نوشته‌ها

نوارمغز کودکان

نوار مغز در کودکان و والدین نگران!

EEG و والدین نگران!

 

آیا ثبت نوار مغزی برای کودک من ضروری است؟

اصلا EEG چیست؟!

آیا با ثبت نوار مغز از کودک من، برای او مشکلی پیش می آید؟

آیا EEG باعث سهولت در تشخیص خواهد شد؟

این سوالات همگی پرسش های والدین نگران از وضعیت کودک خود ، می باشد که ممکن است سوال بسیاری از شما عزیزان باشد

در ادامه با کلینیک دکتر محمد کاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان همراه باشید . . .

 

الکتروانسفالوگرام (EEG) آزمایشی است که برای یافتن مشکلات مربوط به فعالیت الکتریکی مغز استفاده می شود.

EEG الگوهای موج مغزی در کودک شما را ردیابی و ثبت می کند. دیسک های فلزی کوچک با سیم های نازک (الکترود) روی پوست سر قرار می گیرند و سپس سیگنال هایی را برای ثبت نتایج به رایانه ارسال می کنند. فعالیت الکتریکی طبیعی در مغز الگویی قابل تشخیص می سازد. از طریق EEG ، پزشک می تواند به دنبال الگوهای غیرطبیعی باشد که نشان دهنده تشنج و سایر مشکلات در کودک است.

نوارمغز کودکان

اصلا چرا باید از کودک من نوار مغزی گرفته شود ؟!

اکثر EEG ها برای تشخیص و نظارت بر اختلالات تشنجی، صرع، فلج مغزی، اختلالات تکلم و تشخیص پیش فعالی انجام می شوند. ثبت نوار مغزی همچنین می تواند علل مشکلات دیگر مانند اختلالات خواب و تغییر رفتار را شناسایی کند. آنها گاهی برای ارزیابی فعالیت مغز پس از آسیب شدید سر یا قبل از پیوند قلب یا پیوند کبد استفاده می شوند.

کشف استعداد در کودکان

پزشک می خواهد از کودک من ثبتEEG بگیرد! چکارکنم؟!

اگر فرزند شما EEG دارد ، موهای کودک شما باید تمیز و عاری از روغن ، اسپری و نرم کننده باشد تا الکترودها به راحتی به پوست کف سر بچسبد.

حتما از قبل با پزشک خود تماس بگیرید چرا که پزشک شما ممکن است به کودک توصیه کند که مصرف برخی از داروها را قبل از آزمایش متوقف کند. اغلب توصیه می شود که کودکان تا ۸ ساعت قبل از آزمایش کافئین مصرف نکنند. اگر لازم است که کودک شما در حین EEG بخوابد ، پزشک راه هایی را برای کمک به سهولت انجام این کار پیشنهاد می کند.

 

انجام ثبت نوار مغزی چطور خواهد بود؟

EEG در کلینیک دکتر بخشنده صورت می گیرد؛ بدین منظور از کودک خواسته می شود که روی تخت دراز بکشد یا روی صندلی بنشیند. تکنسین EEG ، الکترودها را با استفاده از خمیر چسبنده به نقاط مختلف روی پوست سر متصل می کند چنانچه کودک شما شرایط همکاری را داشته باشد، یعنی توانایی نشستن برو صندلی ،در نتیجه اینکار بوسیله کلاهی که به الکترودهای ثبت مغزی متصل است صورت می گیرد که بسیار سهل و قابل تحمل برای کودکان می باشد، هر الکترود به تقویت کننده و دستگاه ضبط EEG متصل است.

سیگنال های الکتریکی از مغز به خطوط موج دار روی صفحه کامپیوتر تبدیل می شوند. از کودک خواسته می شود که بی حرکت بنشیند زیرا حرکت می تواند نتایج را تغییر دهد.باید به این نکته توجه کرد که کودکانی که قادر به انجام این وضعیت نیستند باید در خواب از آنان ثبت مغزی صورت بگیرد.

اگر کودک شما هشیار باشد ، تکنسین از او می خواهد به یک نور سوسو زدن روشن نگاه کند یا به طریقی تند نفس بکشد.

بیشتر EEG ها حدود کمتر از نیم ساعت طول می کشد. اگر کودک شما در طول آن نیاز به خواب دارد ، آزمایش بیشتر طول می کشد.

