سردرد در کودکان
آیا کودکان هم سردرد می گیرند؟
کودکان از زمانی که قدرت تکلم پیدا می کنند ممکن است عنوان کنند که دچار سردرد می شوند. در سنین پایین تر سردرد بصورت بی قراری، بی خوابی و بی اشتهایی اتفاق می افتد. نکته‌ای که درباره سردرد در کودکان بسیار اهمیت دارد این است که بتوانیم تشخیص دهیم که این سردردها چه زمانی کم اهمیت و گذرا هستند و چه زمانی نیاز به توجه بیشتری دارند.
شایع ترین علل سردرد در کودکان کدامند؟
در حدود ۹۰ درصد از سردرد در کودکان ناشی از علل مهمی نیستند و نیاز به پیگیری ندارند. علل شایع تر این بیماری در کودکان شامل کم خوابی، گرسنگی یا تشنگی، ضربه های کوچک به سر، تماشای بیش از حد تلویزیون یا بازی با کامپیوتر، ضعف بینایی یا بیماری آستیگماتیسم، فشارهای عصبی، تنش، اضطراب می باشند. گاهی هم برخی از عفونت‌ها مثل سرماخوردگی، عفونت‌های گوش یا سینوس‌ها و یا عفونت‌های ادراری، می‌تواند باعث ایجاد این بیماری در کودکان شود. ۱۰ درصد باقیمانده این علل شامل تومور داخل مغزی، افزایش فشار داخل مغزی و عفونت مغزی می باشند.
میگرن کودکان چیست؟
در حدود ۵ تا ۱۰ درصد کودکان دبستانی و نوجوان مبتلا به میگرن هستند. میگرن یعنی سردرد در کودکان که تکرار شونده باشد. این اغلب یک‌طرفه بوده و کودک در سر خود احساس ضربانی شبیه کوبیدن چکش می‌کند و برخی علایم مثل سرگیجه، دل‌درد، تهوع و استفراغ، دیدن جرقه‌های نورانی و یا حساسیت به نور و بو هم ممکن است وجود داشته باشند.
میگرن حداقل یکساعت و گاهی تا ۲ روز هم ادامه می‌یابد. در این سردردها اغلب یک عامل محرک مثل خستگی، فعالیت بیش از حد بدنی، کمبود خواب، استرس و یا حتی خوردن برخی مواد غذایی وجود دارد به طوری که هر فردی نسبت به یکی از این عوامل حساس است و وقتی در آن شرایط قرار می‌گیرد دچار سردرد می‌شود.
آیا سابقه فامیلی برای تشخیص علت در کودکان مهم است؟
در موارد بسیاری ابتلای کودکان به این بیماری به دلیل سابقه فامیلی است. به این ترتیب گرفتن شرح حال بیمار و دانستن سابقه فامیلی خانواده کمک بسیاری به شناسایی علت می کند. اگر یکی از والدین سابقه این بیماری یا میگرن داشته باشد، احتمال ابتلا به میگرن در کودک ۳ تا ۴ درصد است اما اگر پدر و مادر هر دو سابقه میگرن داشته باشند، احتمال بروز میگرن در کودک به ۱۰ درصد افزایش پیدا می کند.
کدام انواع سردرد در کودکان را جدی بگیریم؟
اگر کودک عزیزتان هر یک از موارد زیر را داشت، در اولین زمان ممکن به پزشک اعصاب کودکان مراجعه نمایید:
۱) اگر کودک به طور ناگهانی مبتلا به سردرد شدیدی می‌شود که با استراحت بهبود نمی‌یابد.
۲) وقتی دفعات تکرار سردرد بیشتر از ۱بار در ماه است.
۳) وقتی که هنگام بیدار شدن از خواب کودک را گرفتار می‌کند و با استفراغ همراه باشد.
۴) وقتی که با تشنج همراه می‌شوند.
۵) در صورتیکه همراه سردرد کاهش سطح هوشیاری هم در کودک وجود داشته باشد.
۶) وقتی که به همراه تب بالا است.
۷) وقتی که به همراه تغییر در بینایی است.
۸) وقتی که متعاقب ضربه به سر است.
۹) وقتی که که باعث شود کودک از خواب بیدار شود.
چه بررسی تشخیصی برای سردرد در کودکان لازم است؟
پزشک اعصاب کودکان پس از شنیدن شرح حال کودک و ارزیابی سابقه خانوادگی براساس معاینه بالینی بیمار درباره ضرورت انجام آزمایش خون، تصویربرداری مغزی (ام آر آی) و نوارمغزی تصمیم خواهد گرفت.
درمان سردرد در کودکان چیست؟
خواب آرام، تغذیه مناسب و فعالیت فیزیکی مناسب درمان غیر دارویی این بیماری در کودکان هستند. در حین حمله از داروهای مسکن مانند استامینوفن، ایبوبروفن و ناپروکسن استفاده نمایید. در صورتیکه کودک بیش از ۴ حمله حاد در هر ماه دارد و یا سردرد آنقدر شدید است که با فعالیت های طبیعی کودک تداخل ایجاد می کند با تجویز پزشک اعصاب کودکان از داروهای پیشگیری کننده استفاده می شود.
دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان فلوشیپ نوروماسکولار
