تأخیر تکاملی در کودکان چیست؟
تکامل طبیعی یعنی مهارت هایی که یک کودک باید در یک طیف سنی خاص بدست بیاورد وقتی این مهارتها در بالاترین سنی که کودکان فرصت کسب آن را داردند، حاصل نشود به آن تأخیر تکاملی در کودکان می گوییم. پرورش صحیح کودکان در ۳ سال اول عمر تآثیر اساسی بر رفتار، ضریب هوشی و قدرت سازگاری آنها در سراسر زندگی آینده شان دارد لذا کشف تأخیر تکاملی در کودکان سنین پایین بسیار مهم می باشد .

نشانه های تأخیر تکاملی در کودکان را می دانید؟
هر کودکی با سیر و روند خاص خود مراحل رشد و تکامل را طی کرده و در ننیجه تعیین یک سن دقیق برای هر مرحله تکاملی کار غیرممکنی است، اما مشاهده موارد زیر ممکن است نشان دهنده تأخیر تکاملی در کودکان باشد.
نشانه های تأخیر تکاملی در کودکان یکماه اول بعد از تولد:
• ضعیف می مکد و تغذیه آهسته دارد .
• با مشاهده نور قوی پلک نمی زند .
• به اشیاء متحرک نزدیک به صورت خود ، توجه نداشته و آنها را دنبال نمی کند .
• بندرت دستها و پاهای خود را حرکت می دهد .
• دست و پاهای شل و بی حالی دارد .
• فک پایین نوزاد به طور مرتب می لرزد حتی در شرایطی عادی که گریه نمی کند و یا هیجان زده نیست .
• به صداهای بلند واکنش نشان نمی دهد .

نشانه های تأخیر تکاملی در کودکان از ۱ تا ۱۲ ماهگی:
• از نشان دادن هر گونه عاطفه به والدین خود امتناع می کند و دوست ندارد در آغوش گرفته شود .
• یک چشم یا هر دو چشم او بطور مرتب لوچ می شود و یا بطرف خارج منحرف می شود .
• در نزدیک کردن اجسام به دهان خود دچار اشکال می شود .
• تا سن ۵ ماهگی به هیچ طرفی غلت نمی خورد .
• تا ۶ ماهگی نمی تواند با کمک بنشیند .
• تا ۶ ماهگی نمی خندد و هیچ صدایی از خود در نمی آورد .
• تا ۷-۶ ماهگی برای گرفتن اشیاء دستش را دراز نمی کند .
• تا ۷-۶ ماهگی با کمک مراقب نمی تواند به روی پاهایش بایستد ، تا ۸ ماهگی هیچگونه حرف نامفهومی نمی زند .
• حتی پس از یک ماه سینه خیز رفتن یک طرف بدنش را روی زمین می کشد .
• بدنبال اشیایی که جلوی چشمش پنهان می کنید ، نمی گردد .
• قادر به ادای هیچگونه کلمه ای از جمله « ماما » یا « دادا » نمی باشد .
• هیچگونه اشاره ای مثل تکان دادن دست به منظور خداحافظی و یا تکان دادن سر به منظور « نه » نمی کند .

نشانه های تأخیر تکاملی در کودکان در سال دوم زندگی:

• قادر به راه رفتن تا سن ۱۸ ماهگی نمی باشد .
  • گر چه چند ماهی است راه رفتن را آموخته ولی قادر به راه رفتن صحیح ( پاشنه پس از پنجه ) نمی باشد و یا فقط روی پنجه خود راه می رود .
  • قادر به بیان حداقل ۱۰ کلمه متفاوت در سن ۱۸ ماهگی نیست .
  • قادر به بیان جملات ۲ کلمه ای تا پایان ۲ سالگی نمی باشد .
  • تا پایان ۲ سالگی ، کارها و کلمات دیگران را تقلید نمی کند .
  • قادر به انجام دستورالعمل های ساده دیگران نمی باشد .
  • نمی تواند اسباب بازی های چرخدار را به جلو براند .

والدین در برخورد با تأخیر تکاملی در کودکان چه اقدامی باید انجام دهند؟

در برخورد با تأخیر تکاملی در کودکان لازم است ابتدا به فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان مراجعه نمایید تا معاینات عصبی بطور دقیق انجام شود و بررسی های لازم تشخیصی برای یافتن علت و تجویز درمان انجام شود.

دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان فلوشیپ نوروماسکولار

خودارضایی در کودکان را بشناسید؟
در دوره نوپایی ، بچه ها همزمان با رشد عمومی و آشنایی بیشتر با محیط اطراف به کشف نقاط مختلف بدن خود پرداخته و در می یابند که لمس بعضی از نقاط بدن با لذت همراه است.

