نوشته‌ها

رسپریدون

روش های درمان دارویی بیش فعالی

انواع بیش فعالی را خوب می شناسید؟

گاه فرزندان ما دچار نقص تمرکز و توجه یا پر تحرکی و رفتارهای بی فکر و تکانشی می شوند. اگر  علائم گفته شده در یک دوره شش ماهه تداوم داشته باشد به این بیماری بیش فعالی یا ADHD می گوییم. اختلال نقص تمرکز و بیش فعالی خود بر سه نوع است. نوع اول این بیماری همان بیش فعالی یا Hyperactive Disorder می باشد. در این نوع بیماری بیش فعالی کودک پرتحرک است ولی از نظر توجه و تمرکز مشکلی ندارد. دومین نوع از اختلال تمرکز ، توجه و بیش فعالی، اختلال کم توجهی یا (ADD Attention Deficit Disorder)  است. در این نوع از  بیمار فعالیت بالا و پرتحرکی نداشته ولی توجه و تمرکز ندارند. نوع سوم از بیش فعالی هم وجود دارد که همان اصطلاح متداول بیش فعالی یعنی ADHD بوده که ترکیبی از دو نوع قبلی است.

علائم بیش فعالی در کودکان

علائم عمده نوع اول بیش فعالی یا Hyperactive Disorder عبارت است از:

اغلب با دستان خود بازی کرده و آنها را حرکت می دهند و دست
و پای بی قرار دارند

روی صندلی نمی توانند برای مدت طولانی بنشینند و مداوم محل
خود را ترک می کنند

همیشه در حال حرکت و جنب و جوش هستند که بیشتر به علت
سرگردانی است

بسیار پر انرژی بوده و از دیوار راست بالا می روند

نمی توانند ساکت و بی سر و صدا باشند و مداوم از خود صدا در
می آورند

این بیماران ذهنی پرکار دارند که با زیاد و بیش از حد حرف
زدن تظاهر می یابد

اصلاً قادر به انتظار نیستند و قبل از پایان یک سوال پاسخ
می دهند

در انجام کارها بدون توجه به عاقبت کارها فعالیت می کنند

فرد بیش فعال تخریب گر بوده، از تخریب در زندگی لذت می برند

پرورش اعتماد به نفس در کودکان

علائم عمده نوع دوم بیش فعالی، اختلال کم توجهی یا ADD عبارت است از:

نمی توانند حتی به مدت پنج دقیقه در یک موضوع تمرکز کنند

مرتب و مکرر از روی بی دقتی دچار اشتباه می شوند

حین صحبت کردن با دیگران تظاهر به گوش کردن نموده و واقعاً
گوش نمی دهند

اغلب مداوم لوازم و وسایل خود را گم می کنند

بسیار فراموش می کنند زبرا ذهن متمرکز ندارند

نمی توانند برنامه ریزی کنند

نمی توانند از دستورات داده شده پیروی کنند

علائم بیش فعالی در کودکان

درمان دارویی بیش فعالی لازم است؟

بر اساس تحقیقات متعددی که درباره علت بیماری بیش فعالی در کودکان انجام شده است، قسمتی از مغز کودک مبتلا به بیش فعالی در مقایسه با کودکان طبیعی نرمال دچار نواقصی است. نقص مغزی این بیماران در عملکرد سیناپس های نورون های مغزی در مناطقی از مغز است که مرکز تمرکز و کنترل رفتار است. اختلال در نوروترانسمیتر دوپامین در این بخش از مغز عامل علائم بیش فعالی و نقص توجه می باشد. به علت این اشکال ساختاری درمان دارویی بیش فعالی با داروهای محرک سیستم اعصاب مرکزی ضروری است.

علائم بیش فعالی در کودکان

مهمترین درمان دارویی بیش فعالی چیست؟

اصلی ترین درمان دارویی بیش فعالی استفاده از داروهای محرک است. داروهای محرک با افزایش و ایجاد تعادل در پیامرسان های شیمیایی داخل مغزی عمل می کنند. شایعترین داروهای محرک که امروزه در کشور عزیزمان ایران تجویز می شود شامل ریتالین، کنسرتا، آمفتامینو دکستروآمفتامین می باشد. اثر این انواع از داروهای محرک اغلب کوتاه و در حد چند ساعت می باشد. بررسی ها نشان می دهد که این داروها در بهبود علائم بیش فعالی کودکان اثر چشمگیری داشته است. داروهای محرک دیگری نیز موجودند که اثر طولانی تری دارند. از جمله داروهای محرک با اثر درازمدت تر شامل آتوموکستین و بعضی از انواع داروهای ضد افسردگی می باشد.

