نوشته‌ها

درمان-min

پرسش و پاسخ با بهترین دکتر مغز و اعصاب در کودکان

 

پرسش از شما ، پاسخ از دکتر محمد کاظم بخشنده ، فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان

 

کلینیک مغز و اعصاب دکتر بخشنده همواره و در همه حال مراعات حال بیماران را در اولویت کار خود قرار داده و راستای این امر و به دلیل سوالات زیاد شما عزیزان در مورد پیش فعالی کودک دلبندتان ، این پست را در سایت قرار می دهیم.

 

 

سوال : کودک من دچار پیش فعالی است، آیا نیاز به دارو درمانی است؟!

پیش فعالی دارای طیف مختلفی است، برخی از کودکان برای کمک به کاهش احساسات دشوار ناشی از ADHD به درمان نیاز دارند. به عنوان مثال ، کودکان ممکن است اعتماد به نفس خود را از دست بدهند یا احساس کنند که دیگران را ناامید می کنند. برخی از کودکان افسرده ، مضطرب ، عصبانی و پرخاشگر یا ناامید می شوند اما برخی دیگر این علائم را بسیار کمتر نشان می دهند.

دارو درمانی نیز برای کمک به بهبود شرایط موجود در کودکان کمک بسیار مهمی می کند. داروهای پیش فعالی نیز انواع مختلفی دارند که با توجه به علائم موجود در کودک از آنها استفاده می شود.

 

سوال : آیا کودک من بدون مصرف این داروها یا بدون مراجعه به پزشک دچار مشکلی در آینده خواهد شد ؟

به طور قطع در صورت عدم دریافت کمکهای پزشکی و پیراپزشکی کودک شما دچار اختلالاتی از جمله ارتباط سالم و صحیح با همسالان خود ، خواهد بود.

کودک شما در حرف زدن و گوش دادن متناسب با شرایط دچار اشکال خواهد بود، بازی هایی که دیگر همسالانش انجام می دهند را نمی پسندد و در واکنش به آنها با پرخاشگری و سرکشی رفتار می کند. در انجام فعالیت های مدرسه دچار اختلال و اشکال است و آموزش های مهارتهای اجتماعی را نمی پذیرد و به طور کلی در یک جمله ، از پیروی کردن قوانین و مسئولیت های فردی و اجتماعی سر باز می زند وتابع چهار چوب و وظایف خود نیست.

 

سوال : من به عنوان پدر یا مادر ، چه وظایفی در راستای بهبود شرایط کودکم خواهم داشت؟

پاسخ به این سوال چه به لحاظ جنبه پزشکی و درمان و چه به لحاظ فعالیت در حوزه روانشناسی و روان شناختی و حتی تغذیه ایی، دارای ابعاد وسیعی است.به شما توصیه می کنم ، نحوه رفتار یا کودک پیش فعال که در همین سایت موجود است مطالعه بفرمایید.

 

سوال : آیا نوار مغز پیش فعالی را نشان می دهد؟

 

برای تشخیص نهایی و قطعی در مورد ADHD باید از کودک نوار مغز گرفته شود ،پزشک با بررسی EEG از مغز کودک می تواند با قطعیت نسبت به درمان اقدام کند.

 

نوارمغز کودکان

نوار مغز در کودکان و والدین نگران!

EEG و والدین نگران!

 

آیا ثبت نوار مغزی برای کودک من ضروری است؟

اصلا EEG چیست؟!

آیا با ثبت نوار مغز از کودک من، برای او مشکلی پیش می آید؟

آیا EEG باعث سهولت در تشخیص خواهد شد؟

این سوالات همگی پرسش های والدین نگران از وضعیت کودک خود ، می باشد که ممکن است سوال بسیاری از شما عزیزان باشد

در ادامه با کلینیک دکتر محمد کاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان همراه باشید . . .

 

الکتروانسفالوگرام (EEG) آزمایشی است که برای یافتن مشکلات مربوط به فعالیت الکتریکی مغز استفاده می شود.

EEG الگوهای موج مغزی در کودک شما را ردیابی و ثبت می کند. دیسک های فلزی کوچک با سیم های نازک (الکترود) روی پوست سر قرار می گیرند و سپس سیگنال هایی را برای ثبت نتایج به رایانه ارسال می کنند. فعالیت الکتریکی طبیعی در مغز الگویی قابل تشخیص می سازد. از طریق EEG ، پزشک می تواند به دنبال الگوهای غیرطبیعی باشد که نشان دهنده تشنج و سایر مشکلات در کودک است.

نوارمغز کودکان

اصلا چرا باید از کودک من نوار مغزی گرفته شود ؟!

اکثر EEG ها برای تشخیص و نظارت بر اختلالات تشنجی، صرع، فلج مغزی، اختلالات تکلم و تشخیص پیش فعالی انجام می شوند. ثبت نوار مغزی همچنین می تواند علل مشکلات دیگر مانند اختلالات خواب و تغییر رفتار را شناسایی کند. آنها گاهی برای ارزیابی فعالیت مغز پس از آسیب شدید سر یا قبل از پیوند قلب یا پیوند کبد استفاده می شوند.

کشف استعداد در کودکان

پزشک می خواهد از کودک من ثبتEEG بگیرد! چکارکنم؟!

اگر فرزند شما EEG دارد ، موهای کودک شما باید تمیز و عاری از روغن ، اسپری و نرم کننده باشد تا الکترودها به راحتی به پوست کف سر بچسبد.

حتما از قبل با پزشک خود تماس بگیرید چرا که پزشک شما ممکن است به کودک توصیه کند که مصرف برخی از داروها را قبل از آزمایش متوقف کند. اغلب توصیه می شود که کودکان تا ۸ ساعت قبل از آزمایش کافئین مصرف نکنند. اگر لازم است که کودک شما در حین EEG بخوابد ، پزشک راه هایی را برای کمک به سهولت انجام این کار پیشنهاد می کند.

 

انجام ثبت نوار مغزی چطور خواهد بود؟

EEG در کلینیک دکتر بخشنده صورت می گیرد؛ بدین منظور از کودک خواسته می شود که روی تخت دراز بکشد یا روی صندلی بنشیند. تکنسین EEG ، الکترودها را با استفاده از خمیر چسبنده به نقاط مختلف روی پوست سر متصل می کند چنانچه کودک شما شرایط همکاری را داشته باشد، یعنی توانایی نشستن برو صندلی ،در نتیجه اینکار بوسیله کلاهی که به الکترودهای ثبت مغزی متصل است صورت می گیرد که بسیار سهل و قابل تحمل برای کودکان می باشد، هر الکترود به تقویت کننده و دستگاه ضبط EEG متصل است.

سیگنال های الکتریکی از مغز به خطوط موج دار روی صفحه کامپیوتر تبدیل می شوند. از کودک خواسته می شود که بی حرکت بنشیند زیرا حرکت می تواند نتایج را تغییر دهد.باید به این نکته توجه کرد که کودکانی که قادر به انجام این وضعیت نیستند باید در خواب از آنان ثبت مغزی صورت بگیرد.

اگر کودک شما هشیار باشد ، تکنسین از او می خواهد به یک نور سوسو زدن روشن نگاه کند یا به طریقی تند نفس بکشد.

بیشتر EEG ها حدود کمتر از نیم ساعت طول می کشد. اگر کودک شما در طول آن نیاز به خواب دارد ، آزمایش بیشتر طول می کشد.

