کودک من هر روز چند ساعت می تواند با تبلت خود بازی کند؟

شاید این سوال برای شما نیز پیش آمده باشد که کودک دلبندتان چه مدت زمانی را مجاز به استفاده از تبلت یا گوشی هوشمند می باشد؟

در ادامه با کلینیک دکتر محمد کاظم بخشنده همراه باشید . . .

کودکان پیش دبستانی (۴ تا ۷ سال)با تعامل با جهان پیرامون خود یاد می گیرند و کشف می کنند، آنها باید از نظر بدنی فعال باشند ، برای دویدن ، بالا و پایین پریدن و بازی در زمین بازی!

آنها باید زمان لازم برای خلاقیت ، کشف مسائل و استفاده از تخیلات خود از طریق بازی را داشته باشد.  زمان گذراندن با صفحه نمایش (مانند تلویزیون ، رایانه لوحی یا تلفن هوشمند) می تواند به تقویت یادگیری و ترویج بازی خلاقانه هنگام انتخاب برنامه ها ، بازی ها و برنامه های آموزشی کمک کند. اما سپری کردن زمان زیاد با تبلت یا گوشی های هوشمند، ممکن است منجر به مشکلات یادگیری و خواب شود و احتمال چاقی کودک را نیز افزایش می دهد.

به همین دلیل ، آکادمی اطفال آمریکا (AAP) توصیه می کند که مدت زمانی را که کودکان پیش دبستانی در مقابل صفحه نمایش می گذرانند ، محدود کنید.  توصیه خوبی است ! اما در دنیای امروز ، دور نگه داشتن بچه ها از تلویزیون ، تبلت ، رایانه ها ، تلفن های هوشمند و سیستم های بازی که آنها می بینند ، ممکن است بسیار سخت باشد.  به همین دلیل والدین باید محدودیتهای زمانی برای مدت زمانی که فرزندانشان در مقابل صفحه نمایش می گذرانند ، تعیین کنند.

در اینجا با چند سوال بزرگ مواجه هستیم :

درمورد استفاده ازتبلت یا گوشی هوشمند، بیش ازچند ساعت، زمان زیادی محسوب می شود؟!

کودکان پیش دبستانی( ۲ تا ۵ ساله) می توانند روزانه به مدت ۱ ساعت ، برنامه های آموزشی با کیفیت بالا را تماشا کنند.  البته این قاعده یک استثنا دارد و آن هم چت های تصویری با پدربزرگ و مادربزرگ یا سایر دوستان خانوادگی است که سبب تعامل با کیفیت با دیگران می شود و برای سلامت روان نیز مفید است.

• نکته بسیار مهم این است که باید در مورد این قوانین فرزندانتان رابه خوبی متقاعد کنید، یک مثال خوب برای محدودیت ها تعیین کنید و در مورد آن با فرزند خود صحبت کنید.

برای موفقیت در این اهداف و قوانین باید مکمل های موثری بکار گرفت، از جمله چند پیشنهاد مفید را باهم مرور می کنیم :

در زمان نمایش با بچه های کوچک خود همراه باشید و با آنها ارتباط برقرار کنید. این می تواند به معنای انجام یک بازی آموزشی با فرزندتان یا صحبت در مورد چیزی باشد که با هم در یک برنامه تلویزیونی یا ویدئو مناسب سن خود می بینید.

قبل از تهیه بازی برای فرزند خود ، درباره بازی ها و برنامه ها تحقیق کنید. هزاران برنامه و بازی ادعا می کنند که آموزشی هستند ، اما همه آنها آموزشی نیستند! به صورت آنلاین جستجو کنید تا ببینید مربیان و پزشکان کدام را بهترین می دانند ودر صورت امکان ، قبل از اینکه کودک شما با این محتوا آشنا شود شما خودتان آن را امتحان کنید.

زمان بازی زیادی را در روز برای کودک خود برنامه ریزی کنید. زمان بازی برای یادگیری و ایجاد خلاقیت مهم است. کودکان پیش دبستانی باید وقت داشته باشند که هر روز دور از صفحه نمایش بازی کنند. زمان زیادی را برای یادگیری عملی و تعامل با مراقبین و دوستان خود برنامه ریزی کنید. همچنین ، مطمئن شوید که فرزند شما هر روز از نظر جسمی فعال است و خواب زیادی دارد.

هنگام غذا خوردن و حداقل ۱ ساعت قبل از خواب ، صفحه نمایش را خاموش کنید. تلویزیون و سایر وسایل برقی را از اتاق خواب بچه ها دور نگه دارید. مثال خوبی بگذارید. در صورت عدم استفاده از تلویزیون و سایر صفحه ها را خاموش کنید.

