عوامل بروز سرگیجه در کودکان

سرگیجه در کودکان

سرگیجه واقعی عبارت است از حالتی که بیمار احساس می کند محیط پیرامون او گرد سرش می چرخد و یا اگر چشم هایش را ببندد می پندارد که خودش دور محیط می چرخد. در این حالت تعادل از بین می رود و حالت آتاکسی در بیمار ایجاد می شود. کودکان اغلب از احساس سبک بودن سر شکایت دارند و به ندرت از سرگیجه شاکی می باشنند. سرگیجه محیطی با نیستاگاموس افقی کوتاه مدت، تهوع و استفراغ شدید همراه است و پس از چند بار که وضعیت سر بیمار تغییر داده شود شدت آن کاهش می یابد. درمان-میگرن-کودکان-500x350

عوامل بروز سرگیجه

داروها

تعداد زیادی از داروها سبب ایجاد اختلال شنوایی می شوند. همچنین برخی داروهای ضدتشنج باعث ایجاد آتاکسی نیز می شوند. در مسمومیت با داروهای ضدصرع هم سرگیجه همراه با عدم تعادل و نیستاگاموس به طور شایعی دیده می شود.
کلینیک مغز و اعصاب کودکان دکتر محمدکاظم بخشنده

میگرن

حدود ۲۰ درصد از بیماران مبتلا به میگرن در زمان حمله از سرگیجه شکایت دارند. در این بیماران تشخیص سرگیجه به عنوان یک علامت میگرن مشکلی وجود ندارد ولی ۱۰ درصد از بیماران در فواصل حملات سرگیجه دارند و مرتبط کردن سرگیجه با میگرن مشکل می باشد. سرگیجه های دنباله دار کوتاه مدت در شیرخواران و کودکان خردسال علی رغم فقدان سردرد به عنوان معادل های میگرن شناخته شده و در مراحل بعدی زندگی، این حملات به میگرن کلاسیک تبدیل می شوند.

بیماری حرکت

این بیماری توسط شتاب نامعمول بدن و یا ناهماهنگی بین اطلاعات دریافتی توسط مغز از طریق سیستم های بینایی در طی شتاب بدن ایجاد می شود. زمانی که حرکت در میدان بینایی برخلاف حرکت واقعی بدن می باشد این مسئله مهار می گردد و لذا در زمان حرکت توسط وسیله نقلیه، نگاه کردن از پنجره به بیرون سبب کاهش بیماری حرکت می شود. کودکان خردسال در صندلی پشت که تنها دریافت بینایی در آنها از داخل اتومبیل می باشند در بیشترین ریسک از لحاظ بیماری حرکت می باشند. اولین علامت این بیماری رنگ پریدگی بوده و سپس تهوع و استفراغ ایجاد می شود. متوقف کردن حرکت وسیله نقلیه بهترین راه جهت قطع یک حمله است.
کودکی در چمن زار

تروما

۵۰ درصد از کودکانی که دچار ترومای غیرنافذ به جمجمه می شوند طی سه روز اول بعد از صدمات دچار گیجی و سردرد می گردند. سرگیجه شدید بلافاصله پس از صدمه به وجود آمده و کودکان بدون ثبات می شود و به سمت ناحیه درگیر نوسان خواهد داشت. خونریزی از گوش مطرح کننده ترومای ناحیه فوق می باشد و در این شرایط حتما به سرعت باید به پزشک فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان مراجعه کرد.

صرع

سرگیجه می تواند تنها علامت یک تشنج ساده و یا یک علامت اولیه در تشنج باشد. ۱۰ الی ۲۰ درصد بیماران دارای صرع، سرگیجه را تجربه می کنند.
عوارض داروی دیازپام

عفونت های باکتریال

عفونت های باکتریال، اوتیت مدیا و مننژیت علل اصلی اختلال شنوایی در کودکان می باشند. عفونت های مزمن گوش میانی به صورت ناگهانی باعث ایجاد سرگیجه شدید، تهوع، استفراغ و کاهش شنوایی یک طرفه می شود. سرگیجه شدید که توسط عطسه یا سرفه و یا با ایجاد فشار روی کانال گوش خارجی ایجاد می شود نشان دهنده تشکیل فیستول است.
دارو و قرص ضد تشنج

عفونت های ویروسی

عفونت های ویروسی شامل اوریون، سرخک می باشد. علامت اصلی شروع حاد این عفونت ها در کودک، سرگیجه می باشد و هر تلاشی جهت حرکت دادن سر سبب تشدید سرگیجه، تهوع و استفراغ می شود. همچنین نیستاگاموس با حرکات سر افزایش می یابد و بیماربی حرکت در بستر دراز می کشد.

دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان

کلینیک مغز و اعصاب کودکان دکتر محمدکاظم بخشنده 

عوارض داروی دیازپام

خطر صرع در نوجوانان و کودکان

زندگی روزمره

برخی والدین کودکان دارای بیماری صرع احساس می کنند فرزندشان دچار خطرناکترین بیماری هست و هر لحظه امکان دارد حادثه هولناکی برایش ایجاد شود. بنابراین لحظه به لحظه در حال مراقبت از آنها هستند. حتی زمانی که به نوجوانی می رسند اجازه نمی دهند تنها جایی بروند. حتی اجازه شرکت در اردوهای مدرسه را هم بدون حضور والدین ندارند. چون می ترسند به حمله صرعی دچار شوند. معمولا کودکان و نوجوانان دارای صرع دوست ندارند دائم والدینشان نگرانشان باشند. در صورتی که افراد دارای بیماری صرع شرکت در فعالیت های گروهی و مدرسه نیاز دارند و همانند دیگر هم سن و سالان خویش باید در کنار دوستان خود باشند.
علائم تشنجی در کودک