آیا این فرآیند برای کودک من سخت و دشوار و یا درد آور خواهد بود؟

ثبت نوار مغزی به هیچ عنوان موضوع ناراحت کننده ایی نیست و بیماران هیچ گونه ضربه ای روی پوست سر یا جاهای دیگر احساس نمی کنند. با این حال بدلیل اینکه کودکان از این مسائل بی اطلاع هستند ممکن است، چسباندن الکترودها به پوست سر برای کودکان کمی استرس زا باشد و یا هنگامی که از آنها خواسته می شود بی حرکت بمانند، دچار استرس شوند. برای جلوگیری از این مشکلات ، والدین باید این موضوعات را از قبل با کودک خود درمیان گذاشته و آنها را آرام نمایند.

آیا واقعا ثبت EEG خطری برای کودک ندارد؟!

این نگرانی والدین کاملا بی مورد است ! با اطمینان می تواند گفت ثبت نوار مغزی بسیار ایمن است.

شب ادراری در کودکان

نکته آخر برای والدین بسیار آموزنده و کاربردی است :

شما می توانید با توضیح این موضوع که هیچ موردی برای نگرانی و استرس کودک شما وجود نخواهد داشت او را برای تست نوار مغزی آماده کنید، می توانید اتاق و وسایلی را که مورد استفاده قرار می گیرد را توصیف کنید و به فرزند خود این اطمینان را بدهید که در داخل اتاق برای پشتیبانی او هستید. برای بچه های بزرگتر ، اهمیت سکوت در حین انجام EEG را توضیح دهید تا دیگر نیازی به تکرار  EEG نباشد!

 

استقلال و ماجراجویی

کودک من هر روز چند ساعت می تواند با تبلت خود بازی کند؟

کودک من هر روز چند ساعت می تواند با تبلت خود بازی کند؟

 

شاید این سوال برای شما نیز پیش آمده باشد که کودک دلبندتان چه مدت زمانی را مجاز به استفاده از تبلت یا گوشی هوشمند می باشد؟

در ادامه با کلینیک دکتر محمد کاظم بخشنده همراه باشید . . .

کودکان پیش دبستانی (۴ تا ۷ سال)با تعامل با جهان پیرامون خود یاد می گیرند و کشف می کنند، آنها باید از نظر بدنی فعال باشند ، برای دویدن ، بالا و پایین پریدن و بازی در زمین بازی!

آنها باید زمان لازم برای خلاقیت ، کشف مسائل و استفاده از تخیلات خود از طریق بازی را داشته باشد.  زمان گذراندن با صفحه نمایش (مانند تلویزیون ، رایانه لوحی یا تلفن هوشمند) می تواند به تقویت یادگیری و ترویج بازی خلاقانه هنگام انتخاب برنامه ها ، بازی ها و برنامه های آموزشی کمک کند. اما سپری کردن زمان زیاد با تبلت یا گوشی های هوشمند، ممکن است منجر به مشکلات یادگیری و خواب شود و احتمال چاقی کودک را نیز افزایش می دهد.

 

به همین دلیل ، آکادمی اطفال آمریکا (AAP) توصیه می کند که مدت زمانی را که کودکان پیش دبستانی در مقابل صفحه نمایش می گذرانند ، محدود کنید.  توصیه خوبی است ! اما در دنیای امروز ، دور نگه داشتن بچه ها از تلویزیون ، تبلت ، رایانه ها ، تلفن های هوشمند و سیستم های بازی که آنها می بینند ، ممکن است بسیار سخت باشد.  به همین دلیل والدین باید محدودیتهای زمانی برای مدت زمانی که فرزندانشان در مقابل صفحه نمایش می گذرانند ، تعیین کنند.

در اینجا با چند سوال بزرگ مواجه هستیم :

درمورد استفاده ازتبلت یا گوشی هوشمند، بیش ازچند ساعت، زمان زیادی محسوب می شود؟!

کودکان پیش دبستانی( ۲ تا ۵ ساله) می توانند روزانه به مدت ۱ ساعت ، برنامه های آموزشی با کیفیت بالا را تماشا کنند.  البته این قاعده یک استثنا دارد و آن هم چت های تصویری با پدربزرگ و مادربزرگ یا سایر دوستان خانوادگی است که سبب تعامل با کیفیت با دیگران می شود و برای سلامت روان نیز مفید است.

  • نکته بسیار مهم این است که باید در مورد این قوانین فرزندانتان رابه خوبی متقاعد کنید، یک مثال خوب برای محدودیت ها تعیین کنید و در مورد آن با فرزند خود صحبت کنید.

برای موفقیت در این اهداف و قوانین باید مکمل های موثری بکار گرفت، از جمله چند پیشنهاد مفید را باهم مرور می کنیم :

در زمان نمایش با بچه های کوچک خود همراه باشید و با آنها ارتباط برقرار کنید. این می تواند به معنای انجام یک بازی آموزشی با فرزندتان یا صحبت در مورد چیزی باشد که با هم در یک برنامه تلویزیونی یا ویدئو مناسب سن خود می بینید.

قبل از تهیه بازی برای فرزند خود ، درباره بازی ها و برنامه ها تحقیق کنید. هزاران برنامه و بازی ادعا می کنند که آموزشی هستند ، اما همه آنها آموزشی نیستند! به صورت آنلاین جستجو کنید تا ببینید مربیان و پزشکان کدام را بهترین می دانند ودر صورت امکان ، قبل از اینکه کودک شما با این محتوا آشنا شود شما خودتان آن را امتحان کنید.

زمان بازی زیادی را در روز برای کودک خود برنامه ریزی کنید. زمان بازی برای یادگیری و ایجاد خلاقیت مهم است. کودکان پیش دبستانی باید وقت داشته باشند که هر روز دور از صفحه نمایش بازی کنند. زمان زیادی را برای یادگیری عملی و تعامل با مراقبین و دوستان خود برنامه ریزی کنید. همچنین ، مطمئن شوید که فرزند شما هر روز از نظر جسمی فعال است و خواب زیادی دارد.

هنگام غذا خوردن و حداقل ۱ ساعت قبل از خواب ، صفحه نمایش را خاموش کنید. تلویزیون و سایر وسایل برقی را از اتاق خواب بچه ها دور نگه دارید. مثال خوبی بگذارید. در صورت عدم استفاده از تلویزیون و سایر صفحه ها را خاموش کنید.

 

منبع :

Reviewed by: Mary L. Gavin, MD , januray 2021 www.kidshealth.org

 

 

روش کاهش تماشای تلویزیون در کودکان

کودک عصبی و پرخاشگر

آیا پرخاشگری و عصبی بودن کودک مهم است؟

پرخاشگری و ابراز عصبانیت در کودکان از نظر والدین بسیار ناپسند و نابهنجار است ، اما این رفتار یکی از اعمال طبیعی دوران کودکی است . آغاز هر پرخاشگری حاصل یک مسئله ساده است : دست پیدا نکردن به چیزهایی که کودک می خواسته و به آن نرسیده است . برای کودکان بین ۱ تا ۲ سال، پرخاشگری می‌تواند بر اثر برآورده نشدن نیازی مانند شیر بیشتر خواستن ، تعویض پوشک باشد ، اما توانایی بیان زبانی آن را ندارند . کودک از اینکه مشاهده می کند اطرافیان به درخواست های او واکنشی نشان نمی دهند ناراحت و غمگین می‌شود که همین امر زمینه برای بروز پرخاشگری در کودک را افزایش خواهد داد .

