درمان عدم توجه و تمرکز در کودکان

درمان عدم توجه و تمرکز در کودکان

از میانه قرن نوزدهم در سال ۱۸۴۵ که هنری هوفمن بیماری نقص توجه تمرکز و پرتحرکی یا بیماری بیش فعالی را تشخیص داد تا کنون میزان شیوع این بیماری رو به افزایش بوده است. در قرن بیس و یکم با رشد فزاینده علم و تکنولوژی، تحصیل و علم و مهارت آموزی فرزندانمان برای آینده آنها و کشورمان بسیار مهم و حیاتی است. آنچه برای قدرت فراگیری دانش آموزان مهم است، قدرت تمرکز و توجه برای افزایش یادگیری است.
کودکی در حال حل تکالیف

آیا شیوع اختلال توجه و تمرکز در کودکان بالا است؟

آمار مربوط به اختلال توجه و تمرکز در جوامع و نژاد ها و فرهنگ های مختلف متفاوت است. به طور میانگین حدود ۷ تا ۱۰ درصد کودکان به عدم توجه و تمرکز مبتلا هستند. در بسیاری از موارد اولین بار بعد از سن سه سالگی، معلم و مربی در مهد کودک یا مدرسه از اختلال تمرکز یا حواس پرتی کودک شکایت می کند. بیش فعالی یکی از شایع ترین و جدی ترین مشکلات عصبی رایج در سنین کودکی و نوجوانی شناخته می شود. در حال حاضر حدود سه میلیون کودک در سراسر جهان برای مشکلات کمبود توجه و تمرکز از دارو استفاده می کنند. در ۳ تا ۴ درصد کودکان مدرسه ای و ۴ درصد بزرگسالان بیماری بیش فعالی شایع است.
کودک در حال حل تکالیف مدرسه
پسران بیش از سه برابر دختران علایم بیماری بیش فعالی را بروز می دهند. اگرچه در بعضی از بررسی ها ثابت شده است که میزان شیوع این بیماری در پسرها و دخترها مساوی است ولی دخترها علایم پرتحرکی  و پرخاشگری را از خود نشان نمی دهند و به همین علت تشخیص داده نمی شوند. در بیماری بیش فعالی که شامل دو اختلال نقص توجه و تمرکز و پرتحرکی می شود، بیماری عدم توجه و تمرکز در دختران و بیماری پرتحرکی و پرخاشگری در پسران بیشتر دیده می شود.

علت اصلی عدم توجه و تمرکز چیست؟

تحقیقات متعددی برای یافتند علت نقص توجه و تمرکز انجام شده است. پیامرسان عصبی دوپامین در بافت مغزی نقش مهمی در بخشهایی از مغز مانند ناحیه فرونتال و هیپوکامپ برای انتقال پیامهای داخل مغزی و ایجاد تمرکز دارد.
سندرم شیرخوار شل چیست؟
در خانواده هایی که نظم مشخصی در ساعت خواب و خوراک خانواده وجود ندارد، یعنی خانواده زمان خاص و تعیین شده ای برای خواب و خوراک وعده های غذایی ندارند، کودکان خواب مفید بسیار کمی را تجربه می کنند و همین امر موجب می شود که بیشتر با مشکل عدم توجه و تمرکز رو به رو باشند. متوسط خواب کودک حتما باید حداقل ۸ ساعت باشد و کودکانی که کمتر از این میزان مشخص شده می خوابند، به مراتب میزان دقت و توجه و تمرکز پایین تری نسبت به همسن و سالاهای خود خواهند داشت. یکی علت مهم دیگر در بروز نقص توجه و تمرکز، تماشای بیش از حد تلویزیون و بازی های کامپیوتری است. اگر این بازی های انتخاب شده در زمان و محدوده مشخص و به صورت برنامه ریزی شده به کودک ارائه شده باشد اشکال بالینی خاصی ندارد اما مشکل و شروع مشکلات از زمانی بوجود می آیند که کودک زمان بسیار طولانی را برای بازی رایانه ای صرف می کند یا بازیهای نامناسب سن خود را انجام می دهد.
علائم بیش فعالی در کودکان

آیا روشی برای تشخیص عدم توجه و تمرکز وجود دارد؟

امروزه از نوار مغز سه بعدی یا QEEG برای تشخیص عدم توجه و تمرکز استفاده می شود. یافته نوار مغز سه بعدی در اختلال توجه و تمرکز به صورت افزایش امواج مغزی تتا با فرکانس کمتر در مقایسه با امواج بتا با فرکانس بالاتر می باشد. به عبارتی امواج کند تر در مغز بیماران بیش فعال بیشتر می باشد. مکان با امواج مغزی کند تر تتا در بیماری بیش فعالی نیز مشخص شده است. شواهد نشان می دهد بیشترین درگیری مغزی با امواج کند در منطقه فرونتال و منطقه مرکزی میانی است. با انجام نقشه مغزی می توان تشخیص بیش فعالی با نوار مغز را انجام داد.
اشتیاق در کودک

درمان عدم توجه و تمرکز چیست؟

یکی از درمانهای جدیدی که به تازگی از طرف مجامع علمی برای درمان عدم توجه و تمرکز مورد تأیید قرار گرفته است، روش نوروفیدبک می باشد. طی سالهای گذشته برای درمان عصبی رفتاری کودکان بیش فعال مبتلا به کمبود توجه و تمرکز از نوروفیدبک استفاده می شود و اولین و پرکاربردترین اختلالی که با درمان نوروفیدبک صورت می گیرد، اختلال بیش فعالی است. در اثر تحقیقاتی که درباره روش درمانی نوروفیدبک در درمان کودکان مبتلا به بیش فعالی و کمبود توجه انجام شده در بیشتر موارد بهبودی حاصل شده و اثرات آن در اغلب موارد طولانی مدت می باشد. همچنین از فواید این روش می توان به درگیر بودن کودک در روند درمان اشاره کرد.

دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان

کلینیک مغز و اعصاب کودکان دکتر محمدکاظم بخشنده