مشکلات مدرسه

بیشتر کودکانی که صرع دارند به مدارس عادی می روند. این افراد ممکن است در یادگیری دچار مشکل باشند. بنابراین باید در نظر داشت که این دانش آموزان برای خواندن، نوشتن و حل مسائل ریاضی، زمان بیشتری نسبت به بقیه دانش آموزان نیاز دارند. اما در بقیه موارد باید اجازه داد تا همانند دیگر دانش آموزان رفتار نمایند.
تاثیر خشونت بر فرزندان

برنامه ریزی آینده

بیشتر کودکانی که صرع دارند همین طور که بزرگ می شوند، صرعشان از بین می رود. البته آن دسته از افرادی هم که صرعشان ادامه پیدا می کند، معمولا از ادامه زندگی باز نمی مانند. افرادی که دچار بیماری صرع هستند، همه جا و در هر مقام و موقعیتی حضور دارند. حتی برخی از این افراد را می توان در تلویزیون به عنوان هنرپیشه، مجری و یا قهرمان ورزشی و… مشاهده کرد. آنها همانند مردم عادی هستند و می توانند شغلی داشته و منتظر آینده همراه با کودکانشان باشند. البته باید این مورد را در نظر داشت که ممکن است برخی از افرادی که صرع دارند بسته به قوانین کشوری که در آن زندگی می کنند، نتوانند بعضی شغل ها را انتحاب کنند. بزرگترین تفاوت آنها با دیگران در این است که باید تحت نظر پزشک فوق تخصص مغز و اعصاب بوده و دارو مصرف کنند.

دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان

کلینیک مغز و اعصاب کودکان دکتر محمدکاظم بخشنده 

بیش فعالی در کودکان

علل ژنتیکی عقب ماندگی ذهنی

  عوامل مختلفی در ایجاد عقب ماندگی ذهنی شامل عوامل ژنتیک، تکاملی، اکتسابی و یا ترکیبی از این موارد وجود دارد. علل ژنتیکی شامل علل کروموزومی و غیرکروزومی می باشد. بنا بر نظر پزشکان فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان، شدت عقب ماندگی ذهنی در ارتباط با زمان و مدت صدمه و درجه تماس سیستم عصبی است. هرچه شدت عقب ماندگی ذهنی بیشتر باشد احتمال پیدا کردن علت بیشتر خواهد بود.علل قابل شناخت متعدد هستند و بیشتر از ۲۰۰ مورد ژنتیکی تاکنون ثبت شده است.

علل کروموزومی عقب ماندگی ذهنی

اختلالات کروموزوم های اتوزومال غالبا با عقب ماندگی ذهنی همراه می شوند. احتمال این همراهی در عقب ماندگی ذهنی ۴ تا ۳۴ درصد گزارش شده است. سندرم داون از همین قبیل می باشد. ضعف عضلانی در کودکان

علل غیرکروموزومی عقب ماندگی ذهنی

شامل سندروم های پوستی عصبی، اختلالات مادرزادی متابولیسم و ضایعات ساختمانی مغز است.

سندروم های پوستی عصبی

نوروفیبروماتور و توبروس اسکلروز در پسران و سندروم های پوستی عصبی غیرارثی مثل استورج وبر می تواند با عقب ماندگی ذهنی همراه شوند.

بیماری مادرزادی متابولیسم

خیلی از بیماری های مادرزادی متابولیسمی نیز با عقب ماندگی ذهنی یا صرع همراه هستند، هر چند تعداد کمی از موارد عقب ماندگی ذهنی ناشی از این اختلالات هستند ولی به علت ارثی بودن و گاه تاثیر رژیم غذایی در پیشگیری از عوارض این بیماری ها حایز اهمیت می باشند. در بعضی از انواع اختلالات مادرزادی متابولیسم، تکامل از ابتدا تاخیر دارد و در برخی از افراد پس از یک دوره تکامل طبیعی، پسرفت حاصل می شود. کمبود سرین ( میکروسفالی مادرزادی، تشنج، عقب ماندگی ذهنی)، کمبود کراتین (عقب ماندگی ذهنی، تاخیر تکلم، هیپوتونی، تشنج، بیش فعالی، اوتیسم)، کمبود گلوکز ترانسپورتر (عقب ماندگی ذهنی، تشنج)، کمبود لکوترین c4 (میکروسفالی، هیپونونی) و آتروفی مخچه و تاخیر تکاملی از انواع نادر و جدیدتر بیماری های متابولیک همراه با عقب ماندگی هستند. 1-1-دیستروفی عضلانی

هیپوتیروئیدی و کمبود ید

هیپوتروئیدی مادر می تواند در صورت عدم درمان به موقع منجر به کاهش بهره هوشی کودک شود. کمبود ید به عنوان شایع ترین علت عقب ماندگی ذهنی قابل پیشگیری در برخی نواحی دنیا می باشد. بین کمبود ید و عقب ماندگی ذهنی یک ارتباط ژنتیک وجود دارد.

ضایعات ساختمانی مغز

خیلی از ضایعات ساختمانی مغز با عقب ماندگی ذهنی و گاه با سایر ناهنجاری ها همراه می شوند و گاه ارثی هستند. میکروسفالی همراه با عقب ماندگی ذهنی دیده می شود. سندرم داون در کودکان

سندروم های ژنتیکی غیرکروزومی

تعداد رو به اقزایشی از سندروم های ژنتیکی غیرکروموزومی که با عقب ماندگی ذهنی و ناهنجاری های دیگر اعضای بدن همراه می شوند نیز وجود دارد. برخی از این ناهنجاری ها اختلالات و بیماری های چون میکروسفالی، پیشانی باریک، دررفتگی لگن و خط کف دست می باشد.

دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان

کلینیک مغز و اعصاب کودکان دکتر محمدکاظم بخشنده 

فلج شل در کودکان

فلج شل چیست؟

یکی از اورژانس های پزشکی، کودکی است که ناگهان دچار فلج شل می شود. اختلال می تواند در هر جایی از شاخ قدامی نخاعی گرفته تا عصب محیطی، محل اتصال عصب به عضله و یا خود عضله وجود داشته باشد. اختلالات مغزی نیز ممکن است موجب ضعف شل در کودکان شوند اما این اختلالات معمولا همراه با کاهش سطح هوشیاری یا تشنج می باشند. منظور از ضعف در اینجا به معنی کاهش قدرت می باشد. قدرت توسط ایجاد حداکثر انقباض مشخص می شود. معمولا عضلات دچار ضعف، زودتر از عضلات طبیعی خسته می شوند. ضعف عضلانی در کودکان

علائم فلج شل در کودکان

ضعف عضلانی در کودکان، ابتدا در اندام های تحتانی و سپس در اندام های فوقانی بروز می دهد. علت این امر آن است که اندام های تحتانی، وزن بیشتری را نسبت به اندام فوقانی تحمل می کنند و در صورت ضعف، راه رفتن دچار اختلال می شود. در اکثر اوقات، نشانه اولیه و بارز در کودکان دچار اختلالات عصبی عضلانی، تاخیر در مهارت های حرکتی می باشد. ضعف، چه در قسمت های نزدیک اندام ها به تنه و چه انتهای اندام ها باشد، راه رفتن غیرطبیعی می تواند اولین علامت باشد. در برخی مواقع کودک دارای ضعف، دچار عدم ثبات لگن شده و به صورت اردکی راه می رود.همچنین دویدن بسیار سخت می گردد. در کودکان دچار ضعف عضله چهار سر ران مشکل است و اشکال در بالا رفتن از پله ها، به ویژه در کودکان دارای ضعف عضلات باز کننده مفصل ران دیده می شود. کودکی که دچار ضعف در اندام ها می باشد ممکن است همزمان ضعف در عضلات سر و گردن داشته باشد. بنابراین کودک باید از نظر دوبینی، افتادگی پلک ها، مشکل در جویدن و بلع، تغییر در حرکات و قدرت اندام های صورت و روان بودن تکلم توسط پزشک فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان مورد بررسی قرار گیرد. نوزاد شیرخوار

علل ایجاد فلج شل در کودکان

همان طور که بیان شد در هر جایی از شاخ قدامی نخاع گرفته تا عصب محیطی، محل اتصال عصب به عضله و یا خود عضله که اختلال وجود داشته باشد، نتیجه نهایی، فلج شل خواهد بود. اختلالاتی چون میلوپاتی، شاخ قدامی نخاع، عصب محیطی می توانند عامل ایجاد فلج شل در کودکان شوند.

میوپاتی

چنان چه مشکلی در مقطعی از نخاع ایجاد شود رفلکس هایی عصبی ایجاد می شود که معمولا باعث آسیب به شاخ قدامی و شاخ خلفی نخاعی می گردد. همچنین در بیمار ضعف حسی ایجاد می شود.

اختلالات شاخ قدامی نخاع

مهم ترین بیماری این گروه، پولیومیلیت است. عامل این بیماری، ویروس پولیو بوده که راه انتقال آن، مدفوعی و دهانی است. بیمار، به دنبال یک بیماری گوارشی یا تنفسی حاد درد پشت یا اندام می شود که معمولا غیر قرینه است و با اختلال حسی همراه نیست. حداکثر بیماری در عرض چند ساعت ایجاد می گردد. خوشبختانه اغلب موارد بیماری رفع می شود و نوع فلجی آن هم در درصدی از بیماران دیده می شود. با واکسیناسیون همگانی فلج اطفال، در حال حاضر این بیماری در کشور در مراحل پایانی ریشه کنی است. infantilespasms

اختلالات عصب محیطی

مهم ترین بیماری این گروه، سندروم گیلن باره می باشد و با توجه به کاهش چشمگیر بروز فلج اطفال، در حال حاضر شایع ترین علت فلج شل در کودکان است. این بیماری در پسرها بیشتر شایع است. معمولال پس از یک بیماری تنفسی یا گوارشی، علائم بیماری آغاز و در ۹۰ تا ۹۸ درصد موارد طی ۴ هفته به حداکثر ضعف پیمار پیشرفت می نماید. سپس بین ۱۰ تا ۱۲ روزعلائم بیمار ثابت و پایدار باقی می ماند. علائم بهبودی بیمار هم طی هفته ها یا ماه ها ایجاد می گردد.

دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان

کلینیک مغز و اعصاب کودکان دکتر محمدکاظم بخشنده 

انواع و علائم تومور مغزی

تومور مغزی در کودکان چیست؟

تومورهای سیستم عصبی مرکزی شامل تمامی تومورهای مغزی و نخاع اعم از بدخیم و خوش خیم می شوند. با وجود اینکه پیشرفت هایی در جهت درمان تومورهای کودکان صورت گرفته و بسیاری از پزشکان فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان در حیطه فعالیت های ویژه ای انجام داده اند اما هنوز مرگ و میر و معلولیت ناشی از تومورهای بدخیم مغز قابل توجه است.