خودارضایی در کودکان چیزی بیش از کنجکاوی در مورد اندامهای جنسی است و ممکن است کودک یکبار در هفته و یا گاهی حتی تا چندین بار در روز به آن بپردازد. تکرار رفتار خودارضایی در کودکان و تحریک اندام تناسلی موجب احساسات لذت بخشی در کودک خواهد شد.

آیا خودارضایی در کودکان با سن یا جنس ارتباط دارد؟
رفتار خودارضایی در کودکان با سن رابطه ی معکوس دارد، در میان دختران بیش از پسران دیده می شود و بیشترین تکرار آن ، هم در دختران و هم در پسران ، در حدود سن ۵ سالگی است. بعد از این سن، رفتارهای جنسی بارز در هر دو جنس کاهش پیدا می کند. سنین پیش از مدرسه (۵ – ۲ سالگی) ، اواسط دوران کودکی (۹ – ۶ سالگی) و بلوغ (۱۲ – ۱۰ سالگی) خودارضایی در کودکان بسیار کمتر اتفاق می افتد که علت ایجاد این مسأله مرتبط است با اجتماعی شدن فرد و اینکه یک کودک یاد می گیرد که خود را با فرهنگ و جامعه تطابق دهد.

چگونه می توان خودارضایی در کودکان را تشخیص داد؟
در خودارضایی در کودکان حرکاتی مانند خوابیدن روی شکم و مالیدن خود به زمین یا عروسک و سایر اشیا (بویژه دختر بچه ها) بسیار معمول است و ممکن است کودک در دوره های استرس و خستگی به آن بپردازد و یا با دست، اقدام به تحریک اندام جنسی خود نماید. خودارضایی در کودکان معمولا بصورت ناگهانی آغاز می شود و والدین ،پسر بچه ها را در حالت کشیدن آلت و دختر بچه ها را در حال مالیدن ناحیه تناسلی غافلگیر می کنند. کودک ممکن است گر گرفته وعرق کرده به نظر برسد و در حال خر خر کردن باشد و یا تنفس نامنظمی داشته باشد و یا در یک وضعیت خاص مثل خم شدن روی چیز خاصی و یا مالیدن خود روی اشیا و یا عروسک غافلگیر شود و یا در حالت چمباتمه نشسته باشد.حین بروز خودارضایی در کودکان ، کودک ممکن است بیمار به نظر برسد و یا حالتهای عصبی شبیه به تشنج را از خود نشان دهد. این رفتار ممکن است تا زمانی که کودک از استرس رهایی بیابد، ادامه یابد اما معمولا کاملا برطرف نمی شود.

نحوه برخورد با خودارضایی در کودکان را می دانید؟
خودارضایی در کودکان عصبی و گوشه گیر نیز بسیار مشاهده می شودکه این می تواند بعلت استرس های محیطی ایجاد شود. والدین باید به کودک خود کمک کنند تا بتواند از راه دیگری بر احساسات منفی خود غلبه کند مثلاً در زمان اضطراب ، عصبانیت وناراحتی و زمانی که کودک بی حوصله است و به خود ارضایی رو می آورد ، می توان از اسباب بازی ها و فعالیت های جالب و آموزشی استفاده کرد.

مسلم آن است که این پدیده دراین سنین به نظر بی ضرر می رسد. والدین خودارضایی در کودکان را باید به عنوان بخشی از مراحل رشد و نموی کودک بپذیرند و با آن بصورت طبیعی برخورد کنند. مادری که کودکش را در این وضعیت غافلگیر میکند باید از رفتارهای ترساننده و خشن پرهیز کند.
تشخیص سایر علل تحریک پذیری دستگاه تناسلی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. وجود کهیر و یا ترشحات بد بو در ناحیه تناسلی از مواردی است که باید در نظر گرفته شود. و یا سایر علل منجر به تحریک پذیری این عضو، که می تواند از بروز عفونتهای ادراری دختران تا بعضی از عفونتهای قارچی متفاوت باشد.
از جمله اقدامات لازم در خودارضایی در کودکان، مراجعه به فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان برای انجام نوار مغز است تا امکان رخداد تشنج بطور کامل بررسی شود.

دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان فلوشیپ نوروماسکولار

فلج صورت در کودکان چگونه بروز می کند؟

فلج صورتی درسنین مختلف کودکان شایع است. اغلب مواردفلج صورتی معمولا متعاقب یک واکنش ایمنی بعد از دو هفته از یک عفونت ویروسی اتفاق می افتد. البته گاه در اثر ضربه، تومورها، فشارخون بالا و نیز بدنبال داروها و یا مواد سمی فلج صورتی ایجاد می شود.