آیا این فرآیند برای کودک من سخت و دشوار و یا درد آور خواهد بود؟

ثبت نوار مغزی به هیچ عنوان موضوع ناراحت کننده ایی نیست و بیماران هیچ گونه ضربه ای روی پوست سر یا جاهای دیگر احساس نمی کنند. با این حال بدلیل اینکه کودکان از این مسائل بی اطلاع هستند ممکن است، چسباندن الکترودها به پوست سر برای کودکان کمی استرس زا باشد و یا هنگامی که از آنها خواسته می شود بی حرکت بمانند، دچار استرس شوند. برای جلوگیری از این مشکلات ، والدین باید این موضوعات را از قبل با کودک خود درمیان گذاشته و آنها را آرام نمایند.

آیا واقعا ثبت EEG خطری برای کودک ندارد؟!

این نگرانی والدین کاملا بی مورد است ! با اطمینان می تواند گفت ثبت نوار مغزی بسیار ایمن است.

شب ادراری در کودکان

نکته آخر برای والدین بسیار آموزنده و کاربردی است :

شما می توانید با توضیح این موضوع که هیچ موردی برای نگرانی و استرس کودک شما وجود نخواهد داشت او را برای تست نوار مغزی آماده کنید، می توانید اتاق و وسایلی را که مورد استفاده قرار می گیرد را توصیف کنید و به فرزند خود این اطمینان را بدهید که در داخل اتاق برای پشتیبانی او هستید. برای بچه های بزرگتر ، اهمیت سکوت در حین انجام EEG را توضیح دهید تا دیگر نیازی به تکرار  EEG نباشد!

 

تربیت فرزندان

بازی کودکان اوتیسم

سرگرمی برای کودکان دارای اوتیسم به چهار دسته تقسیم می شود:

  • بازی گروهی
  • شعرخوانی
  • کتاب خواندن
  • بازی با اسباب بازی

بازی گروهی

در این نوع بازی لازم است که کودک حرف بزند، در بازی شریک شود و نسبت به دیگران واکنش نشان دهد. این بازی برنامه ریزی شده است و به آسانی می توان پیش بینی کرد مرحله بعدی بازی چه خواهد بود. این بازی ها موجب آرامش کودک می شود. این بازی ها جالب و شادی آور است و شامل دالی موشه، قایم باشک، اسب سواری روی پای والدین، شنا و… است.

آماده سازی برای فعالیت

گفته های خود را تکرار کنید. این کار را در ابتدای فعالیت، طول فعالیت و پایان فعالیت انجام دهید.
در حین فعالیت به کودک فرصت دهید تا نقشی ایفا کند و به او کمک کنید که کار مورد علاقه اش را انجام دهد و اگرلازم بود، روش بازی را تغییر دهید. برای مثال وقتی شما با کودک دالی موشه بازی می کنید، صورت خود را با یک بالش می پوشانید؛ شاید بعد از مدتی کودک پشت پرده پنهان شود، شما بازی را با جایگزین کردن پرده به جای بالش ادامه دهید.

دو کودک اوتیسمی در کنار هم

شعرخوانی

از شعر برای ارتباط با کودک می توان استفاده کرد. شعر خواندن روشی است که می توان هر روز تکرار کرد، بنابراین کودک به ان عادت می کند وکلماتش را بخاطر می سپارد. ما توصیه می کنیم که شعرها را با حرکات مناسب وتصاویر همراه کنید تابه خاطر سپردن آن آسان تر شود.

در ضمن فعالیت به کودک فرصت دهید تا نقشی ایفا کند و روی کلمات و اشاراتی که او دوست دارد، مکث کنید و او را تشویق کنید تا ادامه دهد. در حین شعر خوانی کلمات کم و ساده به کار ببرید و روی کلمات اصلی تأکید داشته باشید. لازم است که از شعرهای کودکانه و شعرهای ساختگی مطابق با نیاز کودک، برای درخواست چیزها، سؤال و جواب، احوال پرسی، درک روتین های روزانه و راهنمایی های ساده استفاده کرد.

بازی کودکان اوتیسمی

کتاب خواندن

خواندن راه دیگر تقویت برقراری ارتباط با کودک، در زمان های شاد است و او را به برقراری ارتباط ترغیب می کند، همانند شعر خوانی، باید یک داستان را چندین بار تکرار کرد.