انواع تومورهای مغزی در کودکان

تومورهای مغزی و نخاعی در دوران کودکی انواع مختلفی دارد که در دوران کودکی براساس نوع سلولی که در آن به‌وجود آمده‌اند و یا اینکه تومور در ابتدا در کجا در سیستم اعصاب مرکزی CNS تشکیل شده است نام‌گذاری می‌شوند. نوزاد شیرخوار

آستروسیتوم‌ها

آستروسیتوم‌های دوران کودکی تومورهایی هستند که در سلول‌هایی به نام آستروسیت به‌وجود می‌آیند. آنها می‌توانند تومورهای درجه بالا و یا درجه پایین باشند. درجه تومور توصیف می‌کند که سلول‌های سرطانی در زیر میکروسکوپ چگونه به نظر می‌رسند و اینکه تومور چقدر سریع احتمال رشد و انتشار دارد. آستروسیتوم‌های درجه بالا تومورهایی هستند که بسیار سریع رشد کرده و بدخیم هستند. آستروستیوم درجه پایین تومورهایی هستند که به کندی رشد می‌کنند و احتمال کمتری دارد که بدخیم باشند. ارتباط سردرد با موبایل

تومور آتیپیک تراتوئید رابدوئید

تومورهای آتیپیک تراتوئید رابدوئید تومورهایی هستند که بسیار سریع رشد کرده و اغلب در مخچه به‌وجود می‌آیند. آنها ممکن است در دیگر نقاط مغز و نیز در نخاع رشد کنند.

گلیوم ساقه مغز

گلیوم‌های ساقه مغز در دوران کودکی در ساقه مغز تشکیل می‌شوند.

علائم تومورهای مغزی در کودکان

افزایش دور سر

به دلیل باز بودن درزهای جمجمه اطفال، توده‌های مغزی یا بروز هیدروسفالی (تجمع مایع مغزی نخاعی) در اثر تومورهای مغزی ممکن است سبب افزایش فشار داخل جمجمه و رشد غیرعادی آن شوند. ارتباط سردرد با موبایل

بی‌قراری غیرعادی

این بی‌قراری ممکن است به دلیل سردرد در شیرخوار که توانایی صحبت ندارد رخ دهد و گاهی با استفراغ و بردن مکرر دست توسط شیرخوار به سمت سرش همراه است.

سردرد

در کودکان همواره باید سردرد را جدی تلقی کرد و بررسی دقیق و کاملی برای رد علل مهم انجام داد.  

انحراف چشم‌ها

این انحراف اگر به دلیل بالارفتن فشار داخل جمجمه باشد معمولاً به سمت پایین است اما فلج عصب‌های چشمی به دلیل ضایعه مغزی ممکن است به انحراف چشم‌ها به هر سمت منجر شود. مادران در اکثر موارد پیش از سایر افراد متوجه تغییر در نگاه شیرخوار و کودک خود می‌شوند و این اتفاق باید مهم و جدی در نظر گرفته شود.

تاخیر تکاملی

تکامل شیرخواران به‌صورت رفتار و گفتار و واکنش آن‌ها به محیط اطراف در سنین مختلف ارزیابی می‌شود؛ مثل گردن گرفتن، لبخند زدن، نشستن، ایستادن و … هرگونه تأخیر در این پلکان باید مورد بررسی دقیق قرار گیرد. علائم تشنجی در کودک

تشنج

تشنج در کودکان لزوماً به‌صورت کاهش سطح هوشیاری و حرکات شدید در اندام‌ها نیست. قطع ناگهانی ارتباط و عدم توجه به اطراف برای چند ثانیه تا دقیقه، قرار دادن سر یا اندام‌ها در یک وضعیت خاص، حرکت پرشی اندام‌ها، شل شدن عضلات به‌طور ناگهانی، حرکات تکراری در دهان مثل مزه مزه کردن، انحراف چشم‌ها و حتی تولید صداهای غیرعادی و عجیب به‌صورت متناوب می‌توانند نوعی تشنج باشند که گاهی مورد توجه قرار نگرفته و بعدها بیماری خود را با علائم جدی‌تر نشان می‌دهد.

ضعف اندام‌ها

گاهی به‌صورت عدم استفاده کودک از یکدست و یا راه رفتن غیرمتقارن خود را نشان می‌دهد.

برجسته‌شدن ملاج

ملاج فضایی نرم و بدون استخوان در جلوی جمجمه است که در شیرخواران قبل از پوشش کامل استخوانی جمجمه قابل‌لمس است. بالا رفتن فشار داخل جمجمه سبب برجسته و سفت شدن ملاج می‌شود. رشد قد در کودکان

علائم پوستی

گاهی لک‌های پوستی، توده‌های کوچک متعدد زیرپوست و علائم مشابه که به‌راحتی از چشم دور می‌مانند اولین نشانه‌های ابتلا به سندرومی به نام «نوروفیبروماتوز» هستند که شامل تومورهای متعدد سیستم عصبی و درگیری همزمان پوستی می‌شود. ذکر وجود این ضایعات توسط والدین به پزشک معالج می‌تواند بسیار کمک‌کننده و راهگشای تشخیص زودتر توده‌های مغزی باشند.

دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان 

کلینیک مغز و اعصاب کودکان کتر محمدکاظم بخشنده 

رسپریدون

داروی بیش فعالی ریتالین

اشکال و دسته دارویی

ریتالین، نام تجاری داروی متیل فنیدات است که برای درمان اختلال بیش فعالی، افسردگی، نشانه‌های نارکولپسی تجویز می‌شود. ریتالین حاوی ماده متیل فنیدات هیدروکلراید بوده و محرک سیستم عصبی مرکزی می باشد. پزشکان فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان این دارو را برای بیماران خود به عنوان بخشی از برنامه درمانی آنها تجویز می نمایند. همچنین جهت درمان نارکولپسی که یک اختلال حمله خواب می باشد، مورد تجویز قرار می گیرد. ریتالین به صورت قرص ۱۰ میلی گرم عرضه می گردد. رسپریدون

مقدار و نحوه مصرف دارو

پزشک براساس نیاز بیمار و بازخورد درمانی دارو، دوز مناسب را پیشنهاد می کند. در کودکان معمولا درمان با دوز پایین آغاز و در صورت نیاز به تدیرج افزایش می یابد که بیشترین دوز توصیه شده روزانه ۶۰ میلی گرم می باشد. در بزرگسالان معمولا دوز روزانه ۲۰ تا ۳۰ میلی گرم می باشد. بهتر است این دارو معمولا هنگام صبحانه یا ناهار مورد مصرف قرار گیرد.

