اختلال تمرکز در کودکان

بیش فعالی یا اختلال تمرکز در کودکان چیست؟

یکی از مشکلات شایع در کودکان بالای سه سال، اختلال تمرکز در کودکان یا بیش فعالی است. اغلب والدین، معلمان و مراقبین مهد کودک ها و مراکز بهداشتی با کمی دقت می توانند علایم بیش فعالی کودکان را شناسایی نمایند. بیماری بیش فعالی با کمبود توجه و تمرکز، بی توجهی، ناآرامی، کاهش بازدهی در مدرسه و مشکلات اخلاقی و رفتاری مشخص می شود. کودکان مبتلا به کمبود توجه و تمرکز از نظر تغذیه و رشد جسمی نیز دچار مشکل هستند. از جمله علایم کودکان مبتلا به کمبود توجه و تمرکز حواس پرتی، منفی گرایی، لجبازی، عدم ثبات عاطفی و هیجان پذیری است. در صورتی که این علایم به مدت ۶ ماه ادامه داشته باشد، بیماری بیش فعالی کودکان تشخیص داده می شود. دکتر بیش فعالی لازم است با این علایم و روش تشخیص این علایم آشنایی کافی داشته باشد.

8

میزان شیوع اختلال تمرکز در کودکان چه میزان است؟

در گذشته بسیاری از کودکان به دلیل بی توجهی، پرخاشگری، شیطنت و یا بازیگوشی در دوران دبستان از ادامه تحصیل کنار گذاشته می شدند. والدین و آموزگاران نمی دانستند که با مشورت با یک پزشک اعصاب کودکان  می توانند به این بچه ها کمک کنند و آنها را به گروه همسالان خود بازگردانند. بیش فعالی یا اختلال تمرکز در کودکان حدود هشت تا ده درصد کودکان را مبتلا می کند. این بیماری در پسران شایعتر از دختران است. ویژگی های اولیه بیش فعالی قبل از ورود به مدرسه شروع می شود.

بیش فعالی یکی از شایع ترین و جدی ترین مشکلات عصبی رایج در سنین کودکی و نوجوانی شناخته می شود. در حال حاضر حدود سه میلیون کودک در سراسر جهان برای مشکلات کمبود توجه و تمرکز از دارو استفاده می کنند. در ۳ تا ۴ درصد کودکان مدرسه ای و ۴ درصد بزرگسالان بیماری بیش فعالی شایع است. پسران بیش از سه برابر دختران علایم بیماری بیش فعالی را بروز می دهند. اگرچه در بعضی از بررسی ها ثابت شده است که میزان شیوع این بیماری در پسرها و دخترها مساوی است ولی دخترها علایم پرتحرکی  و پرخاشگری را از خود نشان نمی دهند و به همین علت تشخیص داده نمی شوند.

عوارض عمده اختلال تمرکز در کودکان چیست؟

بیش فعالی یا ADHD یک وضعیت رفتاری عصبی است که با بی توجهی و عدم تمرکز، پرخاشگری، خستگی ناپذیری و ناآرامی کودک مشخص می شود. علایم بیش فعالی مانند پرتحرکی و پرخاشگری می تواند در زندگی روزمره کودک، روابط اجتماعی کودک با هم سن و سالان و همچنین در تحصیل او مشکلات عمده ای ایجاد نماید. در بسیاری از موارد کودک مبتلا به بیش فعالی از مدرسه اخراج می شود. گزارشات متعددی وجود دارد که کودک مبتلا به بیش فعالیدر آینده احتمال بیشتری برای رانندگی خطرناک، سیگار کشیدن، ارتکاب بزهکاری اجتماعی و سوءمصرف مواد دارد.

8

آیا اختلال تمرکز در کودکان از والدین به ارث می رسد؟

تحقیقات نشان می دهد که بیش از ۷۶ درصد کودکان مبتلا به بیش فعالی یا اختلال تمرکز در کودکان، فرد مبتلای دیگری نیز در خانواده خود دارند. علاوه بر زمینه ژنتیک علل دیگری مانند: تولد نارس، سیگار کشیدن مادر حین بارداری، استرس زیاد مادر حین بارداری، مصرف الکل در دوران بارداری، و آسیب های تروماتیک و ضربه ای به مغز در بروز بیش فعالی نقش دارند. نوع رژیم غذایی(رنگ دهنده ها) ، محیطهای فیزیکی- اجتماعی کودک، ناهماهنگی در مواد شیمیایی طبیعی بدن(نوروترانسمیتر ها)، ناهماهنگی مغزی در مراکزی که مسئول توجه و فعالیت در فرد است(مانند لوب فرونتال و مخچه) جزو علل دیگر بیش فعالی هستند.

علایم تشخیص اختلال تمرکز در کودکان را می دانید؟

علایم مهم و عمده اختلال تمرکز در کودکان عبارت است از :

دسته اول: پرتحرکی؛ کودک پرجنب و جوش بوده لحظه ای آرام نیست و خسته نمی شود. معلم می گوید بچه روی صندلی مداوم حرکت می کند و در کلاس راه می رود. این نوع بیش فعالی در پسرها شایعتر است.

1

دسته دومپرخاشگری؛ کودک در یک لحظه عصبانی می شود، چیزی را پرت می کند در حالیکه احساس خطر و توجه ندارد که ممکن است به چشم شما بخورد، یا از بلندی می پرد و پایش می شکند.

دسته سوماشکال در توجه و تمرکز؛ این مشکل در تحصیل کودک اختلال ایجاد می کند، معلم از غلط های زیاد دیکته کودک شکایت دارد. اغلب کودک وسایلش را گم می کند. این علایم در دختران بیشتر دیده می شود.

اگر کودک عزیزتان بعضی از علایم فوق را داشت، به معنای این نیست که بیش فعال است. برای تشخیص بیش فعالی مجموعه ای از این علائم باید (حداقل در مدت شش ماه) مورد بررسی قرار بگیرد، پس باید به پزشک اعصاب کودکان مراجعه نمایید.

دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان فلوشیپ نوروماسکولار