EEG و والدین نگران!

 

آیا ثبت نوار مغزی برای کودک من ضروری است؟

اصلا EEG چیست؟!

آیا با ثبت نوار مغز از کودک من، برای او مشکلی پیش می آید؟

آیا EEG باعث سهولت در تشخیص خواهد شد؟

این سوالات همگی پرسش های والدین نگران از وضعیت کودک خود ، می باشد که ممکن است سوال بسیاری از شما عزیزان باشد

در ادامه با کلینیک دکتر محمد کاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان همراه باشید . . .

 

الکتروانسفالوگرام (EEG) آزمایشی است که برای یافتن مشکلات مربوط به فعالیت الکتریکی مغز استفاده می شود.

EEG الگوهای موج مغزی در کودک شما را ردیابی و ثبت می کند. دیسک های فلزی کوچک با سیم های نازک (الکترود) روی پوست سر قرار می گیرند و سپس سیگنال هایی را برای ثبت نتایج به رایانه ارسال می کنند. فعالیت الکتریکی طبیعی در مغز الگویی قابل تشخیص می سازد. از طریق EEG ، پزشک می تواند به دنبال الگوهای غیرطبیعی باشد که نشان دهنده تشنج و سایر مشکلات در کودک است.

اصلا چرا باید از کودک من نوار مغزی گرفته شود ؟!

اکثر EEG ها برای تشخیص و نظارت بر اختلالات تشنجی، صرع، فلج مغزی، اختلالات تکلم و تشخیص پیش فعالی انجام می شوند. ثبت نوار مغزی همچنین می تواند علل مشکلات دیگر مانند اختلالات خواب و تغییر رفتار را شناسایی کند. آنها گاهی برای ارزیابی فعالیت مغز پس از آسیب شدید سر یا قبل از پیوند قلب یا پیوند کبد استفاده می شوند.

پزشک می خواهد از کودک من ثبتEEG بگیرد! چکارکنم؟!

اگر فرزند شما EEG دارد ، موهای کودک شما باید تمیز و عاری از روغن ، اسپری و نرم کننده باشد تا الکترودها به راحتی به پوست کف سر بچسبد.

حتما از قبل با پزشک خود تماس بگیرید چرا که پزشک شما ممکن است به کودک توصیه کند که مصرف برخی از داروها را قبل از آزمایش متوقف کند. اغلب توصیه می شود که کودکان تا ۸ ساعت قبل از آزمایش کافئین مصرف نکنند. اگر لازم است که کودک شما در حین EEG بخوابد ، پزشک راه هایی را برای کمک به سهولت انجام این کار پیشنهاد می کند.

 

انجام ثبت نوار مغزی چطور خواهد بود؟

EEG در کلینیک دکتر بخشنده صورت می گیرد؛ بدین منظور از کودک خواسته می شود که روی تخت دراز بکشد یا روی صندلی بنشیند. تکنسین EEG ، الکترودها را با استفاده از خمیر چسبنده به نقاط مختلف روی پوست سر متصل می کند چنانچه کودک شما شرایط همکاری را داشته باشد، یعنی توانایی نشستن برو صندلی ،در نتیجه اینکار بوسیله کلاهی که به الکترودهای ثبت مغزی متصل است صورت می گیرد که بسیار سهل و قابل تحمل برای کودکان می باشد، هر الکترود به تقویت کننده و دستگاه ضبط EEG متصل است.

سیگنال های الکتریکی از مغز به خطوط موج دار روی صفحه کامپیوتر تبدیل می شوند. از کودک خواسته می شود که بی حرکت بنشیند زیرا حرکت می تواند نتایج را تغییر دهد.باید به این نکته توجه کرد که کودکانی که قادر به انجام این وضعیت نیستند باید در خواب از آنان ثبت مغزی صورت بگیرد.

اگر کودک شما هشیار باشد ، تکنسین از او می خواهد به یک نور سوسو زدن روشن نگاه کند یا به طریقی تند نفس بکشد.

بیشتر EEG ها حدود کمتر از نیم ساعت طول می کشد. اگر کودک شما در طول آن نیاز به خواب دارد ، آزمایش بیشتر طول می کشد.