خواندن با روش درست

برای کتاب را با حالت هیجان و شادی بخوانید تا توجه کودک جلب شود. روی آنچه مورد علاقه اوست، تأکید کنید.برای مثال ، اگر او اشاره به جزییات خاصی می کنند. مراقب باید با تاکید بر این جزییات، داستان را بخواند. این روشی برای برقراری ارتباط و دادن اطلاعات، درباره آنچه مورد علاقه کودک است، می باشد.

پرخاشگری در کودکان

ساده کردن جملات

بنا بر نظر روانشناسان و پزشکان فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان، توصیه می شود مطالب را به صورت مرسوم نخوانید. بلکه جملات را ساده کنید تا مناسب درک کودک باشد.
برای او با حالتی سرزنده و گویا و رسا بخوانید.
اگر او می خواهد که صفحات را ورق بزند، شما با او همراه شوید و هر کدام یک صفحه را ورق بزنید.
باید روی کلمه های خاصی، با نشان دادن تصویر آن تاکید کنید تا کودک بتواند آنها را بفهمد، حفظ کند و از آن کلمه ها ناخودآگاه استفاده کند.
به کودک این فرصت را بدهید تا علایقش را بیان کند، توجه کردن، آرام بودن و توضیح دادن را فراموش نکنید.

بازی کودکان اوتیسمی

بازی با اسباب بازی

بازی با اسباب بازی ساده ترین راه برقراری ارتباط با کودک است. مراقب بایستی اسباب بازی های مناسب انتخاب کند؛ مانند اسباب بازی های دیداری، اسباب بازی های تعاملی (علت و معلولی)، اسباب بازی های مشارکتی، اسباب بازی های ساختنی، اسباب بازی های فوت کردنی، اسباب بازی های قاعده دار، اسباب بازی های نمادین و اسباب بازی های حرکتی.

بازی کودکان

مراحل بازی

از کودک بخواهید که از میان دو یا چند اسباب بازی یکی را انتخاب کند.
اسباب بازی هایی که انتخاب می کند را به او بدهید، بدون اینکه به او کمک کنید، به او نگاه کنید.
بازی او را تقلید کنید و شریک بازی او ، با روش خودش شوید.
اگر کودک احساس خستگی کرد، باید همان بازی را قبل از اینکه به بازی دیگری بروید، ادامه دهید.با ایجاد روشی جدید در بازی، او را تشویق به ادامه بازی کرده و بازی را ادامه دهید.
با تاکید بر کلمات اصلی، پایین آوردن تون صدا و اشاره به آنچه می گویید، با ساده ترین کلمات و جملات از زمان بازی برای تقویت زبان کودک سود ببرید.
بازی را با یک روتین؛ مثلا با یک شعر تمام کنید.

دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان

کلینیک مغز و اعصاب کودکان دکتر محمدکاظم بخشنده

وسواس در کودکان

علل تیک عصبی

تیک عصبی چیست؟

این اختلال عموما به شکل حرکات و یا اصوات غیر ارادی به طور ناگهانی و تکراری و متناوب ، به دنبال یک حس  ناخوشایند در بدناتفاق می افتد .این اختلال به طور عمده در کودکی رخ میدهد.

بر اساس یافته های بالینی این اختلال بسیار خطرناک نیست اما به مرور زمان تمام زندگی عادی شخص را تحت تاثیر قرار می دهد ،که ج هت پیگیری آن حتمت باید به پزشک فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان مراجعه کرد.

اختلال تکلم در کودکان

شیوع :

۲ تا ۲۵ در صد از جامعه آماری کودکان در سنین مدرسه از این عارضه رنج می برند.

طبقه بندی انواع تیک :

Simple phonic tics1-..تیک های صوتی ساده :

با علائمی مانند سرفه کردن ، خرخر کردن، خرناس کشیدن ، صاف کردن گلو ، تکراریا صدا ظاهر می شوند.

Complex phonic tics2- تیک های صوتی مرکب :

،    Coprolalia، بد دهنی  lexilalia ، مکررخوانی  Palilaliaبا علائمی همچون تکرار واژه ها ، هرزه گویی ،مکرر گویی

یا تکرارواژه های رکیک ، تغییر مکرر لحن گفتار ، سوت زدن ، خندیدن ، فریاد کشیدن های ناگهانی وجود دارند.

