هیدروسفالی چیست؟
هیدروسفالی به معنی وجود آب در سر است. قسمت اعظم مایع مغزی نخاعی تولید شده و باقی مانده آن از فضای خارج سلولی تراوش می‌گردد. هیدروسفالی را به عنوان عدم تطابق بین تولید و جذب مایع مغزی نخاعی تعریف می‌کنند که موجب تجمع مایع در داخل بطن‌ها و افزایش فشار داخل جمجمه می‌گردد. هیدروسفالی معمولا در اثر صدمه مغزی یا آتروفی مغزی ایجاد می‌گردد. هیدروسفالی به دو دسته ارتباطی و انسدادی تقسیم‌بندی می‌شود. در نوع انسدادی، د. مسیر سیستم بطنی انسداد وجود دارد. در نوع ارتباطی، اتساع هر چهار بطن وجود دارد که اکثرا اختلالی در جذب مایع مغزی نخاعی باعث آن می‌شود. هیدروسفالی می‌تواند مادرزادی باشد که از زمان تولد وجود دارد. اگر در طی زمان یعنی پس از تولد ایجاد شود نوع اکتسابی می‌باشد.
علت ایجاد هیدروسفالی در کودکان
هیدروسفالی در اکثر مواقع به علل مادرزادی رخ می‌دهد. علل غیرمادرزادی شامل خونریزی داخل بطنی، تومور و عفونت‌های مغزی است. خونریزی داخل بطنی اکثرا به دنبال تولد نارس و گاهی به دنبال اختلالات انعقادی خون، اختلالات الکترولیتی وحتی هیپوکسی رخ می‌دهد. خونریزی داخل بطنی به هر علت، به‌خصوص در موارد شدید، می‌تواند باعث بروز هیدروسفالی شود.
علائم بیماری
در نوزادان، هیدروسفالی با افزایش غیرعادی دور سر، برجسته شدن ملاج، باز بودن غیرعادی درزهای جمجمه‌ای و خوب شیر نخوردن دیده می‌شود. در برخی مواقع هیدروسفالی در سونوگرافی های دوران بارداری تشخیص داده می‌شود. در دوران شیرخوارگی علاوه بر علائمی مذکور تاخیر تکاملی، یافته شایعی است. استفراغ و خوب نخوردن غذا هم به‌طور شایع رخ می‌دهد. در کودکان بزرگتر، هیدروسفالی با
سردرد، تاری دید، استفراغ و به ندرت
تشنج و اختلال هوشیاری خود را نمایان می‌کند.
روش تشخیص بیماری
بنا بر نظر
پزشکان فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان، در کودک دچار علائم بارز هیدروسفالی فشار مغزی بالا، تصویربرداری مغز برای تشخیص الزامی است. در شیرخواران با ملاج باز امکان سونوگرافی وجود دارد و همچنین سی تی اسکن و یا ام آر آی مغز قابل انجام است. انتخاب نوع وسیله تشخیصی بر مبنای این است که چه میزان دقت تشخیصی مورد نیاز است، امکانات در دسترس چگونه است و وضعیت عمومی کودک اجازه انجام چه اقدام تشخیصی را خواهد داد. برحسب انتخاب نوع وسیله تشخیصی، اطلاعات به‌دست آمده متفاوت است که می‌تواند شدت، نوع هیدروسفالی، وسعت درگیری سیستم بطنی، علت هیدروسفالی و ناهنجاری‌های همراه مغزی را نشان دهد.
درمان بیماری
درمان دارویی به صورت موقت می‌تواند کمک کند. در برخی موارد که علت هیدروسفالی قابل درمان باشد، با انجام درمان علت بیماری، درمان هیدروسفالی نیز انجام می‌شود.