آیا این فرآیند برای کودک من سخت و دشوار و یا درد آور خواهد بود؟

ثبت نوار مغزی به هیچ عنوان موضوع ناراحت کننده ایی نیست و بیماران هیچ گونه ضربه ای روی پوست سر یا جاهای دیگر احساس نمی کنند. با این حال بدلیل اینکه کودکان از این مسائل بی اطلاع هستند ممکن است، چسباندن الکترودها به پوست سر برای کودکان کمی استرس زا باشد و یا هنگامی که از آنها خواسته می شود بی حرکت بمانند، دچار استرس شوند. برای جلوگیری از این مشکلات ، والدین باید این موضوعات را از قبل با کودک خود درمیان گذاشته و آنها را آرام نمایند.

آیا واقعا ثبت EEG خطری برای کودک ندارد؟!

این نگرانی والدین کاملا بی مورد است ! با اطمینان می تواند گفت ثبت نوار مغزی بسیار ایمن است.

نکته آخر برای والدین بسیار آموزنده و کاربردی است :

شما می توانید با توضیح این موضوع که هیچ موردی برای نگرانی و استرس کودک شما وجود نخواهد داشت او را برای تست نوار مغزی آماده کنید، می توانید اتاق و وسایلی را که مورد استفاده قرار می گیرد را توصیف کنید و به فرزند خود این اطمینان را بدهید که در داخل اتاق برای پشتیبانی او هستید. برای بچه های بزرگتر ، اهمیت سکوت در حین انجام EEG را توضیح دهید تا دیگر نیازی به تکرار  EEG نباشد!

 

شکل و دسته دارویی

داروی گاباپنتین در سال ۱۹۹۴ به وسیله اداره دارو و غذای آمریکا (FDA) برای درمان صرع پارشیال تأیید شد. هم‌اکنون برخی از پزشکان از این دارو برای پیش‌گیری از سردرد میگرنی، درمان نیستاگاموس و نیز کاهش دردهای نوروپاتیک (عصبی) استفاده می‌کنند. برخی معتقدند که در اختلالات دو قطبی نیز می‌توان از این دارو استفاده کرد؛ اگر چه در این مورد هنوز اتفاق نظر وجود ندارد. این دارو به شکل کپسول ۱۰۰ و ۳۰۰ میلی گرم تولید می شود.

مقدار و نحوه مصرف

این دارو معمولا برای اثر ضد صرعی در کودکان توسط پزشکان فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان تجویز می شود. در کودکان ۱ الی ۳ سال معمولا دوز اولیه در محدوده ۱۰ الی ۱۵ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بیمار در روز می باشد که به صورت سه دوز تقسیم می گردد. دوز موثر پس از یک دوره تقریبا سه روزه تعیین می شود.
در کودکان ۳ و ۴ سال دوز موثر ۴۰ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز می باشد که در سه دوز تقسیم بندی می شود.
در کودکان ۵ سال و بالاتر دوز موثر ۲۵ الی ۳۵ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن می باشد که در سه دوره تقسیم می گردد.
در بزرگسالان دوز اولیه دارو ۳۰۰ میلی گرم ۳ بار در روزمی باشد که بر اساس میران پاسخ دهی بیمار نسبت به دارو افزایش می یابد.

راهنمایی های عمومی

در صورتی که بیمار داروهای ضد اسید معده مصرف می کند باید حتما با پزشک مشورت شود.
در صورت داشتن مشکل اختلال کلیوی حتما به پزشک معالج باید اطلاع رسانی شود.
اگر در برنامه درمانی روزانه، مصرف سه نوبت تجویز شده است، نباید فاصله بین نوبت ها بیش از ۱۲ ساعت باشد.
مصرف این دارو ممکن است باعث ایجاد تاری دید و دوبینی و دپرسیون مغزی شود. به همین علت زمان مصرف این دارو، از رانندگی و کار با وسایلی که نیاز به هوشیاری دارند باید پرهیز شود.

عوارض جانبی

هر دارو به موازات اثرات درمانی مطلوب، ممکن است باعث بروز برخی عوارض ناخواسته گردد.

دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان و فلوشیپ نوروماسکولار از ژاپن

کلینیک مغز و اعصاب کودکان دکتر محمدکاظم بخشنده

شب ادراری در کودکان به چه شکل است ؟

شب ادراری یعنی بی‌اختیاری در
کنترل ادرار در کودکان که اصطلاحا به آن انوروزیس شبانه در طول دوران خواب می
گویند . ادرارکردن در کودکان به‌طور غیرارادی اتفاق می افتد می‌گیرد و به همین علت
شب ادراری کودکان محسوب می‌شود . اکثر کودکان با رسیدن به
سن ۴ الی ۵ سالگی به میزانی از توانایی در کنترل کردن مثانه
خود خواهند رسید اما باید اشاره کرد که زمان رسیدن به کنترل کامل ادرار توسط کودک
با کودکی دیگر متفاوت است . مشاهده شده بسیاری از والدین خیلی زودتر از زمان مطلوب و مقرر
علمی از فرزند خود انتظار دارند که شب ادراری نداشته باشد که این طرز تفکری اشتباه
می باشد.

علل اصلی در شب ادراری کودکان

طبق
نظر پژوهشگران و محققین این احتمال وجود داشته که شب ادراری حاصلی از بیماری‌های نهان
شده در بدن کودک می باشد . با این وجود بسیاری از کودکان حتی بدون هیچ‌گونه بیماری
خاصی دچار شب ادراری هستند و این نظریه را به کل رد می کنند . درواقع باید گفت فقط
در میزان آماری کمی از کودکان علل اصلی شب ادراری شناسایی شده است و در کل علل
ناشناخته ای با خود به همراه دارد . با این وجود نمی‌توانیم به صورت قطعی تشخیص دهیم
که شب ادراری در کودک به صورت ناخودآگاه است یا آگاهانه ؟ .

انواع شب ادراری در کودکان

دو نوع اصلی در شب ادراری وجود دارد : شب ادراری اولیه ، شب
ادراری ثانویه :

در بی‌اختیاری ادراری اولیه ، از سال‌های اولیه کودکی فرد بدون توقف و به صورت دائمی
دچار این مشکل می باشد ، دائما رختخواب خیس دارد و شب ادراری در بیشتر شب ها با او
همراه خواهد بود . اما بی‌اختیاری ادراری ثانویه زمانی شروع به کار می کند که کودک
حداقل شش ماه مشکل بی‌اختیاری را تجربه نکرده است و پس از مدت زمانی مجددا اوضاع قبل
که شب ادراری داشت تکرار می‌شود . به‌طور کلی طبق مشاهدات بالینی ، شب ادراری
اولیه به دلیل ضعف و نابالغ ‌بودن سیستم عصبی کودک می باشد .

عوامل اصلی شب ادراری ثانویه

*
عفونت مجاری ادراری : ناراحتی و نگرانی و
التهاب مثانه می‌تواند باعث ایجاد درد در قسمت تحتانی شکم یا سوزش ادرار شود دفع ادرار ، افزایش بسامد دفع ادرار نیز از سایر نتایج این
مشکل است .

*
اختلالات ساختاری یا تشریحی :  اگر
کودکی دارای ناهنجاری و مشکلات در عملکرد بعضی از اندام‌های بدن خود مثل ماهیچه‌ها
یا اعصابی که با دستگاه دفع ادرار در ارتباط هستند ، می‌توانند منجر به بی‌اختیاری
ادراری یا همان شب ادراری در فرد شوند .

*
مشکلات سیستم عصبی : اگر سیستم عصبی کودک دچار اختلال و مشکل یا جراحت و بیماری‌هایی
که عملکرد آن را با مشکل روبرو می کند دچار شوند ، این سیستم نیز قادر به کنترل
ادرار در مثانه نخواهد بود و همین امر موجب می شود که بی اختیاری ادرار در فرد
بوجود آید .

* شرایط و محیط اضطراب زا : محیط
زندگی پر از استرسی که کودک در آن زندگی می کند می تواند میزان
شب ادراری در کودک را افزایش دهند ، شرایطی مثل : درگیری و دعواهای والدین ، نقل
مکان منزل به منطقه یا شهری دیگر ، تولد نوزاد جدید در خانواده ، عواملی هستند که
موجب شروع یا تشدید میزان شب ادراری کودکان می‌شوند . لازم به ذکر است که کودکانی
که سابقه آزار و اذیت جنسی شده اند  در
بعضی موارد خاص دچار شب ادراری در آنها دیده شده است .

*
نتیجه گیری کلی که باید به آن اشاره کرد این است که باید بدانیم شب ادراری معمولا
در خانواده‌ها به صورت ارثی می باشد . طبق آمار و ارقام نشان داده شدهکه والدین
بسیاری از کودکانی که شب ادراری دارند ، خودشان نیز در کودکی این مشکل را داشته
اند در اغلب موارد کودکانی که دچار این مشکل هستند دقیقا در همان سنی که شب ادراری
پدر و مادرشان متوقف شده بوده ، شب ادراری آنها نیز خاتمه می یابد.