نحوه عملکرد دارو

ریتالین، با بهبود بخشیدن فعالیت های قسمت های خاصی از مغز که فعالیت ناکافی دارند، اثر خود را اعمال می کند. همچنین توجه و تمرکز را بهبود بخشیده و رفتار تکانشی در بیمار را کاهش می دهد. این دارو در بیماران مبتلا به نارکولپسی، خواب آلودگی روزانه را کاهش می دهد. تغذیه کناسب کودک بیش فعال

راهنمایی های عمومی

در صورت وجود آلرژی بیمار به متیل فنیدات یا سایر افزودنی های ریتالین باید حتما با پزشک معالج مشورت صورت گیرد. در صورت ابتلای بیمار به مشکلات و نارسایی های قلبی، تیروئیدی، فشار خون بالا یا انسداد رگ ها باید حتما مراتب را به پزشک معالج اطلاع داد. در صورت مصرف داروهای ضدافسردگی باید با پزشک معالج مشورت شود. در صورت داشتن مشکلاتی چون سندروم توره، اضطراب و هیجان باید حتما به پزشک معالج بیماراطلاع رسانی شود. در صورتی که فرد مصرف کننده دارو دچار فشار داخلی چشم و یا تومور غده کلیوی می باشد با حتما پزشک معالج وی را در جریان قرار داد. در حین مصرف دارو توسط بیمار، در صورت مشاهده علائمی چون بی قراری، لرزش و انقباضات ناگهانی عضلانی، درجه حرارت بالای غیرطبیعی، تهوع و استفراغ، پرخاشگری و ایجاد تیک حرکتی باید حتما با پزشک معالج مشورت گردد. در صورتی که بیمار مصرف کننده دارو، سابقه غش، اختلالات روانی حاد، توهم، رفتار تهاجمی و افکار خودکشی دارد باید حتما به پزشک معالج اطلاع رسانی شود. در صورتی که بیمار در حین مصرف دارو، داروهایی از قبیل ضد تشنج و تب، موثر بر سطح سرتونین و دوپامین، ضد انعقادی خون و ضد افسردگی استفاده می کند، باید پزشک معالج وی از آن مطلع شود. چنانچه بیماری نیاز به عمل جراحی با بیهوشی داشته باشد، با نظر پزشک در روز جراحی باید از مصرف این دارو خودداری شود.

دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان 

کلینیک مغز و اعصاب کودکان دکتر محمدکاظم بخشنده 

علائم تشنجی در کودک

تشنج در نوزادان

تشنج در نوزادان چیست؟

تشنج شایع‌ترین علامت آسیب سیستم عصبی مرکزی درنوزادان است. این علامت می تواند ناشی از یک علت زمینه ای مخاطره‌آمیز ولی قابل درمان باشد به طوری که تشخیص زودرس و مداخله مناسب می تواند نجات بخش باشد. تشنج در نوزادان از نظر تصویر بالینی و عوامل ایجاد کننده با کودکان بزرگتر و بالغین متفاوت است. این مسئله ناشی از نارس بودن سیستم عصبی مغز در این دوره است. تشنج در دوره نخست شایع تر از سایر سنین می باشد به طوری که میزان بروز آن بین ۱/۵ تا ۵/۵ در هزار مورد گزارش شده است. فراوانی تشنج با توجه به سن دوره بارداری و وزن نوزاد در زمان تولد متفاوت است. در یک مطالعه میزان بروز تشنج در نوزادان با سن دوره بارداری کم‌تر از ۳۰ هفته ۳/۹ درصد و در سنین بالاتر از آن ۱/۵ درصد گزارش شده است. در مطالعه دیگر فراوانی تشنج در نوزادان با وزن کم‌تر از ۱/۵ کیلوگرم ۵۷/۵ در هزار و در مواردی با وزن بیش از ۲/۵ کیلوگرم ۲/۸ در هزار بیان شده است. علت این اختلاف فراوانی در مطالعات مختلف مربوط به تفاوت در جمعیت مورد مطالعه و چالش های تشخیص تشنج در این گروه سنی خاص می‌باشد.
عوارض داروی دیازپام

علل تشنج در نوزادی

علل متعددی سبب بروز تشنج در دوران نوزادی می‌شوند که این مسئله تا حدود زیادی ناشی از مستعد بودن مغز نارس در این محدوده سنی نسبت به آسیب‌های مختلف است. مهم‌ترین علل تشنج نوزادی عبارتند از:

آنسفالوپاتی هیپوکسیک ایسکمیک

این مورد شایع‌ترین علت تشنج در دوران نوزادی است. به طوری که ۵۰ تا ۶۰ درصد موارد را شامل می‌شود. در اکثر موارد این عارضه قبل یا حین زایمان اتفاق می‌افتد و تنها در ۱۰ درصد موارد ناشی از علل بعد از تولد می‌باشد. این نوع تشنج عمدتا ۲۴ ساعت اول بعد از تولد و معمولا در طی ۳ روز عارض می‌شوند. بروز تشنج طی چند ساعت اول بعد از تولد می‌تواند ناشی هیپوکسیک ایسکمیک داخل رحمی باشد.
سندرم شیرخوار شل چیست؟

هیپوگلیسمی

هیپوگلیسمی به قند خون کم‌تر از ۴۵ میلی‌گرم در دسی‌لیتر اطلاق می‌شود. سطحی از گلوکز که سبب بروز تشنج می‌شود دقیقا مشخص نیست. این عارضه در نوزادان با وزن کم و نوزادان مادران دیابتی شایع تر است. اختلالات همراه هیپوگلیسمی مثل حوادث عروقی مغز و تروما باعث کاهش آستانه تشنج در این نوزادان می‌شود.طول مدت هیپوگلیسمی شاخص مهمی جهت بروز علائم عصبی است.

