چگونه تمرکز کودکان را افزایش دهیم
اختلال تمرکز کودکان چقدر شایع است؟
امروزه تمرکز کودکان برای انجام تکالیف مدرسه، فراگیری مهارتهای زندگی، انتخاب شغل آینده، فراگیری زبانهای خارجی و بسیاری از موارد دیگر که در زندگی امروز جزو اولویتهای پیشرفت جوامع امروزی است، بسیار مهم و حیاتی است. یکی از مشکلات شایع در کودکان بالای سه سال، اختلال تمرکز در کودکان یا بیش فعالی است. اغلب والدین، معلمان و مراقبین مهد کودک ها و مراکز بهداشتی با کمی دقت می توانند علایم بیش فعالی کودکان را شناسایی نمایند. بیماری بیش فعالی با کمبود توجه و تمرکز، بی توجهی، ناآرامی، کاهش بازدهی در مدرسه و مشکلات اخلاقی و رفتاری مشخص می شود.
والدین برای نشان دادن علائم اختلال تمرکز فرزندانشان به پزشک اعصاب کودکان از این دسته اصطلاحات و تعاریف استفاده می کنند: آتش بدون دود و نشان است ، از در و دیوار راست بالا می رو د، سر کلاس و در مدرسه حواسش جمع نیست، دائما این طرف و آن طرف می پرد و یک جا بند نمی شود، اینجاست که والدین دیگر نمی دانند چکار کنند تا فرزندشان مثل بچه های خوب توی فیلم ها، یک گوشه آرام برای خودش بازی کند، درس بخواند و در مدرسه شاگرد نمونه باشد.
در گذشته بسیاری از کودکان به دلیل بی توجهی، پرخاشگری، شیطنت و یا بازیگوشی در دوران دبستان از ادامه تحصیل کنار گذاشته می شدند. والدین و آموزگاران نمی دانستند که با مشورت با یک پزشک اعصاب کودکان می توانند به این بچه ها کمک کنند و آنها را به گروه همسالان خود بازگردانند. بیش فعالی یا اختلال تمرکز در کودکان حدود هشت تا ده درصد کودکان را مبتلا می کند. این بیماری در پسران شایعتر از دختران است. ویژگی های اولیه بیش فعالی قبل از ورود به مدرسه شروع می شود.
علت اختلال تمرکز کودکان چیست؟
بسیاری از والدین از مشکلات رفتاری کودکانشان گلایه و شکایت می کنند که در زمینه درس خواندن و انجام تکالیف مدرسه، تمرکز و توجه کافی ندارند. در اغلب موارد مهمترین و بیشترین علت اختلال تمرکز کودکان، مشکلات جسمانی مثل کم کاری تیروئید، پرکاری تیروئید، کم خونی و ضعف سیستم ایمنی بدن است که می تواند میزان تمرکز کودک را افزایش یا کاهش دهد. گاه علت عدم توجه و تمرکز کودکان فضای نامناسب محیط خانواده است. در خانواده هایی که فضای ارتباطی آنها متشنج و همراه با درگیری و دعوای زیاد هستند کودکان کم حواس بستر لازم برای رشد حواس پرتی و عدم توجه و تمرکز را پیدا می کنند .
علائم اختلال تمرکز کودکان چیست؟
عدم توانایی تمرکز در جزییات فعالیت های مدرسه
عدم توانایی ادامه تمرکز برای انجام کامل فعالیت ها
حواس پرتی حین گوش دادن(در ظاهر گوش می دهد ولی در واقع حواسش به گوینده نیست)
گم کردن پی درپی لوازم مدرسه
فراموشی پی در پی امور جاری مدرسه و خانه
تکالیف و کارها را شروع می کند ولی نمی تواند آنها را به پایان برساند
عدم رعایت نظم و زمان در انجام کار
چگونه تمرکز کودکان را افزایش دهیم؟
بازی ها و تمرین های سرگرم کننده برای افزایش تمرکز کودکان انجام دهید
برای افزایش توجه به کلمات و تصاویر از پازل کلمات و بازی های کارت مانند استفاده کنید
بازی مجسمه بازی موجب تقویت ارتباط ذهن و بدن و تمرکز می شود
موسیقی ملایم و نورپردازی مناسب محیطی مناسب برای افزایش تمرکز است
وسایل دیجیتال، تلویزیون و آیپدها عامل حواس پرتی بوده و باید خاموش شوند
هنگام مطالعه مواد مورد نیاز مانند کتاب های درسی، دفتر، خودکار و مداد، مداد رنگی و حتی آب را روی میز و یا نزدیک او بگذارید تا عوامل احتمالی حواس پرتی حذف شوند
تغذیه مناسب مانند غذاهای پر از آهن و پروتئین را افزایش دهید
خوردن هله هوله مانند غذاهای قندی حاوی شیرین کننده های مصنوعی را کاهش دهید
خوردن سبزی ها و میوه جات باعث تقویت قدرت مغز از طریق افزایش آنتی اکسیدان ها می شوند
برنامه مناسب برای خواب و استراحت موجب تقویت حواس و توجه می شود
نقاشی کردن با بهتر کردن قدرت تجسم و افزایش مهارت های حرکتی تمرکز را بهتر می کند
درمانی برای افزایش تمرکز کودکان می شناسید؟
امروزه با استفاده از نوار مغز سه بعدی و دستگاه نوروفیدبک تمرکز کودکان را افزایش می دهند. ابتدا با نوار مغز سه بعدی تشخیص اختلال تمرکزانجام شده، سپس مداخله درمان بر روی امواج مغزی به وسیله دستگاه نوروفیدبک انجام می شود. درمان نوروفیدبک روشی مبتنی بر تقویت امواج مغزی کاهش یافته و تنظیم کاهشی امواج مغزی افزایش یافته است. بررسی ها نشان می دهد نوروفیدبک با کاهش امواج کند تتا و افزایش امواج سریع و پرفرکانس بتا نقش بسیار مفید و بالاتر از ۹۰ درصد درعلائم اختلال تمرکز داشته است.
دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان
کلینیک مغز و اعصاب کودکان دکتر محمدکاظم بخشنده