منبع :

Reviewed by: Mary L. Gavin, MD , januray 2021 www.kidshealth.org

هیدروسفالی چیست؟

هیدروسفالی به معنی وجود آب در سر است. قسمت اعظم مایع مغزی نخاعی تولید شده و باقی مانده آن از فضای خارج سلولی تراوش می‌گردد. هیدروسفالی را به عنوان عدم تطابق بین تولید و جذب مایع مغزی نخاعی تعریف می‌کنند که موجب تجمع مایع در داخل بطن‌ها و افزایش فشار داخل جمجمه می‌گردد. هیدروسفالی معمولا در اثر صدمه مغزی یا آتروفی مغزی ایجاد می‌گردد. هیدروسفالی به دو دسته ارتباطی و انسدادی تقسیم‌بندی می‌شود. در نوع انسدادی، د. مسیر سیستم بطنی انسداد وجود دارد. در نوع ارتباطی، اتساع هر چهار بطن وجود دارد که اکثرا اختلالی در جذب مایع مغزی نخاعی باعث آن می‌شود. هیدروسفالی می‌تواند مادرزادی باشد که از زمان تولد وجود دارد. اگر در طی زمان یعنی پس از تولد ایجاد شود نوع اکتسابی می‌باشد.

علت ایجاد هیدروسفالی در کودکان

هیدروسفالی در اکثر مواقع به علل مادرزادی رخ می‌دهد. علل غیرمادرزادی شامل خونریزی داخل بطنی، تومور و عفونت‌های مغزی است. خونریزی داخل بطنی اکثرا به دنبال تولد نارس و گاهی به دنبال اختلالات انعقادی خون، اختلالات الکترولیتی وحتی هیپوکسی رخ می‌دهد. خونریزی داخل بطنی به هر علت، به‌خصوص در موارد شدید، می‌تواند باعث بروز هیدروسفالی شود.

علائم بیماری

در نوزادان، هیدروسفالی با افزایش غیرعادی دور سر، برجسته شدن ملاج، باز بودن غیرعادی درزهای جمجمه‌ای و خوب شیر نخوردن دیده می‌شود. در برخی مواقع هیدروسفالی در سونوگرافی های دوران بارداری تشخیص داده می‌شود. در دوران شیرخوارگی علاوه بر علائمی مذکور تاخیر تکاملی، یافته شایعی است. استفراغ و خوب نخوردن غذا هم به‌طور شایع رخ می‌دهد. در کودکان بزرگتر، هیدروسفالی با سردرد، تاری دید، استفراغ و به ندرت تشنج و اختلال هوشیاری خود را نمایان می‌کند.

روش تشخیص بیماری

بنا بر نظر پزشکان فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان، در کودک دچار علائم بارز هیدروسفالی فشار مغزی بالا، تصویربرداری مغز برای تشخیص الزامی است. در شیرخواران با ملاج باز امکان سونوگرافی وجود دارد و همچنین سی تی اسکن و یا ام آر آی مغز قابل انجام است. انتخاب نوع وسیله تشخیصی بر مبنای این است که چه میزان دقت تشخیصی مورد نیاز است، امکانات در دسترس چگونه است و وضعیت عمومی کودک اجازه انجام چه اقدام تشخیصی را خواهد داد. برحسب انتخاب نوع وسیله تشخیصی، اطلاعات به‌دست آمده متفاوت است که می‌تواند شدت، نوع هیدروسفالی، وسعت درگیری سیستم بطنی، علت هیدروسفالی و ناهنجاری‌های همراه مغزی را نشان دهد.

درمان بیماری

درمان دارویی به صورت موقت می‌تواند کمک کند. در برخی موارد که علت هیدروسفالی قابل درمان باشد، با انجام درمان علت بیماری، درمان هیدروسفالی نیز انجام می‌شود.

دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان

کلینیک مغز و اعصاب کودکان دکتر محمدکاظم بخشنده 

اهمیت آموزش مهارت های تربیت حواس

حواس دریچه های ارتباط و شناخت کودکان با جهان خارج است. هر گونه آموزش به کودک باید با استفاده از حواس او آغاز شود. هر قدر حواص نقش خود را به خوبی ایفا کنند، آموزش موفق تر و اثربخش تر خواهد بود. بنابراین براساس نظر روانشناسان کودک و پزشکان فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان، والدین و معلمان باید با استفاده از بازی های آموزشی گوناگون به تقویت حواس به ویژه حواس پنج گانه کودکان خصوصا کودکان کم توان ذهنی بپردازند.

حس شنوایی

به منظور تقویت حس شنوایی کودکان در درک و فهم آنچه که به او گفته می شود، توصیه می گردد تمرینات درک شنیداری، تداعی شنیداری، حافظه شنیداری، تکمیل دستوری و تکمیل شنیداری را به طور متنوع و با برنامه مستمر انجام شود.