لجبازی کودکان

نکات مفیدی برای والدین کودک عصبی و پرخاشگر:

رفتار او را نادیده بگیرید

هنگامی که کودک شما پرخاشگری می‌کند ، کنترل و مدیریت رفتاری خود را از دست می دهد ، بیش از حد هیجانات و احساسات منفی را تجربه می کند . به خاطر داشته باشید بخشی از مغز او که مخصوص تصمیم‌ گیری می باشد و فعالیت این مناطق در زمان پرخاشگری کمتر از قبل خواهد بود .

یکی از علتهایی که می گویند در زمان عصبانیت تصمیم گیری نکنید همین مورد می باشد . به دلیل اینکه قسمت مربوط به استدلال در مغز او فعالیت کمتری پیدا می کند ، در این مرحله استدلال و منطق برای او موثر نخواهد بود . شرایطی که کودک در آن قرار می گیرد مثل زمانی است که فردی در حال غرق شدن می‌باشد و شما در لحظه نمی توانید به او آموزش شنا بدهید و کاری از دستتان برنمی آید . در حقیقت باید گفت هر فعالیتی که شما در این زمینه داشته باشید شرایط را بدتر از قبل خواهد کرد . صبور باشید ، به او فرصت بدهید ، بعد از اینکه شرایط آرام شد ، می‌توانید در مورد آن مشکل با او صحبت کنید .

اختلال تکلم در کودکان

به او فرصت بدهید

در بیشتر
موارد کودکان فقط می خواهند خشم و پرخاشگری خود را آزاد کنند ، پس بهتر است به آن‌ها
اجازه دهید که این کار را انجام بدهند ، اما به شرطی که که در حین ابراز خشم
خودشان آسیبی نبینند .

ناخن جوییدن در کودکان

او را با کاری دیگر مشغول کنید ، حواسش را پرت کنید

کودک خود را با فعالیتهای دیگری که آنها را دوست دارد انجام دهد سرگرم کنید ، تا رفتارهای پرخاشگرانه ای که داشته را به فراموشی بسپارد . همیشه به همراه خودتان انواع وسایل سرگرم کردن مانند اسباب بازی ، کتاب داستان یا خوراکی های جذاب و خوشمزه داشته باشید و به محض مشاهده علائم فعال ساز پرخاشگری ، با ارائه این ابزار سرگرم کننده از رفتارهای نابهنجار او جلوگیری کنید .

تاثیر خشونت بر فرزندان

از او دلیل پرخاشگری و عصبانیتش را بپرسید

این تکنیک برای رفتارهای پرخاشگرانه کودکان زیر دو و نیم سال در نظر گرفته شده است . کودکان در این سن غالبا دامنه لغات و صحبت کردنشان در حدود ۵۰ لغت و کلمه است و در هر زمان توانایی آن را ندارند که بیشتر از ۲ کلمه را به صورت یکجا به کار ببرند ، بنابراین میزان ارتباطات آن‌ها با اطرافیان محدودتر است . زمانی که شما حرفهای آنها را متوجه نمی شوید یا منظور آن‌ها را درک نمی کنید ، آنها از رفتار شما عصبانی و پرخاشگری خواهند شد .

تکنیک دیگری
که می تواند کودک را آرام کند ، همدردی کردن با او است . این رفتار شما از شدت عصبانیت
او کم می‌کاهد ، بعد از اینکه او را آرام کردید ، می توانید با او در موردپیدا
کردن علت رفتارش صحبت کنید .

علائم بیش فعالی در کودکان

محبت و ابراز علاقه به او را بیشتر کنید

برای اینکه میزان توجه به فرزندتان را بیشتر کنید ، بهتر است او را گرم و محکم بغل کنید ، در آن لحظه کلمه ای با او صحبت نکنید ، زیرا در این لحظه وقت آموزش و پند و اندرز نیست ، او فقط بودن شما را می خواهد و بس . بغل کردن کودکان به آنها حس امنیت و آرامش می‌دهد ، متوجه می‌شوند که برای والدینشان با اهمیت هستند ، حتی اگر با نظر فرزند خود مخالف هستید به او اهمیت بدهید ، اجازه بدهید او نیز خودش را ابراز کند ، در بیشتر موارد بچه ها فقط به دنبال موقعیتعایی برای ابراز احساسات خود هستند .

علائم بیش فعالی در کودکان

رفتار مثبت او را به سرعت تشویق کنید

قرار گرفتن در بعضی از شرایط برای کودکان کسل کننده می باشد ، مثل قرار گرفتن در نوبت غذا در رستوران ، ایستادن در صف و … که موجب عصبانیت و پرخاشگری او خواهند شد . هنگامی که در مسیر رفتن به رستوران مورد نظر هستید از فرزندتان بخواهید که اگر در رستوران غذای خودش را به صورت کامل بخورد ، با پرسنل آنجا مودبانه و بدون عصبانیت رفتار کند ، هنگام بازگشت به خانه او این اجازه را خواهد داشت که با پلی استیشن خودش بازی کند ، کارتون مورد علاقه اش را ببیند ، یک ساعت دیرتر به رختخواب برود . زمان حضور در رستوران ، هر زمان که احساس کردید رفتارش رو به تغییر منفی و نابهنجار است ، به صورت نامحسوس به گونه ای که متوجه آن شود موضوع را به او یادآوری کنید ، پیشنهاد میکنیم که در حضور جمع به او امر و نهی نکنید .

پرخاشگری در کودکان

فریاد نکشید ، با آرامش صحبت کنید

متخصصان علوم اعصاب و روان شناسان بر این باورند که هنگام پرخاشگری کودکان لازم است خونسردی خود را حفظ کنید حتی اگر این کار بسیار سختی باشد . اگر نتوانید آرامش خود را حفظ کنید به صورت ناخودآگاه وارد یک جنگ قدرت میان خود و فرزندتان خواهید شد و شرایط بدتر از قبل می شود . لازم به ذکر است همانظور که قبلا اشاره شد ، بخش اعظمی از دلایل کودکانی که پرخاشگری می کنند به منظور جلب توجه اطرافیان است . برای کودک اصلا اهمیتی ندارد که توجه مثبت بگیرند یا منفی . تنها چیزی که آنها می خواهند تمام توجه والدین و اطرافیان است .

دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان

کلینیک مغز و اعصاب کودکان دکتر محمدکاظم بخشنده 

وسواس در کودکان

علل تیک عصبی

تیک عصبی چیست؟

این اختلال عموما به شکل حرکات و یا اصوات غیر ارادی به طور ناگهانی و تکراری و متناوب ، به دنبال یک حس  ناخوشایند در بدناتفاق می افتد .این اختلال به طور عمده در کودکی رخ میدهد.

بر اساس یافته های بالینی این اختلال بسیار خطرناک نیست اما به مرور زمان تمام زندگی عادی شخص را تحت تاثیر قرار می دهد ،که ج هت پیگیری آن حتمت باید به پزشک فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان مراجعه کرد.

اختلال تکلم در کودکان

شیوع :

۲ تا ۲۵ در صد از جامعه آماری کودکان در سنین مدرسه از این عارضه رنج می برند.