بعد از چه عفونتهایی فلج صورت بیشتر رخ می دهد؟

ویروس هرپس یا همان ویروس تبخال، اوریون، آنفلوآنزا و ویروس آبله مرغان، بیشترین عفونتهای ویروسی هستند که منجر به فلج صورتی می شوند.

فلج صورت به چه صورتی ظاهر می شود؟

وقتی فلج صورتی ظاهر می شود، یک طرف صورت کودک فلج شده و آنطرف صورت در بخش اطراف دهان وقسمت فوقانی اطراف چشم نمی تواند حرکات طبیعی را انجام دهد و عملاً فلج می شود. گاه وقتی فلج صورتی در یک طرف صورت اتفاق می افتد، پلک های چشم کودک در آن طرف نمی تواند بسته شود. در بعضی موارد کودک مبتلا به فلج صورتی دیگر قادر به تکلم طبیعی نخواهد بود.

اقدام لازم برای کودک مبتلا به فلج صورتی چیست؟

کودک مبتلا به فلج صورتی لازم است توسط فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان ویزیت شود تا با اخذ شرح حال دقیق و معاینه کودک در صورت لزوم اقدامات تشخیصی از جمله تصویربرداری مغزی انجام شود.

درمان لازم برای فلج صورت را می دانید؟

درمان بیشتر موارد فلج صورتی با رفع علت زمینه ای مانند فشارخون بالا و یا تومور مغزی است. اگر علت زمینه ای وجود نداشته باشد، در بیش از ۸۵٪ موارد کودک مبتلا به فلج صورتی بطور خودبخود و بدون نیاز به درمان بهبود پیدا می کند.

اگرچه با تشخیص فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان برای بعضی کودکان مبتلا به فلج صورتی درمان دارویی با قرص پردنیزولون و یا قرص آسیکلوویر توصیه می شود. در بعضی موارد که علیرغم درمان دارویی اثر فلج صورتی باقی بماند، درمان توانبخشی و فیزیوتراپی لازم می شود.

دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان فلوشیپ نوروماسکولار

پاتولوژی عضله

پاتولوژی عضله میوپاتی کودکان چیست؟

بررسی اختلالات ساختمانی بافت عضله را آسیب شناسی یا پاتولوژی عضله می گویند که طی مراحل انجام بیوپسی عضله برای بیمار مبتلا به میوپاتی انجام می شود.

نمونه برداری از عضله میوپاتی کودکان چیست؟

بیوپسی عضله یعنی نمونه برداری از عضله برای بیمار مبتلا به میوپاتی که با انجام بی حسی در اتاق عمل انجام می شود. سپس نمونه عضله با دستگاه مخصوص برش داده می شود و با انجام چند رنگ آمیزی ویژه و بررسی بافت عضله با میکروسکوپ، نوع بیماری عضلانی تشخیص داده می شود.

بیوپسی عضله بیمار میوپاتی کودکان چگونه تهیه و گزارش می شود؟

بعد از اینکه بیمار مبتلا به میوپاتی تحت بیوپسی عضله قرار گرفت، نمونه عضله با دستگاه مخصوص برش داده می شود و با انجام چند رنگ آمیزی ویژه بافت جهت بررسی پاتولوژی عضله آماده می شود.

 

پاتولوژی عضله برای تشخیص چه نوع از میوپاتی کودکان کاربرد دارد؟

هر کودکی که دچار میوپاتی با ضعف پیشرونده عضلات ارادی و غیرارادی بدن شود و نوار عصب و عضله بیماری عضلانی را نشان دهد، برای تشخیص قطعی نوع بیماری عضلانی شامل بیماری ارثی مانند دیستروفی عضلانی یا بیماری التهابی نیازمند انجام بیوپسی عضله و  بررسی پاتولوژی عضله می باشد.

چه کسی بهتر می تواند پاتولوژی عضله میوپاتی کودکان را بررسی، تشخیص و گزارش نماید؟

بیماریهای میوپاتی عضلانی شامل طیف وسیعی از بیماریها هستند که نمای پاتولوژی عضله در بعضی از این بیماریها بسیار مشابه می باشند. یعنی دو بیماری مختلف ممکن است پاتولوژی عضله یکسانی داشته باشند. لذا کسی می تواند پاتولوژی عضله را دقیق تشخیص دهد که با علایم بالینی بیماریهای عضلانی آشنا بوده و نیز با اختلالات پاتولوژی عضله آشنایی کامل داشته باشد. در بعضی از کشورها مانند ژاپن گزارش پاتولوژی عضله توسط متخصصین مغز و اعصاب انجام می شود.

