تقویت رشد مغز کودک
ویژگی های مغز کودک را می دانید؟
در مغز یک نوزاد که تازه به دنیا آمده است، حدود ۱۰۰ میلیارد نورون به تعداد ستاره های کهکشان راه شیری وجود دارد. طی ماه ها و سال های اول زندگی کودک، مغز دوره‌ای شگفت‌انگیز از رشد را طی کرده و در هر ثانیه، بیش از یک میلیون ارتباط عصبی برقرار شده و هزاران میلیارد پیوند به نام سیناپس های عصبی بین سلول های مغزی برقرار می شود. در نهایت رشد مغز کودک به چاق ترین اندام بدن که ۶۰ درصد وزن آن چربی است و تنها ۲ درصد از وزن بدن را تشکیل می‌دهد، اما ۲۰ درصد کل انرژی و اکسیژن بدن را مصرف میکند، می انجامد. در طی دو سال اول زندگی بیش از ۸۰ درصد رشد مغز کودک انجام می شود که با تشکیل میلیاردها سیناپس و ارتباطات میان نورون های عصبی انجام می شود.
راه های تقویت رشد مغز کودک در دوران بارداری چیست؟
مواد شیمیایی مضری که در دود سیگار وجود دارد، می‌تواند اثرات مخربی بر رشد مغز کودک در دوران جنینی بگذارد. اگر مادر در دوران بارداری سیگار بکشد، مواد سمی وارد جریان خون مادر شده و مغز جنین که تنها از خون مادر به عنوان منبع تغذیه و اکسیژن استفاده می کند، مسموم خواهد شد. وقتی والدین سیگار می کشند، تغییراتی در ساختار و عملکرد مغز کودکانشان ایجاد شده که منجر به اختلالات یادگیری، مشکلات رفتاری و اشکال در هوش کودک خواهد شد.
بهترین تغذیه برای تقویت رشد مغز کودک در شیرخوارگی چیست؟
آیا راهکار های تقویت رشد مغز کودک را می دانید؟
بیدار کردن ذهن کودک؛ شاید نوزاد شما را همین چند ساعت پیش دیده باشد، اما باز هم همین که دوباره در مقابل او ظاهر می شوید، هیجان زده می شود. دکتر جیل استم نویسنده کتاب باهوش از روز اول می گوید که نوزادان نیاز دارند که پیوسته و به طور قابل پیش بینی همان چهره را ببینند؛ این مسأله به سیم کشی کردن سیستم توجه شان کمک می کند.
خنداندن نوزاد؛ مغز نوزادان مجهز به نورون های بازتاب کننده است، سلول های ویژه ای که به او در مشاهده کردن و سپس تقلید از آنچه که انجام می دهید کمک می کند. یکی از اولین موفقیت های یک شیرخوار لبخند زدن به شما در پاسخ به لبخندتان است.
آواز خواندن؛ شیرخواران در ۳ ماهگی دوست دارند به لب ها، زبان و دندان هایتان توجه کنند. وقتی شعر “پاشو پاشو کوچولو” را برایش می خوانید، به او نشان می دهید که کلمات چگونه تشکیل می شوند و بعد ها یک روز خودش می تواند آن را بخواند.
بازی کردن؛ یک حیوان پارچه ای را داخل پتو بپیچید و کودک را تشویق به کشف کردن آن کنید: “این چیه؟ نرمه” در حالی که نگاه او به پتو است شیئ پنهان شده را بیرون بیاورید: “دالی!” زرافه است!” این بازی نه تنها به او می آموزد که حواس خاصی را کنار هم قرار دهد بلکه توجه مشترک (یعنی نگاه کردن به همان چیزی که شما به آن نگاه می کنید) مرحلۀ شناختی بسیار مهم و برجسته ای است.
تقسیم کارهای خانه با کودک؛ شاید تمایل داشته باشید وقتی که کودک چرت زده است کارهای خانه از قبیل شستن لباس ها را انجام بدهید اما او دوست دارد شما را در حین کار کردن تماشا کند. امیلی باشنل، روانشناس رشد دانشگاه تافتس می گوید کهبرخی این را تئوری یادگیری آنی تنبل ها می نامند. یعنی کودکان تنها از طریق مشاهده کردن چیزهای زیادی می آموزند.
تماشای تلویزیون چه اثر مخربی در تقویت رشد مغز کودک دارد؟
همانطور که در ابتدای این مقاله به آن اشاره شده است، بسش از ۸۰ درصد رشد مغز کودکان در دو سال اول عمر اتفاق می افتد. مراکز معتبر مغز و اعصاب کودکان توصیه می کنند که کودکان زیر سه سال نباید به تماشای تلویزیون، ویدئو یا کامپیوتر تشویق گردند. دو سال اول زندگی کودک برهه ای حیاتی و مهم در رشد مغزی و تکامل روحی او می باشد و محققان توصیه می کنند در دو سال اول عمر تماشای وسایل دیجیتالی و تلویزیون بهتر است انجام نشود. وقتی کودک بزرگتر می شود، تماشای وسایل دیجیتالی و تلویزیون مانع رشد ذهنی کودک در تمرین ارتباط با دوستان، بازی های بدنی، مطالعه کتاب، صحبت با والدین و یادگیری روابط اجتماعی می شود. در بررسی های متعدد گزارشاتی مبنی بر وجود اختلالت خواب در اثر تماشای وسایل دیجیتالی و تلویزیون وجود دارد. دکتر دیوید هیل نویسنده و متخصص کودکان در کتاب والدین مثبت با توجه به تحقیقات انجام شده تماشای تلویزیون را برای کودکان زیر دو سال زیانبار توصیف میکند.
دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان فلوشیپ نوروماسکولار