طبقه بندی انواع تیک :

Simple phonic tics1-..تیک های صوتی ساده :

با علائمی مانند سرفه کردن ، خرخر کردن، خرناس کشیدن ، صاف کردن گلو ، تکراریا صدا ظاهر می شوند.

Complex phonic tics2- تیک های صوتی مرکب :

،    Coprolalia، بد دهنی  lexilalia ، مکررخوانی  Palilaliaبا علائمی همچون تکرار واژه ها ، هرزه گویی ،مکرر گویی

یا تکرارواژه های رکیک ، تغییر مکرر لحن گفتار ، سوت زدن ، خندیدن ، فریاد کشیدن های ناگهانی وجود دارند.

علائم بیش فعالی در کودکان

Simple motor tics   ۳- تیک های حرکتی ساده :

در ظاهر شبیه به حرکات عادی بدن می باشد . اما با این تفاوت که نمی توان تیک های حرکتی را کنترل کرد . این تیک ها در کل به شکل های چشمک زدن ، پرتاب کردن سر ، بالا انداختن شانه ، و با زکردن دهان وجود دارد .

Complex tics4 – اختلال تیک حرکتی مرکب :

به شکل های رفتار های لمسی ، بوئیدن اشیا ، حرکات آرایشی ، پژواک رفتار وجود دارد .

اختلال تکلم در کودکان

۵ – اختلال صوتی – حرکتی توره :

مشهورترین این نوع سندرم توره است . این یک اختلال نورو بیولوژیک است . افراد به طور مکرر حرکات یا صدایهای غیر قابل کنترلی از خود بروز می دهند.

مهمترین ویژگی اختلال توره ، وجود تیک های حرکتی چند گانه همراه با بیش از یک تیک صوتی است .

شروع اختلال قبل از ۱۸ سالگی و بر اساس پژوهش های صورت گرفته بین ۲ تا ۱۰ سالگی اتفاق  می افتد .

علل

در مورد علل به وجود آمدن تیک نظریه های مختلفی وجود دارد که پایه و اساس بسیاری از درمان هاست .

مغز و اعصاب کودکان

۱-. دیدگاه تحلیل روانی :

اعتقاد این گروه بر این است که تیک نتیجه یک حادثه بسیار دردناک روانی است . و یا تعدادی نیز عقیده دارند که تیک دراثر جابجایی تکانه های جنسی و خصومت آمیز است که این مرحله از رشد در شخصیت وی کاملا شکل نگرفته و به بلوغ نرسیده است.

۲- دیدگاه یادگیری :

در این دیدگاه اعتقاد به دو مدل الف : پاسخگر و ب : کنشگر وجود دارد .

الف : بر اساس مدل پاسخگر ، تیک ها ممکن است ، پاسخ های اجتنابی شرطی شده برای تقلیل تنش هایی باشد که اساسا در موقعیت های ضایعه گر روانی ظاهر گردیده اند . بر این اساس تیک به دیده یک عادت آموخته شده تحلیل می شود.

ب : مدل کنشگر :

بر اساس این مدل تیک ها پاسخ های آموخته شده ای هستند که از طریق تقویت کننده های محیطی به وجود آمده اند.

۳- دیدگاه پزشکی :

در این دیدگاه شرط اصلی تشخیص ، بررسی ویژگی های بالینی و ثبت شرح حال بیمار است . بر اساس این دیدگاه تیک تحت تاثیر دو عامل وراثت و محیط است .

الف – سبب شناسی ژنتیکی :

نوع و شدت اختلال ممکن است از نسلی به نسل دیگر و از شخصی به شخص دیگر متفاوت باشد . تاثیر پذیری از جنس مونث ۷۰ در صد از جنس مذکر ۹۹ درصد است .

در اختلال توره ،تاثیر زنتیک از محیط بیشتر است .

ب  -سبب شناسی محیطی ( عوامل نورو شیمیایی و نورو آناتونیک ) :

متخصصان بر مبنای تحقیقات صورت گرفته اذعان می دارند که نتیجه اختلال توره ، نتیجه اختلال در سوخت و ساز است که موجب بد کارکردی آنزیم یا انتقال دهنده های عصبی مرکزی است.

عواملی که باعث توقف روند درمان می شوند عبارتند از :

استرس شدید – تمرکز روی مشکل ، اضطراب ، ملامت شدید ، خستگی ، هیجان زدگی

تلویزیون و کودکان

نکته پایانی :

درمان اختلال تیک بسیار ضروری است . از مجموعه عواملی که باعث شده است در این مجال راجع به شیوه های درمان بحث نشود این است که پروسه درمان کاملا تخصصی است و در اختیار پزشک فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان . امروزه بسیار می شنویم و می بینیم که بسیاری از اولیا با تجویز سرخود دارو آسیب های زیادی را بر پیکره رنجور این هدیه های آسمانی وارد می کنند که کاملا جبران ناپذیر است . پس برای بهبودی و برگشت کودکانمان به زندگی عادی ، قبل از اتلاف وقت ، و جلوگیری از آسیب های بیشتر ، به پزشک فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان مراجعه کنیم .

دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان و فلوشیپ نوروماسکولار از ژاپن

کلینیک مغز و اعصاب کودکان دکتر محمدکاظم بخشنده 

 

نوروفیدبک

درمان روزانه اوتیسم

روش درمان روزانه

در این درمان تمرکز بر برقراری نظم و روتین در زندگی روزانه است. تأثیر این روش در راستای این اصل است که کودکان اوتیسم در یک رفتار روزمره و روتین درگیر شوند تا بدین وسیله بتوان مهارت های جدید را بر پایه آنها آموزش داد.

برای مثال مراقب می تواند کلمه های مورد نظر را در جملات ساده تکرار کند و با سؤالات ساده کودک را به حرف زدن تشویق نماید.


نوروفیدبک

 


روش PECS (سیستم ارتباطی تبادل تصاویر)

این روش تمرکز بر بهبود برقراری ارتباط و مهارت های کلامی کودکان دارای اوتیسم در محیط اجتماعی شان دارد و توسط روانشناسان و پزشکان فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان معمولا توصیه می شود.

در این روش، استفاده از تصاویر جهت برقراری ارتباط مد نظر است تا بدین وسیله به کودکان کمک شود تا آنچه را می خواهند یا نیاز دارند، بهتر تفهیم کنند.

مغز و اعصاب کودکان

 

نکات کلی برای فعالیت های روزانه

موارد زیر توصیه هایی است که پزشکان به مراقبین یا مادران دارای کودک اوتیسمی می دهند تا تکامل آنها را در ابعاد گوناگون به حداکثر برسانند.


نکات تغذیه

باا آواز خواندن او را به غذا خوردن دعوت و تشویق کنید. کودک را تشویق کنید، با حرف زدن ارتباط برقرار کند.

برای مثال در ابتدا با ریختن غذای کم در بشقابش او را تحریک کنید تا غذای بیشتری از شما تقاضا کند.

یا با نگذاشتن خوراک خاصی در ظرفش، او متوجه شده و از شما تقاضای آن را بکند و یا عمدا به جای خوراک مورد علاقه اش چیز دیگری بدهید تا او را وادار به تقاضای مجدد آن کنید.

با اشاره به غذاها، نام آنها را ببرید. به کودک اجازه دهید به غذای مورد علاقه اش اشاره کند.