درک شنیداری

درک شنیداری عبارت است از توانایی کودک در درک و فهم آنچه که به او گفته می شود. درک شنیداری مهم ترین مرحله فرآیند رشد زبان کودک است. کودک کم توان ذهنی تربیت پذیر اغلب در درک آنچه که به او گفته می شود، مشکل دارد. والدین و معلم می توانند از راه به کارگیری فعالیت های مربوط به آموزش، از نظر رشد چنین درکی به کودک کمک کنند.

تداعی شنیداری

تداعی شنیداری عبارت است از توانایی کودک در ارتباط دادن کلمات گفته شده به طریق معنادار. این توانایی از درک شنیداری پیچیده تر است و در عین حال نقش مهمی را در رشد زبان ایفا می کند. فرآیند تداعی کلمات برای کودک کم توان ذهنی تربیت پذیر بسیار پیچیده است، لیکن می توان با استفاده از تمرینات متعدد در این زمینه به رشد این فرآیند کمک کرد.

حافظه شنیداری

حافظه شنیداری عبارت است از توانایی کودک در به خاطر سپردن، به یاد آوردن و تکرار صحیح چیزی که می شنود. به منظور به کارگیری مجدد صداها که شکل دهنده کلمات می باشند، کودک باید صداها را به خاطر سپارد. فعالیت های مربوط به آموزش یادآوری، بیشترین نقش را در رشد و توسعه مهارت های حافظه شنیداری ایفا می کنند.

تکمیل دستوری

تکمیل دستوری عبارت است از توانایی کودک در به کار بردن خود به خود بخش های گفتار و دستور زبان. از کودک انتظار می رود شکل های دستوری را پیش بینی کند، به طوری که قسمتی از یک عبارت ارائه می شود و او با تکمیل کردن جای خالی، عبارت ناقص را کامل می نماید. کودک کم توان ذهنی تربیت پذیر در این زمینه، به ویژه در زمینه کاربرد ضمایر، اسامی جمع و حروف اضافه کاملا دچار اشکال است.

تکمیل شنیداری

تکمیل شنیداری عبارت است از توانایی کودک در پیش بینی کردن بخش آخر یک کلمه براسا شنیدن همان کلمه در گذشته. فعالیت های آموزشی تکمیل شنیداری برای حفظ و تقویت رفتار شنیداری به کار می روند و برای کودکان کم توان ذهنی تربیت پذیر باید به عنوان بازی های سرگرم کننده به کار برود.

دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان
کلینیک مغزو اعصاب کودکان دکتر محمدکاظم بخشنده 

اشکال و دسته دارویی

ریتالین، نام تجاری داروی متیل فنیدات است که برای درمان اختلال بیش فعالی، افسردگی، نشانه‌های نارکولپسی تجویز می‌شود. ریتالین حاوی ماده متیل فنیدات هیدروکلراید بوده و محرک سیستم عصبی مرکزی می باشد. پزشکان فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان این دارو را برای بیماران خود به عنوان بخشی از برنامه درمانی آنها تجویز می نمایند. همچنین جهت درمان نارکولپسی که یک اختلال حمله خواب می باشد، مورد تجویز قرار می گیرد. ریتالین به صورت قرص ۱۰ میلی گرم عرضه می گردد.

مقدار و نحوه مصرف دارو

پزشک براساس نیاز بیمار و بازخورد درمانی دارو، دوز مناسب را پیشنهاد می کند. در کودکان معمولا درمان با دوز پایین آغاز و در صورت نیاز به تدیرج افزایش می یابد که بیشترین دوز توصیه شده روزانه ۶۰ میلی گرم می باشد. در بزرگسالان معمولا دوز روزانه ۲۰ تا ۳۰ میلی گرم می باشد. بهتر است این دارو معمولا هنگام صبحانه یا ناهار مورد مصرف قرار گیرد.

نحوه عملکرد دارو

ریتالین، با بهبود بخشیدن فعالیت های قسمت های خاصی از مغز که فعالیت ناکافی دارند، اثر خود را اعمال می کند. همچنین توجه و تمرکز را بهبود بخشیده و رفتار تکانشی در بیمار را کاهش می دهد. این دارو در بیماران مبتلا به نارکولپسی، خواب آلودگی روزانه را کاهش می دهد.