علائم بیش فعالی در کودکان

Simple motor tics   ۳- تیک های حرکتی ساده :

در ظاهر شبیه به حرکات عادی بدن می باشد . اما با این تفاوت که نمی توان تیک های حرکتی را کنترل کرد . این تیک ها در کل به شکل های چشمک زدن ، پرتاب کردن سر ، بالا انداختن شانه ، و با زکردن دهان وجود دارد .

Complex tics4 – اختلال تیک حرکتی مرکب :

به شکل های رفتار های لمسی ، بوئیدن اشیا ، حرکات آرایشی ، پژواک رفتار وجود دارد .

اختلال تکلم در کودکان

۵ – اختلال صوتی – حرکتی توره :

مشهورترین این نوع سندرم توره است . این یک اختلال نورو بیولوژیک است . افراد به طور مکرر حرکات یا صدایهای غیر قابل کنترلی از خود بروز می دهند.

مهمترین ویژگی اختلال توره ، وجود تیک های حرکتی چند گانه همراه با بیش از یک تیک صوتی است .

شروع اختلال قبل از ۱۸ سالگی و بر اساس پژوهش های صورت گرفته بین ۲ تا ۱۰ سالگی اتفاق  می افتد .

علل

در مورد علل به وجود آمدن تیک نظریه های مختلفی وجود دارد که پایه و اساس بسیاری از درمان هاست .

مغز و اعصاب کودکان

۱-. دیدگاه تحلیل روانی :

اعتقاد این گروه بر این است که تیک نتیجه یک حادثه بسیار دردناک روانی است . و یا تعدادی نیز عقیده دارند که تیک دراثر جابجایی تکانه های جنسی و خصومت آمیز است که این مرحله از رشد در شخصیت وی کاملا شکل نگرفته و به بلوغ نرسیده است.

۲- دیدگاه یادگیری :

در این دیدگاه اعتقاد به دو مدل الف : پاسخگر و ب : کنشگر وجود دارد .

الف : بر اساس مدل پاسخگر ، تیک ها ممکن است ، پاسخ های اجتنابی شرطی شده برای تقلیل تنش هایی باشد که اساسا در موقعیت های ضایعه گر روانی ظاهر گردیده اند . بر این اساس تیک به دیده یک عادت آموخته شده تحلیل می شود.

ب : مدل کنشگر :

بر اساس این مدل تیک ها پاسخ های آموخته شده ای هستند که از طریق تقویت کننده های محیطی به وجود آمده اند.

۳- دیدگاه پزشکی :

در این دیدگاه شرط اصلی تشخیص ، بررسی ویژگی های بالینی و ثبت شرح حال بیمار است . بر اساس این دیدگاه تیک تحت تاثیر دو عامل وراثت و محیط است .

الف – سبب شناسی ژنتیکی :

نوع و شدت اختلال ممکن است از نسلی به نسل دیگر و از شخصی به شخص دیگر متفاوت باشد . تاثیر پذیری از جنس مونث ۷۰ در صد از جنس مذکر ۹۹ درصد است .

در اختلال توره ،تاثیر زنتیک از محیط بیشتر است .

ب  -سبب شناسی محیطی ( عوامل نورو شیمیایی و نورو آناتونیک ) :

متخصصان بر مبنای تحقیقات صورت گرفته اذعان می دارند که نتیجه اختلال توره ، نتیجه اختلال در سوخت و ساز است که موجب بد کارکردی آنزیم یا انتقال دهنده های عصبی مرکزی است.

عواملی که باعث توقف روند درمان می شوند عبارتند از :

استرس شدید – تمرکز روی مشکل ، اضطراب ، ملامت شدید ، خستگی ، هیجان زدگی

تلویزیون و کودکان

نکته پایانی :

درمان اختلال تیک بسیار ضروری است . از مجموعه عواملی که باعث شده است در این مجال راجع به شیوه های درمان بحث نشود این است که پروسه درمان کاملا تخصصی است و در اختیار پزشک فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان . امروزه بسیار می شنویم و می بینیم که بسیاری از اولیا با تجویز سرخود دارو آسیب های زیادی را بر پیکره رنجور این هدیه های آسمانی وارد می کنند که کاملا جبران ناپذیر است . پس برای بهبودی و برگشت کودکانمان به زندگی عادی ، قبل از اتلاف وقت ، و جلوگیری از آسیب های بیشتر ، به پزشک فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان مراجعه کنیم .

دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان و فلوشیپ نوروماسکولار از ژاپن

کلینیک مغز و اعصاب کودکان دکتر محمدکاظم بخشنده 

 

نوروفیدبک

درمان اُتیسم با نوروفیدبک

درمان اُتیسم با نوروفیدبک

آیا درمان اُتیسم با نوروفیدبک امکانپذیر است؟

برای درمان کودکان مبتلا به اُتیسم، راهکارهای بسیاری ارائه شده است ، که بسیاری از آنها به صورت پزشکی و دارویی می باشد ، در این راستا بسیاری از خانواده ها از این روشها بیزار هستند، نمی خواهند که به فرزندشان دارو بدهند ، پس لازم است برای درمان این اختلال درمانهایی دیگر نیز ارائه گردد. درمانهایی مثل نوروفیدبک، در نوروفیدبک ترکیبی از QEEG و بیوفیدبک که روشهای تخصصی درمانی است فرزند شما مقابل یک مانیتور قرار خواهید گرفت و الکترودی که بر روی سر شما قرار میگیرد و امواج مغزی او دریافت می گردد و به سیستم رایانه هدایت می کند .

مغز و اعصاب کودکان

حالا کودک شما با  مشاهده امواج مغزی خود بر روی صفحه مانیتور می تواند به تنظیم و کنترل امواج به روشی که درمانگر می خواهد بپردازد. نوروفیدبک در درمان بیش فعالی کمبود توجه و تمرکز، اضطراب، اختلالات یادگیری، تشنج و صرع، اختلالات خوردن و خواب، آسیب مغزی، دردهای مزمن و سردرد های میگرنی، افسردگی سوء مصرف مواد و حملات آسم مفید می باشد.

آیا نوروفیدبک برای اُتیسم و طیف آن مفید است؟

آموزشهای تخصصی نوروفیدبک بر روی هزاران کودک مبتلا به طیف اُتیسم توسط صدها درمانگر استفاده شده است ، مطالعات زیادی مبنی بر فوایداثرات  نوروفیدبک برای اُتیسم کودکان وجود دارد .

نوروفیدبک

اولین اثر مثبتی که والدین بعد از نوروفیدبک گزارش می دهند چیست؟

والدین اغلب اذعان دارند که فرزندنشان آرامتر شده است و احساساتشان را بهتر مدیریت و کنترل می کنند و به راحتی مانند گذشته علائم را از خود نشان نمی دهند ، ضمنا تغییراتی دیگر را هم بیان می کنند.

مطالعات و تحقیقات علمی بیانگر این است که نوروفیدبک علایم وابسته به اختلال طیف اُتیسم را کاهش می دهد . مهمترین مطالعه منتشر شده در سال ۲۰۱۹ تا کنون شامل ۳۷  کودک مبتلا به اوتیسم بوده است ، این مطالعه توسط دکتر روبرت کوبن ورولوژیت معروف نیویورک و همکاران او صورت گرفته است. این مطالعات به عنوان ارزیابی نوروفیدبک تنظیم شده برای اختلال طیف اوتیسم  نامگذاری شده است .

نتایج تحقیقات حاکی از تغییرات مثبت و رضایت بخشی بود که توسط والدین این دسته از کودکان ارائه شده بود، والدین معتقد بودند که علائم اُتیسم در کودکانشان کاهش یافته است و بسیار راضی بوده اند. این علائم در زمینه های گفتار بیانی، بهبود زبان، ارتباط موثر با اطرافیان، اجتماعی شدن آنها، ‌آگاهی حسی به اندام خود، افزایش توانایی شناختی، بهتر شدن سلامت فیزیکی، آنها بود.

نوروفیدبک

چگونه نوروفیدبک کمک می کند؟

 نوروفیدبک با  استفاده از تکنولوژی های دیگر مثل بیوفیدبک الگو و روشهای جدید و سالمی از مغز را ایجاد می کند . در اختلالات طیف اتیسم  مغز از لحاظ قانونمندی و نظم با مشکل روبرو می گردد .

مطالعات حاکی از این است که افراد مبتلا به اُتیسم در برخی نقاط مغزی آنها ارتباطات زیادی با یکدیگر دارند، در برخی مناطق مغزی دیگر آنها ارتباط ناکاملی وجود دارد.