به کودک لیستی از دو یا سه مورد از غذاها را نشان دهید و از او بخواهید که غذای مورد علاقه اش را با اشاره نشان دهد. این لیست می تواند تصاویر غذا باشد. بعد از اتمام هر غذا یک عبارت یا شعرخاص را تکرار کنید.


تغذیه مناسب کودک بیش فعال

نکات پوشیدن

کودک را تشویق کنید تا در لباس پوشیدن کمک کند. او را راهنمایی کنید تا دست و پاهایش را به طرف شما بیاورد. این کار را با گفتن کلماتی همراه کنید و کودک را تشویق کنید تا آنها را تکرار کند. کودک را تشویق کنید تا خودش کار پوشیدن لباس را تمام کند، و وقتی کارش تمام شد او را تشویق کنید؛ مثلا بگویید: ((آفرین، تو خودت این کار را انجام دادی.)) کودک را در انتخاب لباس از کمد لباسش یاری کنید.

لباس های کودک را به ترتیب روی تخت بچینید تا کودک بتواند لباس خود را انتخاب کند.

در صورت امکان و در ضمن این که او را راهنمایی می کنید، به کودک تصاویری نشان دهید که مراحل لباس پوشیدن را توضیح می دهد.

بیماری های پاییزی

نکات حمام کردن

با شعر خواندن یا اشاره به وسایل حمام یا تکرار کلمات، کودک را به حمام رفتن تشویق کنید.

دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان

کلینیک مغز و اعصاب دکتر محمدکاظم بخشنده

علائم تشنجی در کودک

صرع در کودکان

صرع در کودکان

در مغزهر انسانی میلیون ها سلول عصبی به نام
نورون وجود دارد که این نورون ها برای ارتباط با یکدیگر و کنترل همه اعمال بدن از
سیگنال های الکتریکی حاصل از کانال های یونی سلول های مغزی استفاده می کنند. وقتی
هماهنگی این سیگنال های الکتریکی دچار اختلال شود، تشنج صرعی بروز می کند.

شب ادراری در کودکان

رابطه صرع با تشنج چیست؟

تعریف دقیق از بیماری صرع اینکه وقتی تشنج در کودکان بدون علت خاص (مانند تب، مننژیت، افت قند خون، کاهش کلسیم خون، ضربه به سر، تومور مغزی و عفونت مغزی) بروز کند و دو بار یا بیشتر تکرار شود، به آن صرع گفته می شود. پس بروز یک حمله تشنج بدون علت خاص صرع نمی باشد و حداقل دو حمله لازم است تا بگوییم کودک بیماری صرع دارد البته اگر یک حمله تشنج بدون علت رخ دهد و در نوار مغز کودک امواج صرعی وجود داشته باشد، نیز به آن بیماری صرع گفته می شود. اگر زمینه بیماری صرع در مغز کودک وجود نداشته باشد، علت تشنج در کودکان ناشی از عواملی مانند تب، ضربه به سر، عفونت مغزی، تومور مغزی، سکته مغزی، اختلال الکترولیتی مانند کاهش قند و کلسیم خون می باشد که تشنج با علت گفته می شود.

عوارض داروی دیازپام

انواع صرع چه هستند؟

تشنج صرعی به دو گروه صرع کانونی و صرع منتشر طبقه بندی می شود. در صرع کانونی تنها یک قسمت محدود و کانونی از مغز دچار تشنج می شود ولیکن در صرع منتشر تشنج در هر دو نیمکره مغز اتفاق می افتد.

انواع صرع منتشر شامل صرع
بزرگ یا گراند مال، صرع کوچک آبسانس یا پتی مال، صرع میوکلونیک جوانان، سندرم
لاندا کلفنر و اسپاسم شیرخوارگی. انواع صرع کانونی عبارت است از صرع خوش خیم
رولاندیک و صرع خوش خیم اکسی پیتال.

صرع بزرگ یا گراندمال؛ در میان انواع صرع در کودکان، صرع بزرگ یا تشنج ژنرالیزه تونیک- کلونیک شایع ترین نوع بیماری صرع در کودکان می باشد. صرع بزرگ زمانی رخ می‌دهد که اختلالات الکتریکی سلول های عصبی در تمام قشر مغز ظاهر شود و بیمار دچار کاهش ناگهانی هوشیاری، انحراف چشم ها به بالا یا طرفین و بعد از آن انقباضات اندام‌های فوقانی و تحتانی و گاه حرکات لرزشی اندام ها می شود. طی فاز انقباضات عضلانی صرع بزرگ خروج کف از دهان و بی اختیاری ادراری هم گاه اتفاق می افتد.

ضعف عضلانی در کودکان

حمله صرع بزرگ حداقل ۲ تا ۳ دقیقه طول می‌کشد هر چند ممکن است طولانی‌تر شده که حملات طولانی تر از ۱۵ دقیقه می‌تواند منجر به ضایعات مغزی شود. در صرع بزرگ بعد از حمله تشنج بیمار برای مدتی گیج و منگ است و نمی‌تواند اطرافیان را شناسایی کند و گاه دچار استفراغ و سرگیجه  می شود. بیمار معمولاً بعد از چند دقیقه بهبود می‌یابد ولی این زمان به ویژه در افرادی که علت صرع آنها ضایعات داخل مغزی است طولانی‌تر است و ممکن است چند ساعت یا چند روز طول بکشد.

تفاوت تشنج و صرع

صرع کوچک یا تشنج ابسنس یا پتی مال؛  صرع کوچک آبسانس یکی از موارد شایع از انواع صرع کودکان سنین پیش دبستانی است. صرع کوچک آبسانس با از دست رفتن گذرای هوشیاری به صورت حملات خیرگی تشخیص داده می‌شود، با این تفاوت که از دست رفتن گذرای هوشیاری معمولا کوتاه (۵ تا ۱۵ ثانیه) است. در صرع کوچک حمله شروع سریعی نیز دارد، تا آنجا که فرد را از ادامه فعالیت‌ باز می‌دارد. حملات تشنج ابسنس ممکن است تا ۲۰۰ بار در روز رخ دهند. تشنج ابسنس معمولا در دوران کودکی تظاهر می‌کند. بیشترین موارد آن در سنین ۵ تا ۷ سالگی تشخیص داده می‌شود، اما برخی از آنها هم در نوجوانی تظاهر می‌کنند. حدود ۷۰ درصد از مبتلایان صرع ابسنس دختر هستند. بیماران دچار تشنج ابسنس کودکی معمولا با افزایش سن یا با درمان بهبود می‌یابند، هرچند به ندرت ممکن است در یک بیمار با رسیدن به سن نوجوانی یا بلوغ به تشنج از نوع تشنج بزرگ یا ژنرالیزه تونیک- کلونیک تبدیل شوند.

رخ دادن تشنج در کودک

صرع خوش خیم رولاندیک؛ در
میان انواع صرع کودکان، صرع رولاندیک بیماری خوش خیم و با پیش آگهی بسیار خوب می
باشد که ۱۵ درصد موارد صرع در کودکان را شامل می شود. شایع ترین سن مبتلایان صرع
رولاندیک در سن ۶ تا ۱۰ سال بوده که به علت اشکالات ناحیه رولاندیک مغز که مسوول
کنترل عضلات صورت می باشد بروز می کند. اغلب زمان بروز صرع رولاندیک در خواب است و
علایم صرع رولاندیک نیز به صورت جمع شدن صورت و گونه‌ها، احساس سوزش، خارشی، بی‌حسی،
حسی غیری روی  صورت و زبان، مشکلات در  صحبت کردن و تراوش بزاق از دهان به علّت عدم
کنترل عضلات صورت اتفاق می افتد.