هیپوکلسمی

هیپوکلسمی به کلسیم خون کم‌تر از ۷/۵ میلی‌گرم در دسی‌لیتر گفته می‌‌شود. هیپوکلسمی می‌تواند ناشی از علل مختلف از جمله آنسفالوپاتی هیپوکسیک ایسکمیک بوده و در مواردی همراه با هیپومنیزیمی و هیپوگلیسمی می‌باشد. هیپوکلسمی دیررس معمولا ناشی از تغذیه با رژیم غذایی با فسفات بالا می‌باشد.
رخ دادن تشنج در کودک

هیپووهیپرناترمی

هیپوناترمی در نوزادان معمولا ناشی از ترشح نابجای هورمون ضد ادارای به دنبال عفونت و ترومای جمجمه می‌باشد و از علل ناشایع تشنج در نوزادی به شمار می‌رود.

حوادث عروقی مغز

حوادث عروقی مغز از نوع ایسکمیک یا خونریزی با منشأ شریانی یا وریدی می‌تواند سبب بروز تشنج در دوران نوزادی شود. خونریزی اطراف و داخل بطنی در نوزادان نارس شایع و در بیشتر از ۴۵ درصد موارد باعث تشنج می‌شود. خونریزی داخل مغزی در نوزادان نارس معمولا طی ۷۲ ساعت اول تولد عارض می‌شود.
ضعف عضلانی در کودکان

عفونت‌ها

عفونت‌های قبل و بعد از تولد می‌تواند از علل تشنج نوزادی باشد. عفونت‌های داخل رحمی می تواند سبب آنسفالوپاتی شدید و بروز تشنج در دوران نوزادی شوند. همچنین عفونت‌های اکتسابی پس از تولد از جمله مننژیت، آنسفالیت و آبسه مغز می‌توانند سبب بروز تشنج نوزادی شوند.

مسمومیت‌ و ترک داروها

عفونت‌های قبل و بعد از تولد می‌تواند از علل تشنج نوزادی باشد. عفونت‌های داخل رحمی می تواند سبب آنسفالوپاتی شدید و بروز تشنج در دوران نوزادی شوند. همچنین عفونت‌های اکتسابی پس از تولد از جمله مننژیت، آنسفالیت و آبسه مغز می‌توانند سبب بروز تشنج نوزادی شوند. نوزادان مادرانی که دوران بارداری از داروها و موادمخدر استفاده می‌کنند در معرض توسعه تشنج هستند. تماس داخل رحمی با الکل، هروئین، کوکائین و متادون باعث بروز علائم عصبی در نوزاد از جمله لرزش، تحریک‌پذیری و تشنج می‌شود. بعضی از داروها در چند روز اول باعث بروز تشنج می‌شوند، در صورتی که موادی مثل متادون باعث بروز تشنج تاخیری تا چند هفته بعد می‌گردند. تزریق اتفاقی داروهای بی‌حس کننده موضعی در حین زایمان به بدن جنین می‌تواند باعث بروز تشنج در نوزاد شود. این نوزادان در چند ساعت اول تولد دچار مشکل تنفسی و قلبی شده و در برخی مواقع به کما می‌روند.
نوزاد شیرخوار

اقدامات تشخیصی بیماری

این اقدامات شامل نوارمغز (EEG)، نقشه مغزی (QEEG) و تصویربرداری از جمجمه یا MRI بوده و برای پی بردن به علت زمینه ای تشنج، اختلالات همراه با آن و عوارض حاصل از بیماری زمینه ای و تشنج‌ها انجام می‌گیرد.

درمان بیماری

زمانی که تشخیص تشنج توسط پزشک فوق تخصص مغز و اعصاب، مطرح و تایید می‌شود پس از انجام اقدامات حیاتی اولیه، درمان باید با داروهای ضدتشنج آغاز شود.

دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان

کلینیک مغز و اعصاب کودکان دکتر محمدکاظم بخشنده

رسپریدون

داروی رسپریدون

اشکال و دسته دارویی

ریسپریدون، معمولا برای درمان و کاهش تحریک پذیری مفرط کودکان دارای اختلال اوتیسم و بیش فعالی توسط پزشک فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان مورد تجویز قرار می گیرد. این دارو در کاهش علایم آزاردهنده کودکان دارای اوتیسم ، بیش فعالی و حتی اختلال اضطراب، پرخاشگری و وسواس مؤثر است. از طرفی هم اثر خواب آوری کمتری نسبت به دیگر داروهای مشابه دارد. ریسپریدون به شک قرص، مایع حل شونده خوراکی و ویال تزریقی وجود دارد. قرص ریسپریدون با دوزهای ۱، ۲، ۳ و ۴ میلی گرم عرضه می گردد.
رسپریدون

راهنمایی های عمومی

در صورتی که بیمار، دارای تومور مغزی، بیماری صرع، بیماری های قلبی و عروقی و کاهش حجم خون می باشد باید حتما به سرعت پزشک معالج را مطلع نمود. در صورتی که بیمار مصرف کننده این دارو به آن حساسیت دارد، باید سریعا با پزشک معالج وی مشورت گردد. در صورتی که بیمار مصرف کننده دارو، دچار نارسایی کبدی و کلیوی می باشد باید مصرف دارو تحت نظر پزشک و با احتیاط کامل انجام شود. در صورتی که بیمار سابقه بیماری های قلبی و عروقی، سکته مغزی، تشنج، فشار خون بالا و دیابت دارد حتما باید با پزشک معالج مشورت انجام گیرد. در صورتی که بیمار مصرف کننده دارو دچار بیماری پارکینسون می باشد باید حتما پزشک معالج وی در جریان قرار گیرد.