درمان پزشکی شب ادراری کودکان

زمان
مراجعه به پزشک متخصص برای درمان شب ادراری بستگی به میزان اثرگذاری شب ادراری بر
کودک و طرز نگاه و دیدگاه والدین متغیر است . اگر کودک شما نشانه های خاصی را از
خود نشان نمی‌دهد و فقط و فقط در طول شب شب ادراری دارد ، تاکیدی بر مراجعه به
پزشک متخصص نخواهیم داشت ، اما اگر این مشکل طی چندین روز به صورت دائمی در کودک
مشاهده می شود لازم است با متخصص مغز و اعصاب کودکان مشورت داشته باشید تا
راهکارهای درمانی را برای شما بیان کنند . سن ۵ تا ۷
سالگی ، بهترین زمان ممکن برای شروع درمان شب ادراری کودکان می باشد .

درمانهای شب ادراری

* مراجعه به پزشک متخصص ارولوژی یا اطفال به منظور انجام معاینات بالینی جسمانی و انجام آزمایش های تخصصی پزشکی ( انگل ، مجاری ادراری و کلیه ، بررسی اسفنکترها ، بررسی ساختار مثانه ، میزان اوره و…)

* مراجعه به متخصص مغز و اعصاب کودکان جهت بررسی عملکرد ساختار توسط نوار مغز .

* استفاده از تشکهای مخصوص هشداردهنده به این خاطر که کودک هنگام خواب با زنگ و صدایی بیدار شده و تخلیه ادرار را انجام دهد .

* خوراندن مایعات متنوع و زیاد مثل آب ، چای و دمنوشها ، آب میوه های طبیعی ، دوغ و… به کودک طی روز به منظور افزایش میزان حجم مثانه .

* فاصله زمانی میان مراحل ادرار کردن : نباید با فاصله زمانی کوتاهی بعد از نوشیدن مایعات سریعا ادرار کند بلکه لازم است این زمان به مرور و آرام آرام افزایش پیدا کند تا با این کار میزان حجم مثانه کودک را بیشتر از قبل کنیم .

* رژیم غذایی خاص : مواد تحریک کننده مثل ادویه جات ، دارچین ، خرما ، فلفل ، سرکه ، نوشیدنی های کافئینی و گازدار ، افزودنی های رنگدار خوراکی نباید به میزان زیادی وارد بدن این گونه از کودکان گردد زیرا همه این دسته موارد یاد شده میزان تحریک پذیری مثانه را افزایش داده و تعداد دفعات شب ادراری در کودک را بیشتر از قبل خواهند کرد .

دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان

کلینیک مغزو اعصاب کودکان دکتر محمدکاظم بخشنده 

سندروم گیلن باره

سندرم گیلن باره که با نام پلی نوروپاتی دمیلینیزان التهابی نیز شناخته می شود، یک بیماری خودایمنی است که با دمیلینه شدن اعصاب مشخص شده و باعث ضعف عضلانی می شود. این بیماری ممکن است در هر سنی اتفاق بیفتد، با این حال حدود یک سوم موارد در قبل از ۳ سالگی ایجاد می شود. نشانه های بیماری پیشرونده هستند و در عرض چند روز تا چند هفته وخیم می شوند.

علائم بیماری گیلن باره

درد (به خصوص در پشت و اندام های تحتانی) که نشانه ای مهم است و معمولا در کودکان از نظر دور می ماند.
ضعف قرینه عضلات (هر دو طرف بدن) یا از دست رفتن عملکرد (فلج).
آرفلکسی (از دست درفتن رفلکس های نورولوژیک یا رفلکس های کششی عضلات).
فلج بالارونده (از دست رفتن عملکرد عضله که در اندام های تحتانی شروع شده و به اندام های فوقانی گسترش می یابد).
آتاکسی (از دست رفتن هماهنگی حرکات).

