تغذیه مناسب کودک بیش فعال چیست؟

بیش فعالی یا ADHD چیست؟ 

اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD) الگویی از مشکلات است که معمولا در کودکی ایجاد می شوند. اولیای مدرسه عموما مشخصات زیر را گزارش می کنند.
بیش از حد معمول فعالیت و تحرک دارد.
دائم حواسش پرت می شود. نمیتواند حتی برای مدت کوتاهی مشغول یک کار ثابت باشد.
تکانشی است یعنی بدون فکر و ناگهانی دست به کاری می زند. به راحتی پریشان شدن به واسطه چیزهای نامربوط و بی اهمیت
تمرکز کردن برایش خیلی سخت و دشوار است. بی قراری و بی تابی ، عدم داشتن صبر در هر زمینه ایی
فراموش کردن فعالیت های روزانه
داشتن حالت مود ثابت
به دلیل در گیر شدن با مشکلات فراوان درمان فوری توسط پزشک فوق تخصصی مغز و اعصاب کودکان در اولویت قرار دارد .

تغذیه کناسب کودک بیش فعال
قوانین مهم در تغذیه بیش فعالی

اختلال ای دی اچ دی یا همان بیش فعالی مسئله ای است که بسیاری از والدین برای رفع آن مدام راه حل جستجو می کنند ، راه حل هایی که بایستی حتما توسط متخصص و پزشک ارائه شود.یکی از این راه حل ها برنامه غذایی و تغذیه بیش فعالی است که حذف و اضافه کردن برخی موراد به روند طبیعی آن تا حد قابل توجهی کارساز خواهد بود.

تغذیه بیش فعالی
برخی مشکلات هستند که اغلب از دوران کودکی شروع می شوند و در نوجوانی و سنین بالا گسترش می یابد . این علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد :
این علائم بالا اکثرا با استفاده از داروها درمان می شوند که استفاده از این داروها می توانند در کاهش و بهبودی این علائم موثر باشند . با این حال ، مواد غذایی نیز می توانند نقش مهمی در مدیریت این علائم داشته باشند .
در تغذیه بیش فعالی ،مواد غذایی که نباید بخورید:
۱-شکر:
مشکل این است که شکر اضافه شده در غذاهای فرآوری شده خطری برای سلامتی شما است. مصرف زیاد قند و شکر باعث افزایش شدید در میزان قند خون می شود، که این بالا رفتن قند خون سبب کاهش انرژی و خستگی می شود و انسان بد خو هم می شود و اینچنین اشخاصی ولع قند خوردن دارندو افزایش چشمگیر خوردن قند منجر به مشکلات افزایش وزن ، از جمله دیابت نوع ۲، بیماری های قلبی، و بیماری آلزایمر می شود به گفته کارشناسان، شکر، چربی نیست، ولی علت اصلی اپیدمی چاقی است
معمولا وقتی که ما در مورد قند و شکر صحبت می کنیم، یعنی از نیشکر بدست آمده. قند از دسته ساکارز شناخته شده است. ساکارز ترکیبی از ۵۰ درصد قند و ۵۰ درصد فروکتوز است. قند و فروکتوز در بدن پردازش متفاوت دارند. پردازش این دو سلامتی انسان را تحت تاثیر قرار می دهد و عواقب جبران ناپذیری دارد.

تغذیه کناسب کودک بیش فعال

۲- گلوتن :
گلوتن از خانواده پروتئین‌ها است و در غلاتی مانند گندم، چاودار و جو یافت می‌شود که گندم جزو پر مصرف‌ترین عضو خانواده غلات‌ها است. دو پروتئین اصلی موجود در گلوتن، گلوتنین و گلیادین است. گلیادین عامل مخرب و منفی برای سلامتی به حساب می‌آید. گلوتن باعث کش آمدن خمیر و ترد شدن بافت فراورده نهایی می‌شود. جالب است بدانید که نام گلوتن از خاصیت چسبناکی خمیر مرطوب گرفته شده است. پس رژیم غذایی می تواند به بهبود بیماری کمک کند.

تغذیه کناسب کودک بیش فعال
لبنیات :برخی افراد نیز به لبنیات آلرژی دارند . اگر بدن شما به لبنیات حساسیت دارد ، خوردن لبنیات می تواند بر روی مغز شما تاثیر بگذارد و منجر به علائم بالا در شما شود . پس یک رژیم با محدودیت لبنیات را امتحان کنید و ببینید که واکنش بدن شما در این امر چه خواهد بود .

تغذیه کناسب کودک بیش فعال
۳-غذاهای رنگی :
غذاهایی که از رنگ های خوراکی در آن استفاده شده است چه برای افرادی که علائم بالا را دارند و چه کسانی که علائم بالا را ندارند توصیه می شود از خوردن آنها اجتناب کنید چرا که این مواد غذایی بسیار مضر هستند و می توانند سلامتی را به خطر بیندازند .
۴-مکمل های مصنوعی :
شیرینی های مصنوعی بسیاری از علائم سلامتی را به مرور زمان از بین می برند . همچنین تحقیقات نشان داده اند که شیرین کننده های مصنوعی – شیمیایی می توانند در فیزیولوژی تاثیربگذارند که این منجر به آسیب رساندن به مغز می شود بنابراین از این شیرینی های مصنوعی – شیمیایی باید خودداری نمایید .
موادغذایی که باید از آن ها استفاده نمایید

تغذیه کناسب کودک بیش فعال
۱-غذاهایی که حاوی امگا ۳ هستند :
سعی کنید از چربی های خوب و سالم مانند امگا ۳ استفاده کنید تا بدن و ذهن سالمی داشته باشید و این چربی ها برای بدن ضروری هستند . مطالعات نشان داده اند که استفاده از امگا ۳ می تواند در بهبودی حافظه موثر باشد .
مواد غذایی مانند آووکادو ، گردو و سبزیجات که تعدادی از مواد غذایی هستند که حاوی امگا ۳ هستند و می توانند برای سلامتی مفید باشند . سعی کنید میزان چربی های مضر را تا حد امکان کاهش دهید چرا که ممکن است سلامتی شما را به خطر بیندازند که در غذاهای فست فود یافت می شوند .