 

در ایران برای میوپاتی کودکان کجا بیوپسی عضله انجام شده و پاتولوژی عضله بررسی و گزارش می شود؟

در ایران دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان که به مدت یکسال زیر نظر اساتید مرکز ملی مغز و اعصاب ژاپن از جمله پروفسور نوناکا دوره تشخیص بیماریهای میوپاتی با بیوپسی عضله و گزارش پاتولوژی عضله را گذرانده اند، می توانند پاتولوژی عضله را گزارش نمایند.

دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان فلوشیپ نوروماسکولار

میوپاتی

میوپاتی به چه بیماری گفته می شود؟

میوپاتی ها دسته ای از بیماریهای عضلانی می باشند که معمولا با ضعف در عضلات نزدیک به تنه مثل عضلات ناحیه لگن و بازو وتظاهر پیدا می کنند. میوپاتی انواع مختلفی دارد که به صورت ارثی ویا در اثر اختلال متابولیک، اختلال در غدد درون ریز، عفونتها، بیماریهای بافت همبند، مواد سمی یا ثانویه به عوامل دیگر ایجاد می شود. از معروفترین میوپاتی ها دیستروفی عضلانی دوشن می باشد.

علایم بیماران میوپاتی چیست؟

علایم بیماران مبتلا به میوپاتی بصورت زیر می باشد:

-خستگی سریع تر نسبت به افراد طبیعی

-ضعف و آتروفی عضلانی

-دفورمیتی یا تغییر شکل در اندام و ستون فقرات

-احتمال وجود درد و گرفتگی های عضلانی

-در بسیاری از بیماران عمل راه رفتن دچار اختلال می گردد

ارزیابی لازم برای بیماران میوپاتی :

در ابتدا لازم است که یک ارزیابی کلی از سیستم عضلات اندام های فوقانی و تحتانی و همچنین سیستم عضلانی ستون فقرات فرد به دست آید. موارد دیگری که باید در ارزیابی بیماران میوپاتی درنظر داشته باشیم می تواند در ارتباط با مباحث ذیل باشد:

آیا بیمار در حالت طاقباز بدون کمک دیگران توانایی حرکت به طرفین یا پهلوها را دارد و سپس می تواند به حالت اول برگردد؟

از حالت طاق باز قادر به خوابیدن به شکم یا دمر است و سپس می تواند به حالت اولیه طاقباز برگردد؟

آیا قادر به قلاب کردن دست ها می باشد و بعد از قلاب کردن می تواند آرنج ها را خم کند؟

آیا قادر به صحبت کردن می باشد؟اگر جواب مثبت است طریقه صحبت کردن او چگونه است؟

آیا در جویدن و غذا خوردن مشکل دارد؟

وضعیت عضلات شانه به چه صورتی است و اینکه مثلا در حالت نشسته هیچگونه حرکتی حتی در دامنه کم به سمت جلو-عقب و طرفین وجود دارد یا خیر؟

آیا در حالت نشسته روی صندلی قادر به حفظ وضیت خود می باشد و همچنین اینکه در حالت نشسته توانایی حرکت ستون فقرات به جلو و عقب به کمک دستها و بدون کمک دستها را دارد؟

آیا در حالت نشسته درحالیکه زانوها صاف هستند با تکیه بر دستها در سمت عقب قادر به ادامه نشستن است؟

آیا در حالت طاقباز قادر به خم کردن همزمان زانو و ران سمت راست یا چپ درحالیکه زانوها صاف هستند می باشد؟

آیا قادر به چهار دست و پا شدن هست؟

آیا وضعیت چهار دست و پا را می تواند حفظ کند؟

روش تشخیص میوپاتی چه می باشد؟

تشخیص میوپاتی با توجه به نوع علایم بالینی، وجود سابقه خانوادگی از موارد مشابه یا بیماری عضلانی، (انجام بررسی آزمایشگاهی از جمله آنزیم cpk عضلانی) ، نوار عصب و عضله، بیوپسی عضله و آزمایشات ژنتیک امکان پذیر است.

آیا در نزدیکان خود کودک مبتلا به میوپاتی می شناسید؟

درصورتی که در نزدیکان شما کودک مبتلا به میوپاتی وجود دارد، لازم است به دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان و اولین فلوشیپ نوروماسکولار کشور مراجعه نمایید. در کلینیک نوروماسکولار ایشان نوار عصب و عضله و همچنین بیوپسی عضله انجام می شود.