درمان بیماری گیلن باره

به محض تشخیص بیماری توسط پزشک فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان، کودک بیمار در بیمارستان بستری شده و درمان درد و سایر درمان های بالینی، دارویی و حمایتی آغاز می شود.
پس از درمان، موارد ذیل جهت پیشگیری از عوارض آغاز می شوند.
فیزیوتراپی و کاردرمانی: ورزش عضلات و مفاصل برای حفظ قابلیبت تحرک، اطمینان از وضعیت صحیح بدن و حمایت تنفسی و اداره کردن درد بیمار.
اداره کردن تغذیه: برقراری دریافت مناسب کالری برای جلوگیری از کاتابولیسم سریع عضلانی.
ادامه تحصیل: برقراری تحصیل در منزل، به خصوص در مورد کودکانی که برای مدت طولانی بستری هستند، ادامه تحصیل یک مداخله مهم محسوب می شود.

سکته

سکته، زمانی اتفاق می افتد که یک انسداد یا پارگی ناگهانی در شریانها یا وریدهای مغزی به وقوع پیوسته و سبب آسیب به سیستم عصبی مرکزی می شود. سکته در کودکان و شیرخواران نادر است؛ تشخیص اغلب به تاخیر افتاده یا از نظر دور می ماند. کودکان مبتلا به سکته عوامل خطر متفاوتی نسبت به بالغین دارند، همچنین نشانه های بالینی و پیش آگهی آنان نیز متفاوت است.

عوامل خطر سکته در شیرخواران و کودکان

بیماری های قلبی، ارثی یا اکتسابی
بیماری های متابولیک، خونی یا انعقادی (دیس لیپدمی ها، آنسفالوپاتی میتوکندریال، بیماری سلول داسی، لوسمی، کمبود آنتی ترومبین، کمبود پروتئین S و C و…
واسکولیت پس از عفونت (مننژیت، واریسلا، مایکوپلاسما)
واکنش ناخواسته دارویی
عوامل مادری

علائم سکته در کودکان

نشانه ها و علایم بالینی سکته در کودکان غیراختصاصی است و اغلب با علایم سایر اختلالات نورولوژیک و غیر مرتبط با CNS همپوشانی دارد. در کودکانی که هر کدام از موارد زیر را نشان دهند باید از نظر سکته مورد بررسی قرار گیرد:
وقوع ناگهانی ضعف، اختلال صحبت کردن یا بینایی
تشنج در دوران نوزادی یا پس از عمل جراحی قلب
کاهش سطح هوشیاری همراه با سردرد
نقایص نورولوژیک

درمان سکته در کودکان

از آنجا که هیچ استانداردی برای درمان در کودکان وجود ندارد، درمان بر اساس استانداردهای بالغین انجام می شود. پایه درمان، درمان اختلال زمینه ای است. آسپیرین بعنوان یک ضدانعقاد بطور وسیع استفاده می شود. حدود ۵۰ الی ۸۵ درصد کودکان مبتلا به سکته از ناتوانی های درازمدت رنج می برند مثل تشنج، مشکلاتی در حرکت، رفتار و یادگیری.

مداخلات زودرس در مبتلایان به سکته کمک می کند تا تحرک، تکلم و تفکر خود را بازیابند؛ با کاردرمانی و فیزیوتراپی، چالش های فیزیکی، ذهنی و شناختی انجام می شود؛ بنابراین، پیشنهاد می شود بازتوانی هرچه زودتر پس از وقوع سکته شروع شود. به علاوه، بازتوانی از سکته های بعدی پیشگیری کرده و از عوارض بیماری جلوگیری می کند. بر اساس گفته انجمن کاردرمانی آمریکا، شروع کاردرمانی در مراحل اولیه سکته منجر به بهبود سریع تر می شود. مداخلات متمرکز بر کمک به کودک در به دست آوردن مجدد استقلال در انجام فعالیت های روزمره و به دست آوردن مجدد مهارت هایی است که قبلا کسب کرده است. روش ارجح، رویکرد جامعه نگری است که در آن نیازها، محدودیت ها، خواسته ها، فعالیت ها و محیط زندگی بیمار مد نظر قرار گیرد. فیزیوتراپیست ها روی اندام درگیر تمرکز می کنند و به بیمار راه های جایگزین انجام کارها را یاد می دهند و بر اساس آن تمرینات ورزشی بعدی را ارائه می کنند. تجهیزات خانگی که می تواند به فرد جهت مراقبت از خود یاری برسانند توسط کاردرمان ها پیشنهاد می شود.

دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان

کلینیک مغز و اعصاب کودکان دکتر محمدکاظم بخشنده