راهنمایی های عمومی

در صورت وجود آلرژی بیمار به متیل فنیدات یا سایر افزودنی های ریتالین باید حتما با پزشک معالج مشورت صورت گیرد.
در صورت ابتلای بیمار به مشکلات و نارسایی های قلبی، تیروئیدی، فشار خون بالا یا انسداد رگ ها باید حتما مراتب را به پزشک معالج اطلاع داد.
در صورت مصرف داروهای ضدافسردگی باید با پزشک معالج مشورت شود.
در صورت داشتن مشکلاتی چون سندروم توره، اضطراب و هیجان باید حتما به پزشک معالج بیماراطلاع رسانی شود.
در صورتی که فرد مصرف کننده دارو دچار فشار داخلی چشم و یا تومور غده کلیوی می باشد با حتما پزشک معالج وی را در جریان قرار داد.
در حین مصرف دارو توسط بیمار، در صورت مشاهده علائمی چون بی قراری، لرزش و انقباضات ناگهانی عضلانی، درجه حرارت بالای غیرطبیعی، تهوع و استفراغ، پرخاشگری و ایجاد تیک حرکتی باید حتما با پزشک معالج مشورت گردد.
در صورتی که بیمار مصرف کننده دارو، سابقه غش، اختلالات روانی حاد، توهم، رفتار تهاجمی و افکار خودکشی دارد باید حتما به پزشک معالج اطلاع رسانی شود.
در صورتی که بیمار در حین مصرف دارو، داروهایی از قبیل ضد تشنج و تب، موثر بر سطح سرتونین و دوپامین، ضد انعقادی خون و ضد افسردگی استفاده می کند،
باید پزشک معالج وی از آن مطلع شود.
چنانچه بیماری نیاز به عمل جراحی با بیهوشی داشته باشد، با نظر پزشک در روز جراحی باید از مصرف این دارو خودداری شود.

دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان 

کلینیک مغز و اعصاب کودکان دکتر محمدکاظم بخشنده 

اشکال و دسته دارویی

ریسپریدون، معمولا برای درمان و کاهش تحریک پذیری مفرط کودکان دارای اختلال اوتیسم و بیش فعالی توسط پزشک فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان مورد تجویز قرار می گیرد. این دارو در کاهش علایم آزاردهنده کودکان دارای اوتیسم ، بیش فعالی و حتی اختلال اضطراب، پرخاشگری و وسواس مؤثر است. از طرفی هم اثر خواب آوری کمتری نسبت به دیگر داروهای مشابه دارد.
ریسپریدون به شک قرص، مایع حل شونده خوراکی و ویال تزریقی وجود دارد. قرص ریسپریدون با دوزهای ۱، ۲، ۳ و ۴ میلی گرم عرضه می گردد.

راهنمایی های عمومی

در صورتی که بیمار، دارای تومور مغزی، بیماری صرع، بیماری های قلبی و عروقی و کاهش حجم خون می باشد باید حتما به سرعت پزشک معالج را مطلع نمود.
در صورتی که بیمار مصرف کننده این دارو به آن حساسیت دارد، باید سریعا با پزشک معالج وی مشورت گردد.
در صورتی که بیمار مصرف کننده دارو، دچار نارسایی کبدی و کلیوی می باشد باید مصرف دارو تحت نظر پزشک و با احتیاط کامل انجام شود.
در صورتی که بیمار سابقه بیماری های قلبی و عروقی، سکته مغزی، تشنج، فشار خون بالا و دیابت دارد حتما باید با پزشک معالج مشورت انجام گیرد.
در صورتی که بیمار مصرف کننده دارو دچار بیماری پارکینسون می باشد باید حتما پزشک معالج وی در جریان قرار گیرد.

عوارض جانبی

ریسپریدون تقریبا دارویی کم خطر است اگر چه مانند تمامی داروها، دارای عوارض جانبی معمولا کم خطر و غیر کشنده می باشد.
عوارض شایع تر این دارو، کهیر، مشکلات تنفسی، گرفتگی عضلات و ایجاد تورم در صورت، لب ها، زبان و گلو می باشد. از دیگر عوارض این دارو می توان به بی قراری، اضطراب، تغییر در بینایی، گیجی، بی خوابی، تغییر خلق، حالت تهاجمی، تکرر ادرار، اشکال در تمرکز اشاره کرد.

تداخلات دارویی

مصرف همزمان این دارو با داروهای کاهش دهنده فعالیت سیستم اعصاب مرکزی، داروهای پایین آورنده فشار خون، داروهایی چون لوودوپا، پرگولید، کاربامازپین، فنوباربیتال، فلوکستین و کلوزاپین می تواند باعث ایجاد مشکلاتی در بیمار شود. بنابراین بیمار در صورتی که از داروهایی ذکر شده استفاده می کند زمان تجویز ریسپریدون توسط پزشک، باید وی را مطلع سازد.

مسمومیت دارویی

در صورت مصرف بیش از اندازه دارو، علائمی چون خواب آلودگی، افزایش میزان ضربان قلب، احساس سبکی در سر، ضعف و بی‌قراری در عضلات حرکتی چشم‌ها، آرواره، گردن و دهان بیمار قابل مشاهده خواهد بود که به صورت باید وی را نزد پزشک و یا به اورژانس منتقل کرد

دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان

کلینیک مغز و اعصاب کودکان دکتر بخشنده