عوارض جانبی

ریسپریدون تقریبا دارویی کم خطر است اگر چه مانند تمامی داروها، دارای عوارض جانبی معمولا کم خطر و غیر کشنده می باشد. عوارض شایع تر این دارو، کهیر، مشکلات تنفسی، گرفتگی عضلات و ایجاد تورم در صورت، لب ها، زبان و گلو می باشد. از دیگر عوارض این دارو می توان به بی قراری، اضطراب، تغییر در بینایی، گیجی، بی خوابی، تغییر خلق، حالت تهاجمی، تکرر ادرار، اشکال در تمرکز اشاره کرد.
رسپریدون

تداخلات دارویی

مصرف همزمان این دارو با داروهای کاهش دهنده فعالیت سیستم اعصاب مرکزی، داروهای پایین آورنده فشار خون، داروهایی چون لوودوپا، پرگولید، کاربامازپین، فنوباربیتال، فلوکستین و کلوزاپین می تواند باعث ایجاد مشکلاتی در بیمار شود. بنابراین بیمار در صورتی که از داروهایی ذکر شده استفاده می کند زمان تجویز ریسپریدون توسط پزشک، باید وی را مطلع سازد.

مسمومیت دارویی

در صورت مصرف بیش از اندازه دارو، علائمی چون خواب آلودگی، افزایش میزان ضربان قلب، احساس سبکی در سر، ضعف و بی‌قراری در عضلات حرکتی چشم‌ها، آرواره، گردن و دهان بیمار قابل مشاهده خواهد بود که به صورت باید وی را نزد پزشک و یا به اورژانس منتقل کرد

دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان

کلینیک مغز و اعصاب کودکان دکتر بخشنده 

بیماری های پاییزی

اختلال دور سر در کودکان

اندازه طبیعی دور سر نوزاد حین تولد چقدر است؟

یکی از سوالات متداول در میان والدین که اغلب نگرانی زیادی را نیز در آنها ایجاد می کند، مقایسه دور سر نوزاد خود با نوزادان همسن و شکایت از علت تفاوت در دور سر آنها است. دور سر یک نوزاد و میزان رشد آن معیار بسیار مهمی از سلامت و رشد مغزی کودک محسوب می شود. اندازه دور سر به معنای اندازه گیری خطی است که از وسط پیشنی تا برجستگی پس سر نوزاد می باشد و توسط متر های پلاستیکی یا پارچه ای انجام می شود.
بیماری های پاییزی

اندازه طبیعی و نرمال دور سر نوزاد حین تولد نسبت به سن حاملگی نوزاد متغیر و متفاوت می باشد. اگر نوزاد به موقع و با گذراندن ۴۰ هفته طبیعی بارداری به دنیا آمده باشد، دور سر حدود ۳۴ تا ۳۵ سانتیمتر دارد. درحالی که نوزاد نارس که زودتر از موعد به دنیا آمده است، دور سر بمراتب کمتر و حدود ۳۱ تا ۳۳ سانتیمتر خواهد داشت. هر چه سن بارداری نوزاد کمتر باشد دور سر نوزاد نارس نیز کمتر خواهد بود.

رشد طبیعی دور سر نوزاد بعد از تولد چگونه است؟

بیشترین میزان رشد دور سر کودک بعد از تولد و در یک سال اول عمر اتفاق می افتد که حدود ۱۲ سانتیمتر می باشد. دور سر نوزاد در طی سه ماه اول تولد هر ماه ۲ سانتیمتر به میزان ۶ سانتیمتر و در سه ماه دوم هر ماه یک سانتیمتر رشد می کند. یعنی نوزادی با دور سر تولد ۳۵ سانتیمتری در شش ماهگی دور سر حدود ۴۴ سانتیمتر خواهد داشت. در شش ماه دوم سال اول عمر نیز دور سر کودک در هر ماه نیم سانتیمتر رشد می کند. در سال دوم حدود ۲ سانتیمتر رشد دور سر کودک ادامه می یابد.
اندازه دور سر در کوذکان

علت رشد نکردن دور سر نوزاد چیست؟

وقتی دور سر کودک از پایین ترین حد استاندارد نمودار رشد دور سر کمتر باشد، به آن دور سر کوچک یا میکروسفالی گفته می شود. علت رشد نکردن دور سر نوزاد به چند دسته طبقه بندی می شود. گاه دور سر والدین با عملکرد مغزی طبیعی و نرمال کوچکتر از حد استاندارد است و این ویژگی به فرزندشان به ارث می رسد. در این نوع کودکان عملکرد مغزی و تکامل کودک کاملاً طبیعی است و تنها دور سر کوچکتر از حد طبیعی دارند. این نوع از میکروسفالی پاتولوژیک و بیماری محسوب نمی شود.
اختلال دور سر کودکان
علت دیگر رشد نکردن دور سر نوزاد وجود انواع سندرم های ژنتیکی است. مهمترین و شایعترین سندرمها عبارت است از: سندرم داون یا تریزومی کروموزوم ۲۱، سندرم فریاد گربه، تریزومی کروموزوم ۱۸ و سندرم روبین اشتاین طیبی. میکروسفالی می تواند به علت جهش های ژنتیک بروز کند که این نوع از علت رشد نکردن دور سر نوزاد بیشتر در فرزندان والدینی اتفاق می افتد که با هم نسبت فامیلی دارند.
گاه به علل اکتسابی دور سر نوزاد رشد مناسبی ندارد. شایعترین علل از این نوع شامل عفونت های مادر در دوران بارداری مانند عفونت TORCH ویروس سایتومگالو ویروس و غیره، مصرف الکل یا داروهایی مانند فنی توئین در دوران بارداری، کم کاری تیروئیدی، بیماری های متابولیک بخصوص بیماری فنیل کتونوری، عوارض اکسیژن رسانی به مغز جنین به علت نارسایی جفتی حین بارداری و یا حین تولد، سوءتغذیه بعد از تولد، عفونت های داخل مغزی مانند مننژیت، ضربه مغزی و سکته مغزی می باشند.
کشف استعداد در کودکان