نوروفیدبک یک روش بسیار موثر از ایجاد و تنظیم عملکرد های ساختار مغزی است . تسهیل پیشرفت در مناطق غیر طبیعی که کارکرد کمی در مورد ارتباطات دارند و به دنبال پیشرفت و بهبود عملکرد مغز علائم اختلال اُتیسم کاهش می یابند و نتایج مثبت بالینی حاصل شد.

نوروفیدبک

 ایجاد تغییر در مغز بدون دخالت دارویی

 مغز باید یاد بگیرد زمانی که الگوهای جدید را آموزش می بیند کودک تمایلی به فراموش کردن آنها ندارد (ما اغلب اگر به خوبی دوچرخه سواری را آموزش ببینیم آن را فراموش نمی کنیم ) مداخلات پزشکی و دارویی ، فواید آنها اغلب زمانی درمان متوقف می شوند تا از بین بروند . برخلاف اقدامات دارویی یا پزشکی نوروفیدبک عوارض جانبی منفی طولانی مدتی ندارد .

پیشرفت های ناشی از نوروفیدبک در کودکان اُتیسمی:

* افزایش
تماس چشمی و لمسی

*کمتر شدن
طغیان های احساسی و هیجانی

*تغییر الگوهای
گفتاری با آرامش بیشتر

نوروفیدبک

*کمتر شدن
افکار و اندیشه های قالبی و رفتارهای تکراری

*افزایش
قدرت تحمل برای تغییر حرکت

*کمتر شدن
علائم بیش فعالی

*بالا رفتن
سطوح توجه و تمرکز

*کمتر شدن
علائم و نشانه های اضطراب

*بالارفتن مهارتهای
اجتماعی و ارتباطی با دیگران

* تجربه
آرامش و ثبات بهتر

*بالا رفتن
آگاهی از احساسات و تفکراتشان

نوروفیدبک : یک ابزار پیشرفته درمانی برای کودکان مبتلا به اُتیسم است ، کیفیت زندگی افراد مبتلا به اُتیسم و خانواده شان را بهبود می بخشد ، عملکرد سطح قشر مغز کودک را افزایش می دهد ، خود کنترلی را هم آموزش می بینند . این وسیله هیچگونه عوارض جانبی طولانی مدت ندارد ، نتایج ماندگاری و با ثباتی را به همراه دارد.

نوروفیدبک

به عنوان مثال یک دختر ۷ ساله با علائم و نشانه های بیش فعالی با گفتار بسیار محدود : از زمان شروع درمان با نوروفیدبک اولین چیزی که والدین او عنوان کرده بودند این بود که او خیلی پر حرف شده بود در صورتی که اکثر گفتارش در ابتدا غیر قابل فهم و یا کلمات خیلی کم داشت . از زمانیکه آموزشها با نوروفیدبک افزایش یافت فرزندشان بیشتر آرام شده بود. او توانایی آن را پیدا کرده بود که برای مدت طولانی تری بر روی صندلی بنشیند. معلم او هم بیان کرده بود که او در مدرسه و انجام تکالیفش یادگیری بیشتری از خود نشان داده بود .

مادر یکی دیگر از کودکان مبتلا به اُتیسم می گوید که بعد از بهره مندی از روش نوروفیدبک ، پسر او آرامتر و اجتماعی تر شده است و با دیگران بهتر از قبل تعامل برقرار می کند ، کارهایی را انجام می دهد که مادرش هیچ وقت تصور نمی کرد که پسرش بتواند آنها را انجام دهد.

نوروفیدبک

بعد از یک دوره درمانی با استفاده از نوروفیدبک تغییرات زیر گزارش شده است:

*اقدامات
پزشکی ، دارویی نصف شده است

*او بسیار زیاد
نظراتش را بیان می کند ، سوال می پرسد

*گفتار او
قابل فهم شده است

*صحبت
کردنهای او آهسته و آرام و اضح شده است

*تکانشی
بیان شدن احساساتش ملای شده است

*از دیگران
تقاضا می کند تا او را به آغوش بکشند

* کنترل
حرکتی درشت او افزایش پیدا کرده است

دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان و فلوشیپ نوروماسکولار از ژاپن 

