درمان تشنج نوزادی
آیا نوزاد هم دچار تشنج می شود؟
دوره نوزادی به معنای بیست و نه روز اول بعد از تولد می باشد. به علت اشکالات و نارسایی در کانال های یونی سلول های عصبی، مغز نارس یک نوزاد بسیار مستعد بروز تشنج می باشد. میزان شیوع تشنج نوزادی به میزان ۱ تا ۳ مورد در هر ۱۰۰ نوزاد رسیده یا ترم می باشد. البته شیوع بروز تشنج در یک نوزاد نارس یا پره ترم بسیار بیشتر بوده و ۱ مورد در هر ۲۰ نوزاد نارس دچار حملات تشنج می شود. پسر ها نسبت به دختران بیشتر به تشنج نوزادی مبتلا می شوند. از نظر زمان بروز تشنج، بیشتر از ۷۰ تا ۸۵ درصد موارد آن در دو هفته اول بعد از تولد و به خصوص در دو روز اول زندگی اتفاق می افتد.
علت بروز تشنج نوزادی چیست؟
حمله تشنج در یک ماه اول بعد از تولد نشان دهنده آسیب های مغزی به علت سکته مغزی و یا اختلال اکسیژن رسانی مغزی یا آسفیکسی است. بیش از ۸۰ درصد از موارد تشنج نوزادی به علت اختلال اکسیژن رسانی مغزی، خونریزی مغزی، بیماری های متابولیک، ضربه به سر حین تولد و یا عفونت مادرزادی اتفاق می افتد. درصد اندکی از تشنج نوزادی به علت اختلالات ساختمانی مغزی و سندرم های ژنتیکی صرعی رخ می دهد. علت مهم دیگر برای بروز تشنج در یک نوزاد حملات کاهش قند خون یا هیپوگلیسمی نوزادی است.
علایم تشنج نوزادی چگونه است؟
تشنج در یک نوزاد ممکن است به صورت های زیر بروز کند:
انحراف چشمها(سیاهی چشم) به سمت بالا، چپ یا راست و یا اینکه نوزاد برای چند لحظه به یک نقطه خیره شود. گاه به صورت حرکات غیر ارادی در اعضای بدن کودک که ممکن است قسمتی از بدن یاتمام اعضا را درگیرکند ایجاد می شود. این حرکات بصورت سفتی اندام یا دست و پازدن، حرکاتی شبیه پدال زدن یا حرکات لرزشی و تکان دهنده در یک و یا چند اندام اتفاق می افتد. اشکال در تنفس نوزاد بصورت قطع تنفس و سیاه شدن اطراف دهان یا اشکال در ضربان قلبی نوزاد به شکل افزایش ناگهانی ضربان قلبی نیز ممکن است بعلت تشنج نوزاد باشد.
روش تشخیص تشنج نوزادی را می دانید؟
در بسیاری از موارد علایم بروز تشنج در یک نوزاد ساب کلینیکال یا غیر بالینی بوده و تظاهر بارزی ندارد. به منظور تشخیص قعطی تشنج نوزادی انجام نوار مغز ضروری است. البته کیفیت انجام نوار مغز کودکان برای تشخیص دقیق نوع و محل تشنج نوزادی بسیار مهم می باشد. گاه لازم است نوار مغز طولانی به صورت مونیتورینگ چند ساعته انجام شود تا تشنج نوزادی تشخیص داده شود. بعد از تشخیص تشنج نوزادی بررسی های تشخیصی بیشتر مانند آنالیز مایع مغزی نخاعی و تصویربرداری مغزی به صورت انجام سونوگرافی مغزی و در صورت امکان انجام MRI مغزی لازم است.
درمان تشنج نوزادی چیست؟
اولین اقدام برای درمان تشنج نوزادی این است که نوزاد باید در بخش ویژه یا NICU بستری باشد. اصل اول برای درمان تشنج نوزادی استفاده از دارو های داخل وریدی مانند فنوباربیتال است که بیش از ۵۰ درصد مبتلایان با این دارو بهبود می یابند. گاه بعد از درمان اولیه لازم است درمان تشنج نوزادی برای چندین ماه ادامه یابد. یکی از عوارضی که علیرغم درمان تشنج نوزادی ممکن است بروز کند، فلج مغزی است که در ۲۵ تا ۳۵ درصد این بیماران اتفاق می افتد.
دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان فلوشیپ نوروماسکولار