تغذیه کناسب کودک بیش فعال
۲-غذاهای غنی از آهن :
با توجه به مطالعاتی که در سال ۲۰۰۴ صورت گرفت ، کمبود آهن می تواند منجر به علائمی که در ابتدای مقاله به شما گفتیم می شود . پس مواد غذایی که حاوی آهن می باشند را به رژیم غذایی خود اضافه کنید تا سالم تر بمانید وبرخی از این مواد غذایی عبارتند از اسفناج ، عدس ، کنجد و …اسفناج

تغذیه مناسب کودک بیش فعال
۳-غذاهای غنی از پروتئین
پروتئین ها توانایی افزایش تمرکز و بالانس کردن سطح قند خون را دارند .همچنین به مغز نیز کمک می کند و به نحوی در عملکرد آن موثر است . بنابراین از غذاهایی چون عدس ، لوبیا ،سبزیجات به رژیم غذایی خود اضافه کنید تا میزان پروتئین بدنتان تامین شود
۴-غذاهای پروبیوتیک :
چه غذاهایی حاوی پروبیوتیک ها هستند ؟
ماست :
ماست حاوی باکتری های مفید متنوعی می باشد که می تواند دیابت نوع ۲، بیماری های قلبی عروقی ، آلرژی ها و مشکلات تنفسی و همچنین سلامت دندان و استخوان را بهبود ببخشد .
دیگر مواد غذایی مثل شیر، پنیر نرم ، نان ، سویا ، سبزیجات و خیار نیز حاوی پروبیوتیک می باشند .
پروبیوتیک ها
کفیر:کفیر موجود در شیر گاو حاوی پروبیوتیک بالایی می باشد و همچنین در غلات نیز وجود دارد که حاوی پروبیوتیک های مخمری است و همچنین می تواند عفونت ها، مشکلات گوارشی و استخوانی را بهبود ببخشد .

کلم رنده شده آب پز :
این ماده حاوی لاکتیک اسید می باشد که یکی از قدیمی ترین غذاهای سنتی در کشورهای مختلف مخصوصا اروپا می باشد. این غذا علاوه بر فیبر بالا حاوی آهن ، ویتامین سی، ب و کا می باشد .
کیمچی :
کیمچی یک غذای معروف کره ای و بسیار تند است که در آن از سبزیجات مختلفی مثل کلم استفاده شده و ادویه آن سیر، زنجبیل ، فلفل تند و نمک می باشد . کمیچی همچنین حاوی باکتری لاکتیک اسید است که گوارش فرد را بهبود می بخشد.
چای سبز
چای سبز نیز یکی از نوشیدنی های مفید حاوی باکتری و مخمر است که در بسیاری از نقاط جهان مصرف می شود و حاوی پروبیوتیک بالایی می باشد .
خیار شور
خیار شور به خیاری گفته می شود که درون آب و نمک قرار گرفته است و حاوی باکتری لاکتیک اسید می باشد که می تواند سیستم گوارشی را بهبود ببخشد . این ماده کالری پایینی دارد و حاوی مواد مغذی ضروری و ویتامین کا می باشد .

غذاهای پروبیوتیک
پروبیوتیک ها چگونه باید مصرف شوند ؟
باید این را به خاطر داشته باشید که تمام میکرو ارگانیسم ها با یکدیگر متفاوت هستند و از طرفی مصرف آن ها یک طرف قضیه است و باید به یاد داشته باشید که این باکتری ها می توانند در بدن شما زنده بمانند . پس بهتر است که این انتخاب را به پزشک محول کنید تا بتواند دز مناسب و نوع مناسب پروبیوتیک ها برای شما تجویز کند
خوردن غذاهای پروبیوتیک بر سلامت مغز و روده بسیار موثر هستند . اگر شما در روده دچار مشکل شده اید توصیه می شود از غذاهای پروبیوتیک در رژیم غذایی خود اضافه کنید .
۵-غذاهای حاوی ویتامین B
استفاده از ویتامین B در کاهش علائمی که در ابتدای این مقاله به شما بیان کردیم بسیار موثر هستند . این ویتامین ها میزان متابولیسم کربوهیدرات را تنظیم می کنند و در عملکرد سیتسم عصبی موثر خواهند بود .
منابع غذایی مهم حاوی ویتامین گروه Bعبارتند از:
: B1پسته ، ماهی ، ارده ، لوبیا
B2: هویج ، شیر ، پنیر ، بادام
B3: تخم مرغ ، چغندر ، کرفس
B5:پودر آب پنیر، قارچ ، کلم بروکلی
B6:سبوس برنج ،سیر ، ملاس و شربت سور گوم
B7: برگ چغندر ، زرده تخم مرغ ، مخمر از منابع ویتامینی ( کروم )
B9:آووکادو ، مارچوبه ، سبزیجات برگ سبز سرشار از اسید فولیک هستند.
B12: جگر ، گوشت بوقلمون ، گوشت گوسفند ،مرغ
و نکته آخر اینکه برای کاهش هزینه های درمان در آینده نیازمند توجه بسیار جدی به موضوع تغذیه و تاثیر آن در درمان و پویایی کودکانمان هستیم.

دکتر محمدکاظم بخشنده فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان

کلینیک مغز و اعصاب کودکان دکتر محمدکاظم بخشنده