سندروم صرعی چیست ؟

وقتی نوعی از تشنج در یک
سن خاصی بروز کند، تشنج بیمار از یک نوع یا انواع خاصی باشد و الگوی مشخصی در نوار
مغز وجود داشته باشد به آن سندرم صرعی گفته می شود. انواعی از سندرم های صرعی در
کودکان عبارت است از صرع خوش خیم رولاندیک، صرع آبسنس کودکی، اسپاسم شیرخوارگی،
صرع میوکلونیک جوانی و سندرم لنوکس گشتات.

اقدامات اولیه هنگام تشنج

اسپاسم شیرخوارگی نوعی بیماری
مغزی است که بصورت حملات تشنج چند ثانیه ای و اختلال تکاملی نمایان می شود. در
اسپاسم شیرخوارگی دو نوع تشنج بصورت خم شدن شیرخوار به جلو و باز شدن دستها و یا
عقب رفتن سر شیرخوار و جمع شدن دستها اتفاق می افتد. بیشتر موارد اسپاسم شیرخوارگی در شیرخوارگی
بخصوص سن چهار تا دوازده ماه نمایان می شود و در پسرها شایعتر می باشد. بیشترین علت اسپاسم شیرخوارگی اشکال در اکسیژن
رسانی به جنین در طی دوران بارداری است. اگرچه بیماریهای ارثی متابولیک و ژنتیک نیز
جزو علتهای این بیماری هستند. نوار مغز در
پنجاه تا هفتاد درصد موارد بیماری اسپاسم شیرخوارگی امواج بی نظم و با ولتاژ بالا
را که هیپس آریتمی نامیده می شود و برای این بیماری تشخیصی هستند نشان می دهد.

صرع میوکلونیک جوانی
معمولا در سن ۱۲ تا ۱۸ سالگی بروز می کند. اغلب این بیماران حملات خود را در لحظات
بعد از بیداری به صورت پرش اندام نشان می دهند اگرچه تشنج پرشی یا میوکلونیک و
تشنج تونیک کلنیک ژنرالیزه نیز در این بیماری دیده می شود. در نوار مغز این
بیماران امواج سوزنی با فرکانس ۴ تا ۶ موج در ثانیه یافت می شود.

نوزاد شیرخوار

سندرم لنوکس گشتات معمولاً
بین سنین ۳ تا ۵ سالگی شروع می شود ، اما می تواند تا اواخر بزرگسالی نیز شروع
شود. در کودکان مبتلا به این سندرم چندین نوع تشنج مختلف ممکن است داشته باشند
شامل تونیک (ماهیچه ها ناگهان سفت می شوند) ، آتونیک (شلی ناگهانی عضلات) ، میوکلونیک
، تونیک کلونیک و آبسنس آتیپیک هستند. بسیاری از کودکان مبتلا دچار اختلالات
یادگیری و عقب ماندگی ذهنی هستند. تشنج ها در سندرم لنوکس گشتات به داروهای ضد
تشنج به سختی پاسخ می دهد و اغلب دچار تشنج مقاوم به درمان هستند.

علل بروز صرع چه هستند؟

در تشنج علت خاصی قبل از
بروز حمله تشنج وجود دارد که این علت می تواند تب، ضربه به سر، عفونت مغزی یا مننژیت،
تومور مغزی، سکته مغزی، اختلال الکترولیتی مانند کاهش قند و کلسیم خون باشد. نکته
مهم در تفاوت صرع و تشنج اینکه بیماری صرع در زمینه اختلال قبلی در کانال های یونی
سلول های مغزی و یا آسیب ها و ضایعات قبلی مغزی اتفاق می افتد و علت اخیر ندارد.

تغذیه مناسب کودک بیش فعال

رژیم غذای بیماران مبتلا
به صرع چگونه باید باشد؟

سبک زندگی سالم و عادات
غذایی مناسب در کنترل بهینه تشنج بسیار مهم است، نکته مهم در رژیم غذایی این بیماران
اطمینان از مصرف ریزمغذی‌ها در سبدغذایی است، سردسته این مواد شامل: اسیدفولیک
(سبزی و میوه‌ها خام و کمی پخته) ، کلسیم و منیزیوم (فرآورده‌های لبنی)، ویتامین ب
۱۲ (در فرآورده‌های لبنی و حیوانی)، ویتامینK  (سبزیجات دارای برگ‌های
سبز، غلات و حبوبات) و ویتامین دی (روغن گوشت ماهی و قرارگیری پوست در مقابل خورشید)
است.

اقدامات تشخیصی و
آزمایشات ضروری برای صرع چیست؟

قدم اول در تشخیص بیماری کودک مبتلا به صرع، اخذ شرح حال دقیق حمله تشنج شامل چگونگی مراحل مختلف آن است. هر کودک مبتلا به تشنج باید توسط فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان معاینه شود. در معاینه اولیه شرح حال دوران بارداری و زایمان، سیر تکامل کودک و سابقه خانوادگی جهت تعیین دلایل  فامیلی و حین بارداری کسب می شود. نمونه خون جهت بررسی میزان قند، کلسیم و منیزیم بررسی می شود. سایر روش های تشخیصی از جمله نوار مغز و تصویر برداری مغزی نیز طبق صلاحدید پزشک اعصاب کودکان انجام خواهد شد.

نوار مغز

درمان صرع چگونه انجام می
شود؟

مهمترین اصول درمان تشنج کودکان این است که ابتدا علت بروز تشنج را پیدا کنیم که اینکار با انجام تصویربرداری مغزی انجام می شود. وقتی تصویربرداری مغزی در کودک مبتلا به تشنج شواهدی مبنی بر یک ضایعه داخل مغزی مانند تومور مغزی را نشان دهد، درمان تشنج کودکان در این کودک همان جراحی و از بین بردن تومور مغزی است. البته گاه نتیجه ام آر آی مغزی در یک کودک بیانگر وجود اختلالات ساختاری در مغز کودک مانند وجود لایه های اضافی مغزی است که این بیماری ها زمینه ژنتیک و ارثی داشته و قابل درمان با جراحی نیستند. همچنین ضایعات مغزی ناشی از اختلالات اکسیژن رسانی مغزی به نام گلیوز مغزی مانند آنچه در مغز کودکان مبتلا به فلج مغزی دیده می شود را نمی توان با جراحی اصلاح نمود. در این بیماران بهترین روش درمان تشنج کودکان تجویز درمان دارویی با داروی ضد تشنج مانند فنوباربیتال، سدیم والپروآت، کاربامازپین، فنی توئین، پریمیدون، لوتیراستام، ویگاباترین، اتوسوکسیماید، لاموتریژین، توپیرامات، گاباپنتین، پره گابالین و انواع بنزودیازپین است.