کلینیک مغز و اعصاب کودکان دکتر محمدکاظم بخشنده 

کودک اوتیسمی در کنار والدین

علل ژنتیکی ایجاد عقب ماندگی ذهنی در کودکان چیست؟

عوامل مختلفی در ایجاد عقب ماندگی ذهنی شامل عوامل ژنتیک، تکاملی، اکتسابی و یا ترکیبی از این موارد وجود دارد. علل ژنتیکی شامل علل کروموزومی و غیرکروزومی می باشد.
بنا بر نظر پزشکان فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان، شدت عقب ماندگی ذهنی در ارتباط با زمان و مدت صدمه و درجه تماس سیستم عصبی است. هرچه شدت عقب ماندگی ذهنی بیشتر باشد احتمال پیدا کردن علت بیشتر خواهد بود.علل قابل شناخت متعدد هستند و بیشتر از ۲۰۰ مورد ژنتیکی تاکنون ثبت شده است.

کودکی در چمن زار

علل کروموزومی عقب ماندگی ذهنی

اختلالات کروموزوم های اتوزومال غالبا با عقب ماندگی ذهنی همراه می شوند. احتمال این همراهی در عقب ماندگی ذهنی ۴ تا ۳۴ درصد گزارش شده است. سندرم داون از همین قبیل می باشد.

علل غیرکروموزومی عقب ماندگی ذهنی

شامل سندروم های پوستی عصبی، اختلالات مادرزادی متابولیسم و ضایعات ساختمانی مغز است.

سندروم های پوستی عصبی

نوروفیبروماتور و توبروس اسکلروز در پسران و سندروم های پوستی عصبی غیرارثی مثل استورج وبر می تواند با عقب ماندگی ذهنی همراه شوند.

کودک اوتیسمی در کنار والدین

بیماری مادرزادی متابولیسم

خیلی از بیماری های مادرزادی متابولیسمی نیز با عقب ماندگی ذهنی یا صرع همراه هستند، هر چند تعداد کمی از موارد عقب ماندگی ذهنی ناشی از این اختلالات هستند ولی به علت ارثی بودن و گاه تاثیر رژیم غذایی در پیشگیری از عوارض این بیماری ها حایز اهمیت می باشند. در بعضی از انواع اختلالات مادرزادی متابولیسم، تکامل از ابتدا تاخیر دارد و در برخی از افراد پس از یک دوره تکامل طبیعی، پسرفت حاصل می شود.

کمبود سرین ( میکروسفالی مادرزادی، تشنج، عقب ماندگی ذهنی)، کمبود کراتین (عقب ماندگی ذهنی، تاخیر تکلم، هیپوتونی، تشنج، بیش فعالی، اوتیسم)، کمبود گلوکز ترانسپورتر (عقب ماندگی ذهنی، تشنج)، کمبود لکوترین c4 (میکروسفالی، هیپونونی) و آتروفی مخچه و تاخیر تکاملی از انواع نادر و جدیدتر بیماری های متابولیک همراه با عقب ماندگی هستند.

هیپوتیروئیدی و کمبود ید

هیپوتروئیدی مادر می تواند در صورت عدم درمان به موقع منجر به کاهش بهره هوشی کودک شود. کمبود ید به عنوان شایع ترین علت عقب ماندگی ذهنی قابل پیشگیری در برخی نواحی دنیا می باشد. بین کمبود ید و عقب ماندگی ذهنی یک ارتباط ژنتیک وجود دارد.

کودک اوتیسمی در حال بازی

ضایعات ساختمانی مغز

خیلی از ضایعات ساختمانی مغز با عقب ماندگی ذهنی و گاه با سایر ناهنجاری ها همراه می شوند و گاه ارثی هستند. میکروسفالی همراه با عقب ماندگی ذهنی دیده می شود.

سندروم های ژنتیکی غیرکروزومی

تعداد رو به اقزایشی از سندروم های ژنتیکی غیرکروموزومی که با عقب ماندگی ذهنی و ناهنجاری های دیگر اعضای بدن همراه می شوند نیز وجود دارد. برخی از این ناهنجاری ها اختلالات و بیماری های چون میکروسفالی، پیشانی باریک، دررفتگی لگن و خط کف دست می باشد.

دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان

کلینیک مغز و اعصاب کودکان دکتر محمد کاظم بخشنده