علائم بیش فعالی در کودکان

آیا درمان دارویی بیش فعالی عوارض هم دارد؟

در اکثر موارد وقتی والدین کودک خود که مبتلا به بیماری بیش فعالی است را به نزد فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان می آورند، ابتدا نوار مغز سه بعدی یا QEEG انجام گرفته و تشخیص بیش فعالی کودکان قطعی می شود. سپس حین تجویز دارو والدین از عوارض درمان دارویی بیش فعالی می ترسند. بیشتر والدین از وابستگی و اعتیاد کودک به داروهای محرک مغزی درمان دارویی بیش فعالی هراس دارند. واقعیت این است که داروهای محرک مغزی اعتیادآور نمی باشند و والدین حتماً باید دوز تجویز شده پزشک فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان را به دقت رعایت نموده و از تغییر دوز و یا قطع دارو به صورت خودسرانه خودداری نمایند. تنها عارضه داروهای محرک مانند ریتالین ناراحتی معده، کاهش وزن، سردرد و اختلال اشتها است که در بیشتر موارد با گذشت مدت زمان اندک این عوارض از بین می رود.

دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغزو اعصاب کودکان 

کلینیک مغز و اعصاب کودکان دکتر محمدکاظم بخشنده 

داروی بیش فعالی

داروی بیش فعالی، آتوموکستین هیدروکلراید

اشکال و دسته دارویی

آتوموکستین هیدروکلراید با نام تجاری استراترا، برای درمان بیش فعالی در کودکان و بزرگسالان تجویز می‌شود که نوع ایرانی آن اخیرا با نام های تجاری استراموکس، استراکسین، استراتین در بازار موجود است. این دارو به صورت کپسول ۱۰، ۱۸، ۲۵، ۴۰ و ۶۰ میلی گرم عرضه می گردد.
مصرف این دارو بیشتر برای سنین بالای شش سال توصیه شده و از طریق دهان جذب می گردد.

داروی بیش فعالی

مقدار و نحوه مصرف

در کودکان دارای بیش فعالی با وزن کمتر از ۷۰ کیلوگرم دوز اولیه دارو توسط پزشک فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان، ۰/۵ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن در روز تجویز می شود که بعد از حداقل سه روز تا ۱/۲ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم قابل افزایش می باشد. دوز این دارومی تواند به صورت یک بار در روز، صبح یا به صورت دوزهای منقسم تجویزشود.
در بزرگسالان و نوجوانان دارای بیش فعالی با وزن بیشتر از ۷۰ کیلوگرم، دوز اولیه ۴۰ میلی گرم در روز است که بعد از حداقل سه روز قابل افزایش تا ۸۰ میلی گرم در روز می باشد و می تواند به صورت یک جا هنگام صبح یا به صورت دوره های منقسم تجویز شود. حداکثر دوز توصیه شده ۱۰۰ میلی گرم است که طی حداکثر دو تا چهار هفته قابل تجویز می باشد.
در بیماران دچار نارسایی کبد کاهش دوز توصیه شده این دارو ضروری است.

داروی بیش فعالی

راهنمایی های عمومی

در صورت حساسیت بیمار به دارو یا هر یک از اجزای تشکیل دهنده آن نباید مصرف شود.
در بیماران با نقص عملکرد کبد و کلیه نباید تجویز گردد.
در طول دوره درمان باید فشار خون، تحریک پذیری، میل به خودکشی افراد مورد توجه قرار گیرد.
در سابقه بیماری های عروق قلبی یا عروق مغزی، نارسایی کبدی، بیماران مبتلا به گلوکوم یا در معرض خطر گلوکوم با زاویه بسته و همچنین افراد دارای فشار خون بالا با احتیاط مصرف شود.
این دارو ممکن در بیمار باعث سرگیجه شود. بنابراین تا زمانی که عوارض دارو مشخص شود، رانندگی و کار با وسایلی که نیاز به هوشیاری کامل دارند با احتیاط صورت گیرد.
حین مصرف این دارو باید قد و وزن بیمار خصوصا در مورد کودکان، به دقت تحت نظر بوده و در صورت کندی روند رشد قد و یا کاهش وزن شدید بیمار، خصوصا در مصرف دراز مدت دارو، کاهش دوز و یا حتی قطع مصرف دارو مدنظر قرار گیرد. البته این عارضه محدود به ۹ تا ۱۲ ماه اول درمان بوده و پس از آن بسیار نادر خواهد بود.

تغذیه کناسب کودک بیش فعال

مسمومیت

در مصرف بیش از اندازه دارو، شستشوی معده، استفاده از ذغال فعال و سایر اقدامات حمایتی توصیه شده است.

تداخلات دارویی

این دارو نباید به همراه مهارکننده های مونوآمین اکسیدان مصرف شود و لازم است حداقل ۱۴ روز بین تجویز دو دارو فاصله باشد.
از مصرف همزمان این دارو با داروهایی نظیر فلوکستین، پاروکستین و کینیدین باید خودداری شود.
مصرف همزمان این دارو با سالبوتامول و میدازولام توصیه نمی شود.

بیش فعالی

عوارض جانبی

مهم ترین عوارض جانبی گزارش شده از این دارو عبارتند از سوهاضمه، یبوست، بی اشتهایی، سرگیجه، خستگی، خشکی دهان، سرفه، احتباس، ادرار یا مشکل در رفع ادرار ، کاهش میل جنسی و بثورات جلدی پوستی.

دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان

کلینک مغز و اعصاب کودکان دکتر محمدکاظم بخشنده