طول مدت درمان تشنج کودکان متناسب با نوع یافته های نوار مغز و نیز تعداد حملات تشنج و نیز میزان پاسخ به درمان با اولین دارو متفاوت می باشد. درمان تشنج کودکان در بیماری صرع طولانی‌مدت، مداوم و منظم است. حداقل دو سال از آخرین حمله تشنج صرعی درمان ادامه می یابد و در برخی موارد با تشخیص پزشک اعصاب کودکان نیاز است که مدتهای طولانی تری یا حتی مادام العمر بیمار دارو استفاده نماید.

شب ادراری در کودکان

کودکان صرعی از چه مواردی
باید پرهیز کنند؟

تلویزیون را با فاصله
حداقل دو و نیم متری تماشا  کنید

تماشای تلویزیون و
استفاده از رایانه در اتاق کاملاً روشن

وقتی خسته یا کم خواب هستید،
از تماشای طولانی مدت تلویزیون و رایانه اجتناب نمایید

حین استفاده از رایانه در
فواصل مشخص استراحت نمایید

درجه روشنایی رایانه و
تلویزیون را کاهش دهید

استفاده از عینک های زمینه
سبز پلاریزه حین تماشای تلویزیون و رایانه

کودک را زیر نظر داشته
باشید، اگر سرگیجه، تاری دید، اختلال هوشیاری اتفاق افتاد سریعا تلویزیون و رایانه
را خاموش نمایید

غذاهای با طبع سرد
استفاده نکند بلکه در صورت مصرف آنها باید از غذاهای گرم هم به همراه آنها مصرف
کند

مصرف قهوه، مشروبات الکلی
و سیگار در افراد مبتلا به صرع ممنوع است

دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان

کلینیک مغز و اعصاب کودکان دکتر محمدکاظم بخشنده 

عوارض داروی دیازپام

خطر صرع در نوجوانان و کودکان

زندگی روزمره

برخی والدین کودکان دارای بیماری صرع احساس می کنند فرزندشان دچار خطرناکترین بیماری هست و هر لحظه امکان دارد حادثه هولناکی برایش ایجاد شود. بنابراین لحظه به لحظه در حال مراقبت از آنها هستند. حتی زمانی که به نوجوانی می رسند اجازه نمی دهند تنها جایی بروند. حتی اجازه شرکت در اردوهای مدرسه را هم بدون حضور والدین ندارند. چون می ترسند به حمله صرعی دچار شوند. معمولا کودکان و نوجوانان دارای صرع دوست ندارند دائم والدینشان نگرانشان باشند. در صورتی که افراد دارای بیماری صرع شرکت در فعالیت های گروهی و مدرسه نیاز دارند و همانند دیگر هم سن و سالان خویش باید در کنار دوستان خود باشند.

علائم تشنجی در کودک

مشکلات مدرسه

بیشتر کودکانی که صرع دارند به مدارس عادی می روند. این افراد ممکن است در یادگیری دچار مشکل باشند. بنابراین باید در نظر داشت که این دانش آموزان برای خواندن، نوشتن و حل مسائل ریاضی، زمان بیشتری نسبت به بقیه دانش آموزان نیاز دارند. اما در بقیه موارد باید اجازه داد تا همانند دیگر دانش آموزان رفتار نمایند.

تاثیر خشونت بر فرزندان

برنامه ریزی آینده

بیشتر کودکانی که صرع دارند همین طور که بزرگ می شوند، صرعشان از بین می رود. البته آن دسته از افرادی هم که صرعشان ادامه پیدا می کند، معمولا از ادامه زندگی باز نمی مانند. افرادی که دچار بیماری صرع هستند، همه جا و در هر مقام و موقعیتی حضور دارند. حتی برخی از این افراد را می توان در تلویزیون به عنوان هنرپیشه، مجری و یا قهرمان ورزشی و… مشاهده کرد. آنها همانند مردم عادی هستند و می توانند شغلی داشته و منتظر آینده همراه با کودکانشان باشند. البته باید این مورد را در نظر داشت که ممکن است برخی از افرادی که صرع دارند بسته به قوانین کشوری که در آن زندگی می کنند، نتوانند بعضی شغل ها را انتحاب کنند. بزرگترین تفاوت آنها با دیگران در این است که باید تحت نظر پزشک فوق تخصص مغز و اعصاب بوده و دارو مصرف کنند.

دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان

کلینیک مغز و اعصاب کودکان دکتر محمدکاظم بخشنده 

کودک اوتیسمی در کنار والدین

علل ژنتیکی ایجاد عقب ماندگی ذهنی در کودکان چیست؟

عوامل مختلفی در ایجاد عقب ماندگی ذهنی شامل عوامل ژنتیک، تکاملی، اکتسابی و یا ترکیبی از این موارد وجود دارد. علل ژنتیکی شامل علل کروموزومی و غیرکروزومی می باشد.
بنا بر نظر پزشکان فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان، شدت عقب ماندگی ذهنی در ارتباط با زمان و مدت صدمه و درجه تماس سیستم عصبی است. هرچه شدت عقب ماندگی ذهنی بیشتر باشد احتمال پیدا کردن علت بیشتر خواهد بود.علل قابل شناخت متعدد هستند و بیشتر از ۲۰۰ مورد ژنتیکی تاکنون ثبت شده است.

کودکی در چمن زار

علل کروموزومی عقب ماندگی ذهنی

اختلالات کروموزوم های اتوزومال غالبا با عقب ماندگی ذهنی همراه می شوند. احتمال این همراهی در عقب ماندگی ذهنی ۴ تا ۳۴ درصد گزارش شده است. سندرم داون از همین قبیل می باشد.

علل غیرکروموزومی عقب ماندگی ذهنی

شامل سندروم های پوستی عصبی، اختلالات مادرزادی متابولیسم و ضایعات ساختمانی مغز است.

سندروم های پوستی عصبی

نوروفیبروماتور و توبروس اسکلروز در پسران و سندروم های پوستی عصبی غیرارثی مثل استورج وبر می تواند با عقب ماندگی ذهنی همراه شوند.

کودک اوتیسمی در کنار والدین

بیماری مادرزادی متابولیسم

خیلی از بیماری های مادرزادی متابولیسمی نیز با عقب ماندگی ذهنی یا صرع همراه هستند، هر چند تعداد کمی از موارد عقب ماندگی ذهنی ناشی از این اختلالات هستند ولی به علت ارثی بودن و گاه تاثیر رژیم غذایی در پیشگیری از عوارض این بیماری ها حایز اهمیت می باشند. در بعضی از انواع اختلالات مادرزادی متابولیسم، تکامل از ابتدا تاخیر دارد و در برخی از افراد پس از یک دوره تکامل طبیعی، پسرفت حاصل می شود.

کمبود سرین ( میکروسفالی مادرزادی، تشنج، عقب ماندگی ذهنی)، کمبود کراتین (عقب ماندگی ذهنی، تاخیر تکلم، هیپوتونی، تشنج، بیش فعالی، اوتیسم)، کمبود گلوکز ترانسپورتر (عقب ماندگی ذهنی، تشنج)، کمبود لکوترین c4 (میکروسفالی، هیپونونی) و آتروفی مخچه و تاخیر تکاملی از انواع نادر و جدیدتر بیماری های متابولیک همراه با عقب ماندگی هستند.

هیپوتیروئیدی و کمبود ید

هیپوتروئیدی مادر می تواند در صورت عدم درمان به موقع منجر به کاهش بهره هوشی کودک شود. کمبود ید به عنوان شایع ترین علت عقب ماندگی ذهنی قابل پیشگیری در برخی نواحی دنیا می باشد. بین کمبود ید و عقب ماندگی ذهنی یک ارتباط ژنتیک وجود دارد.

