اختلال تکلم در کودک چیست؟
انسان از تکلم برای برقراری ارتباط با همنوعان خود استفاده
می کند. هر گونه اشکال در نحوه گفتار یا ناتوانی در بیان افکار یا درک گفته های
دیگران، می تواند موجب اختلال در روابط اجتماعی کودک شود.
اختلال در ارتباط
اختلال در ارتباط عبارت است از یک اختلال در توانایی
دریافت، فرستادن، تحلیل کردن و درک محتوا ی کلامی، غیرکلامی و سمبل های تصویری.
تکامل طبیعی ارتباطات نیازمند تعامل یک مکانیزم سالم با یک محیط مطلوب است. اجزا
یک مکانیزم سالم داشتن حساسیت شنوایی، درک ، هوش، عملکرد یکپارچه سیستم، مهارت حرکتی
و تعادل هیجانی می تواند باشد. محیط مطلوب محیطی است که فراهم کننده برخورد کافی
با زبان و تحریکات باشد و سبب تقویت تلاش های ارتباطی کودک شود و انتظارات مطابق
با سن تکاملی از کودک داشته باشد.
اختلالات تکامل زبان
اختلالات تکامل زبان شایع ترین ناتوانی تکاملی است که در ۵ تا ۱۰ درصد از کودکان رخ می دهد. کودکان زبان را اوایل کودکی می آموزند و بعد از آن، از زبان برای یادگیری استفاده می کنند. کودکان با اختلال زبان در معرض خطر بالاتری برای اشکال در خواندن و نوشتن زبان در دوران مدرسه خواهند بود. این مشکلات اغلب تا زمان نوجوانی و بزرگسالی باقی خواهند ماند. مراجعه زودرس به
پزشک فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان و آغاز درمان ممکن است عواقب شدید ناتوانی های یادگیری در آینده را به حداقل برساند.
دو نوع اصلی اختلال در ارتباط کلامی عبارتند از اختلال در
گفتار و اختلال در زبان.
اختلالات گفتار
۱ – اختلال در تولید
گفتار
اشکال در تولید صداهای گفتاری به علل مختلف می تواند رخ دهد
که در ذیل آورده شده است، اما در بیشتر کودکان با اختلال در آرتیکولیشن و صداشناسی
هیچ علت فیزیکی پیدا نمی شود.
الف) نقایص شنوایی
کودکان با نقص شنوایی در تمام پارامترهای گفتار مشکل دارند
نه فقط در آرتیکولیشن. این مشکلات گفتاری ناشی از محدودیت توانایی شنیدن تکلم و
دیگران و محدودیت در مانیتورینگ تولید گفتاری خود می باشد.
ب) مشکلات نورولوژیک
دیزآرتری و مشکلات گفتاری در اثر آسیب سیستم عصبی عضلانی ناشی از سکته مغزی، تومور مغزی یا سایر ساختمان های یکسانی در تکلم و بلع دخالت دارند. مدت ها قبل از اینکه کودک شروع به تکلم کند، ممکن است دیسفاژی وجود داشته باشد که علائم آن به صورت بروز سرفه و حالت خفگی در موقع تغذیه شیرخواره، ناتوانی در نگه داشتن ترشحات دهان،
رگورژیتاسیون از بینی و بروز عفونت های رایج تنفسی است.
ج) آپراکسی
وجود یک نقص در توانایی برنامه دادن به عضلات گفتاری برای
انتخاب، سازماندهی و شروع یک الگوی حرکتی آپراکسی نامیده می شود. به نظر می رسد که
منشا آن نورولوژیک باشد. اما اصطلاح دیگری به نام آپراکسی تکاملی گفتار نیز مورد
بحث قرار دارد.
د) اختلالات ساختمانی
شکاف لب و کام، گره زبان و برداشت جراحی کامل یا جزئی از
زبان نیز سبب نقص در گفتار می شود. نوک زبان باید قادر به حرکت آزادانه باشد اما
اندازه زبان زیاد مهم نیست. اصطلاح بیرون راندگی زبان به حرکات قدامی بیش از حد
معمول زبان موقع بلع یا گفتار اطلاق می شود که ممکن است سبب بد بسته شدن دهان و
اشکال در آرتیکولیشن شود.
۲ – اختلال در روانی
گفتار
لکنت تکاملی معمولا بین سنین دو و پنج سال شروع می شود. اگرچه علت آن ناشناخته است اما بروز فامیلی آن بالاست و در پسران بیشتر از دختران رخ می دهد. مطالعه دوقلوها مطرح کننده وجود یک تعامل بین عوامل ژنتیک و محیطی در بروز لکنت در افراد مستعد است. ۹ فرضیه موجود برای لکنت تکاملی شامل علل ساختمانی، رفتاری و هیجانی است. مدل ((توانایی و تقاضا)) بیان کننده آن است که وقتی توانایی کودک برای روانی گفتار کمتر از تقاضای محیط برای انجام گفتار است لکنت ایجاد می شود. شیوع لکنت با منشا نورولوژیک بسیار کمتر از لکنت تکاملی است و به علت
تروما یا بیماری نورولوژیک رخ می دهد.
۳ – اختلال در صوت
اختلالات صوت ناشی از تغییرات ارگانیک یا استفاده نادرست از مکانیزم های صوتی هستند. کیفیت صوت نیز می تواند با کم شنوایی تغییر کند به علت آنکه فرد نمی تواند صدای خود را مانیتور کند. ندول های تارهای صوتی در کودکان شایع تر از بزرگسالان است. بیشتر مشکلات صوتی و حتی ندول های تارهای صوتی در اثر استفاده از کوشش و قدرت زیاد موقع حرف زدن ایجاد می شود.
۴ – اختلالات طنین
اختلالات طنین شامل دو گروه است: هیپرنازالیتی که در اثر شکاف در کام سخت یا نرم، شکاف زیرمخاطی، کافی نبودن طول کامو فلج یا ضعف کام ایجاد می شود و هیپونازالیتی که در اثر بزرگی آدنوئیدها یا پولیپ بینی ایجاد شده و سبب احتقان صوتی می شود.