علائم میکروسفالی چیست؟

در انواع میکروسفالی ژنتیک و انواعی که بعد از تولد و به علت علل اکتسابی بروز می کند، علائم واضح اختلال عملکرد مغزی مشهود است. شایعترین علائم رشد کم دور سر یا میکروسفالی عبارت است از: تشنج و صرع، عقب ماندگی ذهنی، اختلال یادگیری، بیش فعالی، تأخیر تکامل ذهنی و حرکتی.

دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان

تاثیر خشونت بر فرزندان

پرخاشگری و قشقرق در کودکان

پرخاشگری

پرخاشگری در کودکان اغلب به عنوان یک تظاهر از عصبانیت، حسادت و ناکامی دیده می شود. تعداد خاصی از رفتارهای پرخاشگرانه و یا آمرانه مثل زدن، گاز گرفتن و کشیدن مو اغلب به عنوان یک جزء طبیعی از تکامل محسوب می شود. ناکامی و تحریک پذیری به دلیل خستگی و تغییرات خلقی بین نوپایان در حدود ۱۵ ماهگی بوجود می آید. در همین سن است که نوپایان محدودیت های بیانی و فیزیکی مثل محدودیت کلام و کند بودن حرکات را تجربه می کنند و این مساله حس ناکامی و تحریک پذیری را در آنها بیدار کرده و به صورت زدن، گاز گرفتن، قشقرق راه انداختن و سایر رفتارهای پرخاشگرانه بروز می کند.

قشقرق

بروز ناگهانی خشم است که طی آن کودک یک بروز ناگهانی گریه، فریاد زدن و تکان دادن دست ها و پاها را تجربه کرده و ممکن است با زدن، گاز گرفتن یا نیشگون گرفتن همراه باشد. قشقرق معمولا حدود ۱۵ الی ۱۸ ماهگی شروع می شود و تا حدود ۴ سالگی ادامه می یابد. با این حال در ۲ سالگی شایع تر است و به همین دلیل به آن لقب دوساله های وحشتناک داده اند. تداوم قشقرق تحت تاثیر واکنش والدین است.
پرخاشگری در کودکان

توصیه به والدین برای تبدیل دو ساله های وحشتناک به فوق العاده

برای تبدیل دو ساله های وحشتناک به دو ساله های فوق العاده ، باید به والدین توصیه کرد تا نکات ذیل را رعایت کنند: ۱ – تا جایی که ممکن است خونسرد باقی بمانید. داد زدن، فریاد کردن یا زدن کودک مشکل کودک را حل نمی کند؛ تنها باعث بدتر شدن قشقرق می شود. ۲ – در صورت امکان به رفتار کودک بی توجهی کنید؛ اینکار خصوصا وقتی موثر است که قشقرق راه انداختن تظاهری از رفتار جلب توجه کودک باشد.
علائم بیش فعالی در کودکان
۳ – کودک را کنترل کرده و به یک مکان امن ببرید؛ کودکانی که هنگام قشقرق به خود و دیگران آسیب می زنند باید محکم نگه داشته شده و با آنها صحبت شود تا زمانی که آرام شوند. اگر کودک در یک مکان عمومی است، می توان او را به یک مکان خصوصی تر مثل اتومبیل یا اتاق دیگر برد. ۴ – با تغییر توجه کودک به یک وسیله یا کار دیگر حواس او را پرت کنید. ۵ – پس از آرام شدن کودک، والدین باید این کارها را هم انجام دهند.
علائم بیش فعالی در کودکان
۶ – در مورد رفتار کودک با او صحبت کنید و به او بگویید که چه اتفاقی افتاده و کودک را تشویق کنید که احساسات خود را بیان کند. ۷ – به کودک توضیح دهید که قشقرق راه انداختن سبب بدست آوردن خواسته او نخواهد شد. ۸ – هیچ گاه برای آرام کردن کودک از یک قشقرق به او جایزه ندهید و او را تشویق نکنید.
تاثیر خشونت بر فرزندان

رفتارهای طبیعی در برابر رفتارهای پرخاشگرانه مشکل ساز

رفتارهای پرخاشگرانه و قشقرق وقتی مشکل ساز هستند که شدت و تواتر آنها افزایش یابد، مثل مواردی که کودک طی روز چندین بار قشقرق راه بیندازد، و هر بار بین ۳۰ الی ۶۰ دقیقه طول بکشد یا وقتی که این رفتارها سبب شکسته شدن حقوق اولیه و قوانین اجتماعی شود. پرخاشگری های شدید نظیر آزار رساندن و رفتارهای خصمانه که طی زمان ادامه می یابند باعث افزایش خطر بزهکاری در مراحل بعدی زندگی می شوند. بیماری هایی که به صورت اختلالات رفتاری تظاهر می کنند عبارتند از: ناتوانی هوشی زمینه ای، بیماری های طیف اوتیسم، تاخیر گفتار، خانواده های نابسامان و والدگری ناموثر. اگر رفتار پرخاشگرانه دایمی بوده و بیشتر از ۶ ماه باقی بماند، باید والدین جهت مشاوره و ویزیت حرفه ای به یک فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان و یا روانپزشک و یا روانشناس ارجاع داده شوند.

دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان

کلینیک مغز و اعصاب کودکان دکتر محمدکاظم بخشنده