کودک اوتیسمی در حال بازی

ضایعات ساختمانی مغز

خیلی از ضایعات ساختمانی مغز با عقب ماندگی ذهنی و گاه با سایر ناهنجاری ها همراه می شوند و گاه ارثی هستند. میکروسفالی همراه با عقب ماندگی ذهنی دیده می شود.

سندروم های ژنتیکی غیرکروزومی

تعداد رو به اقزایشی از سندروم های ژنتیکی غیرکروموزومی که با عقب ماندگی ذهنی و ناهنجاری های دیگر اعضای بدن همراه می شوند نیز وجود دارد. برخی از این ناهنجاری ها اختلالات و بیماری های چون میکروسفالی، پیشانی باریک، دررفتگی لگن و خط کف دست می باشد.

دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان

کلینیک مغز و اعصاب کودکان دکتر محمد کاظم بخشنده

خلاقیت در کودکان

خلاقیت در کودکان به چه معناست؟

خلاقیت در کودکان به چه معناست؟

خلاقیت را می توان نوعی روش حل مسئه نامید . در روش خلاقانه کودک به شیوه ای خردمندانه از امکانات خویش استفاده کرده و با کمترین هزینه و بهترین روش به هدف رسیده است . از طریق به کار گیری روش های نو در انجام امور زندگی می توان روشهایی را با خود تمرین کنیم که زمینه ی شکل گیری قدرت خلاقیت را در خود بالا ببریم .

 وسواس در کودکان

توانایی خلاق بودن از مغز شگفت انگیز ما نشأت میگیرد ، اما نه هر مغزی . خلاقیت را تنها میتوان از مغزی برداشت کرد که به اندازه ی کافی آبیاری و رسیدگی شده است . خلاقیت به وجود همزمان دو عامل بستگی دارد : ژنتیک و وجود مادر و پدری که همیشه پاسخگو باشند و مشتاق پرورش و ایجاد انگیزه در کودکشان باشند .

توانایی روبرو شدن با چالش ها به روش های مختلف ، حاصل داشتن هوش خلاق است . زمانیکه کودکان خلاقیت را در خود پرورش میدهند، یاد میگیرند به غرایز و توانایی های منحصر به فرد خود اعتماد کنند . آنها نگرش مثبنی به روند حل مساله پیدا میکنند .  کودکان خلاق در بزرگسالی تبدیل به انسان هایی متکی به نفس و کاردان میشوند . و به همان اندازه از بسیاری از لذات زندگی استفاده میکنند .

خلاقیت در کودکان

آیا می توان خلاقیت در کودکان را افزایش داد؟

با استفاده از رو شهای مختلف می توان خلاقیت را از دوران کودکی برای انجام کارها در کودکان پرورش داد. تا در دوران بزرگسالی با برخورد با مسائل پیچیده , عاجز نبوده و توانایی یافتن بهترین راه حل را داشته باشند . در راه هایی که موجب پرورش خلاقیت می شوند, می توان به مسائلی اشاره کردکه ذهن انسان را به چالش می کشد. در این قبیل مسائل , فرد به لحاظ ذهنی درگیر یافتن بهترین راه حل است تا بتواند از طریق شرایط فعلی  به نتیجه ای رضایت بخش دست یابد. همین امر سبب تبلور خلاقیت و نوآوری در کاربرد ایده های جدید خواهد بود .

خلاقیت در کودکان

از جمله راه هایی که پرورش خلاقیت را موجب می شوند می توان موارد زیر را نام برد :

  • تجربه : هر چه میزان تجربیات در کودک بالا باشد ؛ توانایی ارائه راه حل های مبتکرانه در وی بالاتر خواهد رفت. والدین باید اجازه ی تجربه ی کردن به کودک خود بدهند مگر در موادری که امکان بروز آسیب برای کودک وجود داشته باشد. گل بازی؛ لمس کردن گیاهان ؛ سنگ ها و … همگی موجب می شوند تصورات کودک از محیط پیرامون به واقعیت گره خورده و ایده های نو در ذهن وی شکل بگیرد .
  • بازی های فکری : استفاده از بازی های متناسب با سن کودک ازاهمیت بساز زیاد برخوردار است . بازی هایی که برای سن کودک مناسب نیستند امکان بروز شکست را فراهم می آورند و کودک احساس منفی از انجام بازی خواهد یافت . این امر به عنوان یک مانع بر سر راه انگیزه ی کودک عمل خواهد کرد .
خلاقیت در کودکان
  • تلاش و پشتکار : افارد خلاق لزوما بهره ی هوشی بالایی ندارند . تلاش کردن و آزمون وخطاهای مکرر موجب گردیده است که این افراد از شکست های خود درس گرفته و تجربه اندوخته باشند . به این ترتیب در پی یافتن راه درست برای خود خواهند بود .
  • کنجکاوی : والدین م یتوانند از طریق پاسخ به پرسش های متعدد کودکان بستر خلاقیت را را در وجود فرزند خود پایه ریزی کنند . عدم واکنش منفی به حجمه ی سولات کودک باعث خواهد شد وی از پرسیدن و کسب دانش از مسائل مختلف لذت برده و سعی د ر ایده پردازی های جدید در ذهن خود کند .
  • خیال پردازی : بین خلاقیت و خیال پدارزی در کودکان ارتباط مستقیم وجود دارد . کودکان دردنیای خیالی خود با مجموعه ای ایاده های هیشان سرگرم هستند و با مسائل مختلف درگیر می شوند . پرورش خلاقیت در کودکان خیال پرداز موجب می شود بزرگسالی مبتکر در اجتماع داشته باشیم .
پرورش اعتماد به نفس در کودکان

موانعی که از بروز خلاقیت در کودکان جلوگیر ی می کنند هم باید رفع شوند تا بتوان کودکی خلاق داشت . از جمله این موانع آن اس که والدین به کودک اجازه نمی دهند راه و روشی جدید برای حل مسائل خود پیدا کند . والدین با مداخله در امور کودک و القای راه حل های خود مانع از ایجاد ایده ها نو در ذهن کودک می شوند و این امر نقش مانعی بزرگ بر سر راه شکل گیری قوه ی خلاقیت کودک عمل می کند .

استقلال و ماجراجویی

راههای افزایش خلاقیت در کودکان با کمک مهد کودک ها چیست؟

وجود قوانین بسیار در مهد های کودک و هم چنین محیط های خانوادگی و وضع قوانین ثابت وبدون تغییر هم در شکل گیری خلاقیت مانع ایجاد می کند.کودک از طریق بازی کردن و تفریح می تواند ؛ ذهن خلاق داشته باشد. افزون بر این موضوع تاکید بر مقایسه ی کودک با سایرین هم نتیجه ی منفی در پرورش قوای خلاقیت در کودک خواهد داشت. کودکان باید درک کنند منحصر به فرد هستند که با شاریط و ویژگی های مختلف خود قادرند روش های متنوعی برا ی کسب لذت و سرگرمی خود ابداع کنند. با  این شیوه می توان به آن ها اطمینان داد که در بزرگسالی هم در حل مسائل پیش روی خود موفق خواهند بود .

دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان

کلینیک مغز و اعصاب کودکان دکتر محمدکاظم بخشنده