بین والدین و فرزندان بسیار گرم و فراتر از حقیقت می باشد . حد و مرزی در این ارتباطات تعریف نشده است . انتظارات از فرزندان بسیار کم هست و یا اصلا انتظاری تعریف نشده است.
ویژگی های والدین شیوه فرزند پروری طرد کننده :
در این خانواده هیچ قانون تربیتی خاصی وجود ندارد . والدین جهت دور شدن از کودکاجازه هر کاری را به کودک می دهد . ارتباط در این خانواده بسیار محدود است . خیلی کم مراقب کودک خود هستند ،چون گاها دچار افسردگی و اعتیاد هستند.
ویژگی های والدین شیوه فرزند پروری مقتدرانه
-در این نوع شیوه قوانین کاملا مشخص است و همه اعضا ی خانواده از دلیل وضع آن آگاهند . -یکی از ویژگی های بسیار موثر این شیوه مراقبت بسیار زیاد اعضا از همدیگر می باشد . مخصوصا حمایت از کودکان -انتظارات و اهداف کاملا واقعی و مشخص است. -ارتباط با کودک متناسب با درک کودک می باشد. حال با توجه به شناخت نسبی با انواع شیوه های فرزند پروری باید بدانیم که هر کدام از این شیوه ها چه تاثیراتی بر روان و رفتار کودکان می گذارند ؟
در شیوه ی مستبدانه اطاعت محض و کورکورانه و بی چون و چرای کودک به دلیل ترس وعواقب تلخ ناشی از تنبیه می باشد ، نه شناخت و آگاهی ،این کودکان اصولا در خطر ابتلا به بیماری هایی نظیر اعتماد به نفس پایین ، وسواس اضطراب ، فوبیا ، پرخاشگری ، اختلالات هیجانی، اوتیسم و…. فرار دارند . ساده تر اینکه این کودکان در جمع قادر به اظهار نظر نیستند . بسیار هیجانی اند و سخت گیر و پرخاشگر. در شیوه ی آسان گیر نیز کودکان بر خلاف ظاهر وشایند این شیوه بسیار آسیب پذیرند . چرا که از هیچ منبع قدرتی پیروی نمی کنند و تابع هیچ مقرراتی نبوده اند . از لحاظ شخصیتی و ساختار آن دچار آسیب های جدی می شوند . عزت نفس پایین ،عدم کنترل هیجانات و عدم بازداری رفتار از ویژگی های اصلی کودکان پرورش یافته در این شیوه ی فرزند پروری می باشد. و اما شیوه ی فرزند پروری طرد کننده ، به دلیل کناره گیری والدین از کودکان و دوری آگاهانه تاثیرات بسیار عمیق و طولانی تر بر رفتار و روان کودکان باقی می گذارد . که زدودن این مشکلات از روان رنجیده بیمار کاری بس دشوار و زمان بر می باشد که چه بسا هیچ وقت نمیتوان انتظار داشت که بیمار مانند افراد عادی به روند طبیعی زندگی باز گردنند. افسردگی ، داشتن شخصیت اجتنابی و وسواس فراگیر از نمونه های بارز کودکان پرورش یافته در این مکتب هست. و در شیوه ی مقتدرانه ، کودکان به خوبی رشد کرده و به خوبی فرایند عادی رشد را طی می کنند . و تبدیل به بزرگسالانی بتلنده و مسولیت پذیر می شوند.. و اما اینکه چه کنیم تا کودکانی بالنده و بدون مشکل داشته باشیم . گاهی اولیا نمی دانند که کدام یک از شیوه های تربیتی مناسب برای رشد کودکان دلبندشان هست .به هر حال به کار گیری شیوه های درست تربیتی می تواند به رشد و شکوفایی کودکانمان کمک شایان و قابل توجهی بکند.